طرح جدید دولت برای بازبینی یارانه‌ها؛ یارانه این افراد قطع می‌شود
دولت برنامه‌ای تازه برای بهینه‌سازی پرداخت یارانه‌ها در دستور کار قرار داده است.
بر اساس این طرح، شاخص‌های ارزیابی توان مالی افراد بازتعریف شده و افرادی که درآمد بالایی دارند، از لیست دریافت یارانه حذف خواهند شد. هدف این تغییر، افزایش حمایت از اقشار آسیب‌پذیر است.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در یادداشتی که در روزنامه ایران منتشر شد، اعلام کرد که نظام فعلی دهک‌بندی یارانه‌ها نیاز به بازنگری اساسی دارد. وی تأکید کرد: «ساختار موجود که بیش از یک دهه از تعریف آن می‌گذرد، دیگر پاسخگوی شرایط اقتصادی و اجتماعی امروز نیست. بنابراین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف شده است با بازتعریف شاخص‌های سنجش توان مالی، افرادی را که دارای توانایی مالی بالاتری هستند شناسایی کرده و از فهرست دریافت یارانه‌ها حذف کند.»
این بازنگری بر اساس دو واقعیت اساسی صورت می‌گیرد: نخست، محدود بودن منابع دولتی و دوم، هدف اصلی یارانه‌ها که حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه است. مهاجرانی در یادداشت خود نوشت: «پرداخت یارانه نقدی در سراسر جهان به‌عنوان ابزاری حمایتی برای جامعه پایه‌گذاری شده است. در چنین شرایطی، پرداخت یارانه برابر به همه افراد جامعه، با هدف اصلی آن یعنی کاهش نابرابری‌ها در تضاد است.»
برای درک بهتر این رویکرد، وی به ذکر یک مثال پرداخت: «دو خانواده سه‌نفره را تصور کنید که در یک منطقه محروم زندگی می‌کنند. خانواده اول با درآمد ماهانه ۳ تا ۶ میلیون تومان همچنان در محل سکونت خود باقی مانده است، اما خانواده دوم برای یافتن فرصت‌های شغلی بهتر به منطقه‌ای دیگر نقل مکان کرده و درآمدشان به ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان افزایش یافته است. در حالی که یارانه ۳۵۰ هزار تومانی می‌تواند تا ۱۰ درصد از درآمد خانواده اول را تشکیل دهد، این مبلغ برای خانواده دوم کمتر از ۲ درصد از درآمدشان خواهد بود. این تفاوت نشان می‌دهد که منابع محدود باید به گونه‌ای مدیریت شود که بیشترین تأثیر را در بهبود کیفیت زندگی اقشار آسیب‌پذیر داشته باشد.»
وی در ادامه افزود: «سه دیدگاه مختلف در مورد نقش دولت در پرداخت یارانه وجود دارد. دیدگاه اول بر این باور است که دولت نباید دخالتی در حمایت از این خانواده‌ها داشته باشد، زیرا این کار را نوعی مداخله در جامعه و بازار می‌داند. دیدگاه دوم معتقد است که منابع محدود باید به طور برابر بین همه افراد جامعه توزیع شود. اما تجربه تاریخی نشان داده است که این تفکر، به‌ویژه در جوامع کمونیستی، به شکست انجامیده است. در نهایت، دیدگاه سوم معتقد است که حمایت دولت باید به سمت اقشار آسیب‌پذیرتر جامعه هدایت شود. این دیدگاه بر این اصل استوار است که منابع محدود باید به نحوی توزیع شود که تأثیر بیشتری در کاهش نابرابری‌ها داشته باشد.»
مهاجرانی با اشاره به سیاست دولت چهاردهم گفت: «هدف اصلی دولت، کاهش درصد و میزان نابرابری است. برای دستیابی به این هدف، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حال طراحی و اجرای "آزمون وسع" است. با استفاده از این آزمون و ابزارهای تکنولوژیکی موجود، دولت قادر خواهد بود جامعه هدف دقیق‌تری را برای ارائه یارانه‌ها شناسایی کند. در همین راستا، شش شاخص جدید تعریف شده است که دهک‌بندی‌ها را بازتنظیم کرده و افرادی که از درآمدهای بالاتری برخوردار هستند، از لیست دریافت یارانه‌ها خارج می‌شوند.»
وی در پایان خاطرنشان کرد: «تجربه نشان داده است که جامعه ایرانی اگر اطمینان داشته باشد منابع حذف‌شده از افراد مرفه به اقشار نیازمندتر می‌رسد، با این تغییرات همراهی و مشارکت خواهد کرد.
