آیا مذاکرات ایران و آمریکا، دلار را به کانال ۶۰ هزار تومان می‌فرستد؟
همزمان با نزدیک شدن به دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا، بازار ارز در تب و تاب پیش‌بینی آینده قیمت دلار است.
با تعیین زمان برگزاری دور چهارم مذاکرات بین ایران و آمریکا، قیمت دلار بار دیگر سیر نزولی را در پیش گرفت و در کانال 82 هزار تومانی معامله شد. این موضوع بار دیگر این واقعیت را به اثبات رساند که روند بازار ارز تا چه میزان به مسائل سیاسی وابسته است. اما سوال اینجاست که این کاهش تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ اگر ایران و آمریکا به توافق دست یابند، قیمت دلار تا چه میزان کاهش خواهد یافت؟ چه سناریوهایی در انتظار بازار دلار است؟
برخی پیش‌بینی می‌کنند که در صورت انتشار اخبار مثبت از توافق ایران و آمریکا، قیمت دلار حتی تا کانال 50 یا 60 هزار تومان هم کاهش یابد. اما واقعیت این است که برای کاهش قیمت دلار، تنها سیگنال‌های مثبت سیاسی کافی نیست. تجربه نشان داده است که تبعات کاهش‌های هیجانی، مانند افزایش‌های ناگهانی، نه تنها متوجه خریداران بی‌محابا، بلکه گریبان‌گیر تولیدکنندگان، واردکنندگان و حتی بانک مرکزی نیز خواهد شد.
آینده قیمت دلار چه می‌شود؟
با توجه به احتمال حصول توافق، کارشناسان اقتصادی چند سناریو را برای آینده قیمت دلار محتمل می‌دانند. به عقیده آن‌ها، در صورت دستیابی به یک توافق جامع و قوی، کف قیمت دلار می‌تواند به کانال 70 هزار تومانی برسد. با این حال، این کارشناسان تاکید دارند که بدون انجام اصلاحات اساسی در اقتصاد داخلی، کاهش بیشتر قیمت دلار دور از انتظار است.
در صورت دستیابی به یک توافق محدود یا موقت، تحلیلگران اقتصادی معتقدند که قیمت دلار در محدوده 84 تا 87 هزار تومان باقی خواهد ماند.
موانع کاهش بیشتر قیمت دلار چیست؟
کارشناسان بر این باورند که عواملی همچون افزایش بی‌رویه نقدینگی و پایه پولی، کسری بودجه دولت، تورم ساختاری بالا، بی‌اعتمادی مردم به نگهداری دارایی‌های ریالی و بی‌ثباتی در سیاست‌گذاری‌ها، از مهم‌ترین موانع کاهش قیمت دلار و سایر ارزهای معتبر به شمار می‌روند. این عوامل باعث می‌شوند که حتی در صورت لغو تحریم‌ها نیز، قیمت دلار نتواند به سطوح پایین سال‌های گذشته، مانند محدوده‌های 30 یا 40 هزار تومانی، بازگردد.
کاهش قیمت دلار، تهدیدی برای صادرکنندگان
کاهش ناگهانی قیمت دلار، به ویژه برای شرکت‌های صادرات‌محور، زیان‌آور است. این شوک نزولی می‌تواند منجر به کاهش درآمد شرکت‌های پتروشیمی، فولادی، معدنی و سایر شرکت‌های مشابه شود.
لازم به ذکر است که در حال حاضر، قیمت دلار توافقی به طور رسمی 69 هزار تومان است و شرکت‌های تولیدکننده، واردکننده و صادرکننده، مبادلات مالی خود را بر اساس این نرخ تنظیم می‌کنند.
بنابراین، اگر قیمت دلار از این رقم پایین‌تر رود، به معنای از بین رفتن فاصله بین قیمت دلار توافقی و آزاد خواهد بود که در نهایت، منجر به عدم تعادل در وضعیت مالی شرکت‌ها می‌شود.
بانک مرکزی؛ بازنده کاهش افسارگسیخته دلار
کاهش درآمدهای شرکت‌ها، به طور مستقیم بر منابع ارزی کشور تاثیر منفی می‌گذارد و مدیریت بازار ارز را برای بانک مرکزی دشوارتر می‌کند. افزایش جذابیت واردات، کاهش توانایی کنترل نقدینگی، کاهش ذخایر ارزی، تضعیف صادرات و تولید داخلی، تنها بخشی از چالش‌هایی است که کاهش بی‌رویه قیمت دلار برای سیاست‌گذاران به همراه خواهد داشت.
بنابراین، کاهش بیش از حد قیمت دلار بدون پشتوانه اقتصادی، مانند افزایش ناگهانی آن، می‌تواند بازار را مختل کرده و ابزارهای سیاست‌گذاری بانک مرکزی را تضعیف کند.
بر این اساس، کارشناسان اقتصادی معتقدند که در صورت توافق بین ایران و آمریکا، قیمت دلار در کوتاه و میان‌مدت تا حدی کاهش خواهد یافت که همچنان فاصله قابل قبولی با نرخ توافقی داشته باشد. به طور معمول، قیمت دلار آزاد در شرایط عادی حدود 10 درصد بالاتر از قیمت دلار توافقی است.
