زنگ خطر در مدارس!/ ماری‌جوانا جایگزین کتاب و قلم می‌شود؟
یک مقام مسئول هشدار می‌دهد: مصرف مواد مخدر، به‌ویژه ماری‌جوانا، در بین دانش‌آموزان دبیرستانی به شکل نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است.
سعید صفاتیان، مدیرکل پیشین درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، با ابراز نگرانی از افزایش گرایش جوانان به مواد مخدر جدید، خواستار نگاهی جدی‌تر به تجربیات موفق کشورهای دیگر در زمینه پیشگیری شد. او با انتقاد از سطحی‌نگری برخی مدیران، بر لزوم برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و علمی برای مقابله با این معضل تاکید کرد.
صفاتیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به تجربیات خود از سفر به حدود ۲۶ کشور در حوزه مواد مخدر و گفت‌وگو با مدیران مختلف در زمینه‌های مقابله، پیشگیری و درمان، گفت: “باید به کشورهایی که در پیشگیری موفق بوده‌اند، نگاه کنیم و از تجربیات آن‌ها بهره‌برداری کنیم. این کشورها معمولاً برنامه‌های پیشگیری مؤثری دارند که بر اساس تحقیقات علمی و داده‌های دقیق طراحی شده‌اند.”
وی با اشاره به رویکرد علمی و تحقیقاتی کشورهای موفق در این زمینه، افزود: “به عنوان مثال وقتی به انگلیس می‌رفتم و برنامه‌های درمانی آن‌ها را مشاهده می‌کردم، یا در فرانسه برنامه‌های پیشگیری را بررسی می‌کردم، متوجه شدم که آن‌ها تیم‌های تحقیقاتی تشکیل داده‌اند و به‌مدت شش ماه بر روی برنامه‌ها کار کرده‌اند تا آن‌ها را به‌طور دقیق و علمی طراحی کنند.”
این کارشناس حوزه اعتیاد، با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های موجود در جامعه، گفت: “ستاد مبارزه با مواد مخدر باید از ظرفیت‌های موجود در جامعه، از جمله سازمان‌های مردم‌نهاد، بخش خصوصی و کارشناسان و متخصصان استفاده کند. این یک اصل اساسی است که نباید نادیده گرفته شود. ستاد باید به این افراد به عنوان همکاران و شرکای خود نگاه کند و نه به عنوان غریبه.”
صفاتیان با انتقاد از عدم هماهنگی بین دستگاه‌ها و نهادهای مختلف در زمینه مبارزه با مواد مخدر، گفت: “برای کاهش آسیب‌های ناشی از اعتیاد در جامعه، نیاز به همکاری و اتحاد بین دستگاه‌ها و نهادهای مختلف وجود دارد، اما واقعیت این است که این اتحاد و همکاری به‌طور کامل وجود ندارد.”
وی با اشاره به عضویت بیست و دو سازمان و وزارتخانه در ستاد مبارزه با مواد مخدر و ریاست رئیس‌جمهور بر این ستاد، افزود: “سوال این است که چقدر این دستگاه‌ها و مدیران به موضوع اعتیاد اهمیت می‌دهند. به عنوان مثال، رئیس سازمان بهزیستی یا وزیر بهداشت، چقدر در طول سال در مورد مواد مخدر صحبت کرده‌اند؟ چقدر از معاونان خود خواسته‌اند که برنامه‌های مربوط به اعتیاد را ارائه دهند؟ این هماهنگی در سیستم به وضوح وجود ندارد.”
این تحلیلگر اعتیاد با اشاره به نقش آموزش و پرورش در این زمینه، گفت: “آموزش و پرورش نیز باید در این زمینه فعال‌تر باشد و برنامه‌های آموزشی و پیشگیرانه را در مدارس و مراکز آموزشی پیاده‌سازی کند. این همکاری و اتحاد می‌تواند به بهبود وضعیت اعتیاد در کشور کمک کند و آسیب‌های ناشی از آن را کاهش دهد. آموزش و پرورش باید به موضوع اعتیاد توجه بیشتری داشته باشد و نباید از اعلام مشکلات پرهیز کند.”
وی با ابراز نگرانی از افزایش مصرف مواد مخدر در بین دانش‌آموزان دبیرستانی، گفت: “مواد مخدری مانند ماری‌جوانا به‌طور فزاینده‌ای عادی شده و این موضوع می‌تواند عواقب خطرناکی به همراه داشته باشد. این نیاز به یک رویکرد مستقل و تخصصی در حوزه پیشگیری و درمان دارد.”
صفاتیان با انتقاد از رویکرد سطحی برخی مدیران در این زمینه، گفت: “برخی مدیران به جای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، به برنامه‌های کوتاه‌مدت و سطحی روی بیاورند که بیشتر به نمایش و تبلیغات می‌پردازند تا به حل واقعی مشکلات.”
وی با تاکید بر لزوم تمرکز بیشتر بر روی مواد روانگردان و جدید، گفت: “برنامه‌های پیشگیری قدیمی باید کنار گذاشته شوند، به‌جای آن، تمرکز بیشتری بر روی مواد روانگردان و جدید داشته باشیم. ما شاهد افزایش کشفیات هستیم، اما نکته مهم این است که در آن سوی خط، تولید مواد مخدر نیز در حال افزایش است.”
صفاتیان با اشاره به افزایش تولید مواد روانگردان کاپتاگون در عراق، هشدار داد: “اتاق فکری که ستاد مبارزه با مواد مخدر دارد، باید به این مسائل توجه کند و برای داروهایی مانند کاپتاگون که ممکن است وارد ایران شوند، برنامه‌ریزی کند. با توجه به قیمت پایین و تأثیرات شدید این مواد، ورود آن‌ها به کشور می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد.”
وی در پایان با ابراز امیدواری از اینکه مصرف‌کنندگان مواد مخدر در ایران عمدتاً به تریاک محدود هستند، گفت: “واقعاً باید خدا را شکر کنیم که هنوز مصرف‌کنندگان ما عمدتاً به تریاک محدود هستند. اگر به سمت مواد روانگردان برویم، وضعیت به مراتب بدتر خواهد شد، زیرا این مواد عموماً درمانی ندارند و کنترل آن‌ها بسیار دشوارتر است.”
