شروع مرحله جدید طرح پزشک خانواده با پوشش ۳۰ میلیون نفر

علیرضا رییسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در جریان اجلاس رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که در تاریخ ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴ با حضور رئیس‌جمهور و وزیر بهداشت در ستاد مرکزی وزارت بهداشت برگزار شد، از آغاز مرحله جدید طرح پزشکی خانواده خبر داد و گفت: این طرح در فاز اول خود به‌ویژه به روستاها و شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۰ هزار نفر توجه ویژه دارد و هدف آن تحت پوشش قرار دادن ۳۰ میلیون نفر از جمعیت این مناطق تا پایان سال جاری است.

رییسی در خصوص اهمیت این طرح افزود: "در فاز اول، تمرکز ما روی روستاها و شهرهای کوچک است، زیرا این مناطق، که حدود ۳۰ میلیون نفر از جمعیت کشور را شامل می‌شوند، بیشترین نیاز را به خدمات سلامت پایه و تخصصی دارند." او توضیح داد که سابقه خدمات بهداشتی در این مناطق از طریق خانه‌های بهداشت و پزشکان مستقر در آن‌ها وجود دارد، اما این خدمات هنوز نتوانسته‌اند تمام نیازهای بهداشتی و درمانی این مناطق را پوشش دهند. به همین دلیل، مردم مجبور به مراجعه به شهرهای بزرگتر برای دریافت خدمات تخصصی بوده‌اند.

وی در ادامه به چالش‌های موجود اشاره کرده و گفت: "برای بهره‌مندی از خدمات سلامت کامل، نیاز است که هر سه سطح خدمت به‌طور مؤثر و هماهنگ ارائه شوند."

این طرح بر اساس سه سطح مختلف خدمات استوار است. در سطح اول، پزشکان عمومی و مراقبین سلامت در روستاها و شهرهای کوچک وظیفه مراقبت‌های اولیه را بر عهده دارند. در سطح دوم، کلینیک‌های تخصصی که پزشکان متخصص و فوق‌تخصص در آن‌ها حضور دارند، به‌صورت سرپایی خدمات ارائه می‌دهند. در صورت نیاز به بستری شدن، بیمار باید از طریق نظام ارجاع به بیمارستان‌ها منتقل شود که این پروسه به‌طور کامل و منظم انجام خواهد شد.

رییسی در ادامه تصریح کرد که هدف اصلی طرح، ارتقاء کیفیت خدمات سلامت و تکریم مردم است. او تأکید کرد که این طرح به‌ویژه در زمینه نظم در ارجاع بیماران از سطح یک به سطح دو، از جمله تعیین نوبت و مشخص شدن زمان و مکان مراجعه، اجرایی خواهد شد تا مردم در کمال آرامش و اطمینان خدمات تخصصی را دریافت کنند.

در این راستا، دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور موظف شده‌اند که با آمادگی کامل وارد عمل شوند. آن‌ها باید فهرستی دقیق از امکانات موجود و نیازهای خود تهیه کنند و بر اساس آن، اقدامات لازم را انجام دهند. از جمله اهدافی که در این طرح پیگیری می‌شود، گسترش زیرساخت‌های الکترونیک سلامت است که شامل سیستم ارجاع الکترونیک، نوبت‌گیری آنلاین، نسخه‌نویسی دیجیتال و انجام آزمایش‌ها به‌صورت الکترونیکی می‌شود.

وی در ادامه توضیح داد: "دانشگاه‌های علوم پزشکی باید در یک ماه آینده آمادگی خود را برای اجرای طرح اعلام کنند، تا از آن زمان به‌طور تدریجی طرح در شهرستان‌هایی که آمادگی بیشتری دارند، آغاز شود." در نهایت، این فرآیند به‌گونه‌ای است که تا پایان سال جاری، ۳۰ میلیون نفر از جمعیت کشور تحت پوشش قرار خواهند گرفت.

رییسی همچنین به دو استان فارس و مازندران اشاره کرد که پیش از این اجرای طرح پزشک خانواده در برخی مناطق آن‌ها آغاز شده بود، اما به‌طور ناقص پیش رفته بود. در فاز جدید این طرح، وضعیت این دو استان نیز مورد بازنگری قرار خواهد گرفت تا اجرای طرح به‌طور کامل در آن‌ها صورت گیرد.

وی افزود: "در این طرح، علاوه بر پوشش ۳۰ میلیون نفر، شرایط ویژه‌ای برای ساکنان روستاها و شهرهای کوچک در نظر گرفته شده است. این افراد در صورت ارجاع به سطح دوم خدمات تخصصی، تنها ۱۵ درصد از هزینه‌ها را پرداخت می‌کنند و مابقی هزینه‌ها توسط دولت تأمین می‌شود."

در ادامه، رییسی به حمایت‌های مالی از پزشکانی که در چارچوب طرح همکاری خواهند کرد نیز اشاره کرد و گفت: "پزشکان هم‌زمان با اجرای طرح، علاوه بر دریافت پرداخت‌های منظم، افزایش دریافتی نیز خواهند داشت تا انگیزه کافی برای ارائه خدمات مطلوب فراهم شود." همچنین برای گروه‌های خاص همچون مادران باردار و سالمندان، تدابیر ویژه‌ای در نظر گرفته شده است.

وی در ادامه گفت: "یکی از اهداف مهم این طرح، مدیریت ۸۰ درصد بار خدمات سلامت در سطح اول است تا نیاز به مراجعه به سطوح بالاتر درمان کاهش یابد. این هدف مستلزم فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی دقیق است."

در خصوص بار مالی بیماران، رییسی خاطرنشان کرد که در فاز اول این طرح، که از امروز آغاز می‌شود، تخصیص منابع جدید برای پوشش خدمات ضروری نخواهد بود. او همچنین تأکید کرد که در صورت پیشرفت خوب طرح، ارزیابی‌های دقیق‌تری صورت خواهد گرفت و در سال‌های آینده برنامه‌ریزی‌های لازم برای پوشش کامل‌تر صورت خواهد گرفت.

در نهایت، معاون بهداشت وزارت بهداشت تأکید کرد: "با اجرای موفق این طرح، نظام سلامت به سمت عدالت‌محوری، کارآمدی و کاهش هزینه‌ها برای مردم پیش خواهد رفت و خدمات سلامت به‌شکلی هوشمند و هماهنگ به مردم ارائه خواهد شد."