راز پشت پرده سزارینهای میلیونی در ایران
آمار بالای سزارین در ایران، زنگ خطر برای سلامت مادران و نوزادان است؛ اما چرا زنان ایرانی کمتر به زایمان طبیعی تمایل نشان میدهند و پزشکان هم در این روند نقش دارند؟ نگاهی به عوامل پنهان و واقعی پشت این آمار شوکهکننده.
آمار رسمی نشان میدهد که حدود ۵۵ درصد زایمانها در ایران به روش سزارین انجام میشود، رقمی که به مراتب بالاتر از میانگین جهانی و حتی کشورهای توسعهیافته است که تلاش میکنند نرخ سزارین را به زیر ۱۰ درصد کاهش دهند و روشهای نوین زایمان طبیعی را ترویج کنند.
به گزارش همشهری، کارشناسان حوزه سلامت مهمترین دلیل بیمیلی زنان ایرانی به زایمان طبیعی را نبود امکانات کافی برای زایمان بدون درد در بیمارستانها میدانند.
اعظم موسوی، جراح و متخصص زنان و زایمان، با اشاره به تفاوت خدمات ارائه شده در ایران و سایر کشورها میگوید: «در کشورهای دیگر زایمانهایی مانند زایمان در آب، زایمان با هیپنوتیزم یا زایمان فیزیولوژیک بهصورت گسترده در دسترس است و اتاقهای آرامش نیز برای زنان فراهم شده، اما در ایران این خدمات تنها بهصورت محدود و پراکنده در چند بیمارستان ارائه میشود.»
مادران باردار نیز تجربه مشابهی را تأیید میکنند و معتقدند که در بیمارستانهای دولتی، نه تنها اتاق آرامشی برای زایمان طبیعی وجود ندارد، بلکه رفتار بعضی از کادر درمان در اتاق عمل گاهی موجب ترس و نگرانی زنان میشود.
یکی دیگر از عوامل مؤثر در افزایش ترس زنان از زایمان طبیعی، نقل تجربههای منفی اطرافیان است. نبود آموزش علمی و آگاهیرسانی دقیق، باعث میشود تصویر ذهنی زنان از زایمان طبیعی به شکل نادرست و ترسناک شکل بگیرد.
کارشناسان همچنین به نقش توصیههای پزشکان در این روند اشاره میکنند: «غیر از بیمیلی زنان ایرانی به انجام زایمان طبیعی، توصیه و تأکید برخی پزشکان نیز به افزایش آمار سزارین دامن زده است. سود مالی سزارین و امکان برنامهریزی زمانی باعث میشود در بسیاری از موارد، سزارین بهعنوان گزینه اصلی زایمان انتخاب شود، حتی زمانی که ضرورتی ندارد.»
در سالهای اخیر، زایمان در تاریخهای رند و لاکچری نیز بهعنوان یکی دیگر از دلایل افزایش سزارین مطرح شده است. والدین گاهی اصرار دارند فرزند خود را در تاریخهایی مانند ۰۴/۰۴/۰۴ یا ۰۴/۰۵/۰۶ به دنیا بیاورند، موضوعی که جز از طریق سزارین امکانپذیر نیست.
مسئله آناتومی نیز نقش خود را دارد. موسوی درباره ویژگیهای بدنی زنان ایرانی میگوید: «تفاوت آناتومی لگن زنان ایرانی با زنان دیگر کشورها، کمتحرکی و افزایش وزن در دوران بارداری، از جمله عواملی هستند که سختی زایمان طبیعی را افزایش میدهند. برخی زنان مانند زنان افغان از نظر ساختار بدنی اصطلاحاً خوشزا هستند، اما این شرایط در زنان ایرانی کمتر دیده میشود.»
این متخصص زنان در پایان تأکید میکند که آگاهیرسانی مستمر و دوری از اجبار در انتخاب روش زایمان، نقش مهمی در تشویق زنان به زایمان طبیعی ایفا میکند و میتواند به کاهش آمار بالای سزارین در کشور کمک کند.