زمان دقیق و جزییات ماهگرفتگی امروز ۱۶ شهریور در ایران
شامگاه یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴، آسمان ایران میزبان یکی از هیجانانگیزترین رخدادهای کیهانی خواهد بود.

در شامگاه یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ (۷ سپتامبر ۲۰۲۵)، یکی از خیرهکنندهترین پدیدههای نجومی سال رخ خواهد داد؛ ماهگرفتگی کامل که به «ماه خونین» شهرت دارد. این رویداد آسمانی، آسمان ایران و بسیاری از کشورهای همسایه را سرخفام میکند و به دلیل ویژگیهای خاصش، در ردیف طولانیترین و عمیقترین خسوفهای چند دهه اخیر قرار میگیرد.
به گزارش فرارو، ماهگرفتگیها همواره از پرطرفدارترین رخدادهای آسمانی برای پژوهشگران و علاقهمندان به کیهان بودهاند و هر بار نگاه میلیونها نفر را به آسمان معطوف میکنند. اما گرفتگی ماه در ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ اهمیت ویژهای دارد، چرا که ماه در نزدیکترین فاصله مداری خود به زمین قرار خواهد داشت و این موضوع باعث میشود اندازه ظاهری آن بزرگتر به نظر برسد. از سوی دیگر، عبور ماه از مرکز سایه زمین باعث میشود رنگ سرخ آن شدت بیشتری پیدا کند و منظرهای تماشاییتر نسبت به خسوفهای معمول شکل گیرد.
بر اساس محاسبات دقیق نجومی، این پدیده از ساعت ۱۸:۵۸ به وقت تهران با ورود ماه به نیمسایه زمین آغاز میشود و تا بامداد دوشنبه، ساعت ۰۰:۲۵ ادامه خواهد داشت. بخش اصلی ماهگرفتگی که بیشترین جذابیت را برای رصدگران دارد، از ساعت ۲۱:۰۰ آغاز میشود و حدود ۸۲ دقیقه به طول میانجامد. اوج این رویداد در ساعت ۲۱:۴۱ است؛ زمانی که قرص ماه کاملاً وارد سایه زمین میشود و به رنگ سرخ مسی درمیآید. این نمایش آسمانی در ایران، بیشتر مناطق آسیا، استرالیا، شرق آفریقا و بخشهایی از اروپا بهخوبی قابل مشاهده خواهد بود، در حالیکه مردم قاره آمریکا از تماشای آن محروم میمانند.
چرا ماه سرخ میشود؟
علت علمی سرخ شدن ماه در هنگام خسوف به نحوهی عبور نور خورشید از جو زمین بازمیگردد. در این فرآیند، نورهای با طول موج کوتاهتر مانند آبی و بنفش پراکنده میشوند و تنها نورهای قرمز و نارنجی قادر به عبور هستند. همین پرتوها به سطح ماه میرسند و باعث میشوند قرص آن به رنگ سرخ متمایل به نارنجی دیده شود. شدت این سرخی بسته به وجود گرد و غبار، آلودگی جوی یا حتی فعالیتهای آتشفشانی در جو زمین میتواند تغییر کند.
ویژگیهای خاص ماهگرفتگی ۱۴۰۴
این خسوف به دلیل همزمانی با حضیض مداری ماه، نزدیکی آن به زمین و عبور دقیق از مرکز سایه، از برجستهترین ماهگرفتگیهای قرن محسوب میشود. ترکیب این شرایط، مدت زمان طولانی و جلوه سرخ پررنگی ایجاد میکند که در سالهای اخیر کمتر دیده شده است. به همین دلیل بسیاری از رسانههای علمی بینالمللی از آن بهعنوان یکی از مهمترین «ماه خونین»های معاصر یاد کردهاند.
برای علاقهمندان به رصد آسمان، این پدیده نهتنها یک نمایش بصری بینظیر بلکه فرصتی علمی برای درک بهتر تأثیر جو زمین بر نور خورشید و پویاییهای کیهانی خواهد بود؛ تجربهای که بدون شک تا سالها در خاطره تماشاگران باقی میماند.