بحران آنفلوانزا؛ مرگ خاموش در تالاب‌ها و سکوت نهادهای دولتی
شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در تالاب‌های ایران از جمله تالاب میقان استان مرکزی، نگرانی‌های جدی درباره سلامت انسان و طیور ایجاد کرده است. با وجود مرگ صدها پرنده، سازمان‌های مسئول از شفاف‌سازی در این مورد خودداری می‌کنند.
گزارش‌ها از شیوع ویروس آنفلوانزای پرندگان در تالاب میقان استان مرکزی حکایت دارد. تاکنون مرگ دست‌کم ۵۰۰ پرنده مهاجر در این تالاب تأیید شده است، اما نهادهای دولتی مانند سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان دامپزشکی، و استانداری اراک از ارائه اطلاعات و آمار دقیق درباره این بیماری طفره می‌روند.
گزارش‌های محلی و ابعاد گسترده‌تر
خبرنگار روزنامه شرق گزارش داده که این بیماری نه تنها در تالاب میقان، بلکه در تالاب بوجاق استان گیلان و چندین روستای استان مازندران نیز دیده شده است. این ویروس که قابلیت انتقال به طیور و حتی انسان را دارد، نگرانی‌هایی جدی درباره گسترش بیشتر آن ایجاد کرده است.
تأخیر و تعلل سازمان دامپزشکی
علیرضا هاشمی، پرنده‌شناس، با اشاره به مسئولیت سازمان دامپزشکی در اعلام آمار و مدیریت بیماری، معتقد است که این سازمان در ارائه اطلاعات تعلل می‌کند. او می‌گوید: «عدم شفافیت احتمالاً به دلیل تبعات ناشی از اجرای پروتکل‌های منطقه‌ای و ملی است که محدودیت‌های بسیاری را ایجاد می‌کند.»
چرخه انتقال ویروس و خطر جهش
به گفته هاشمی، مهاجرت پرندگان از شمال کره زمین به مناطق جنوبی نقش اصلی را در انتشار ویروس آنفلوانزا ایفا می‌کند. او هشدار می‌دهد که امکان جهش ویروس در بدن میزبان‌های مختلف، از جمله انسان، وجود دارد و این می‌تواند سویه‌ای جدید و خطرناک ایجاد کند که کنترل آن دشوار باشد.
تأثیر اقتصادی و خطر برای مرغداری‌ها
یکی از نگرانی‌های جدی، انتقال این ویروس به مرغداری‌های صنعتی است. طبق اظهارات هاشمی، در صورت شیوع آنفلوانزا در استان‌هایی مانند مازندران که از قطب‌های پرورش طیور در ایران است، خسارت‌های اقتصادی ناشی از معدوم‌سازی طیور می‌تواند بسیار سنگین باشد.
سکوت نهادهای مسئول و پنهان‌کاری
منصور جمشیدی، پرنده‌شناس برجسته، می‌گوید: «کنترل این بیماری عملاً غیرممکن است زیرا پرندگان مهاجر در دسترس نیستند و امکان واکسیناسیون یا درمان آنها وجود ندارد.» او همچنین تأکید می‌کند که معدوم‌سازی پرندگان آلوده تنها راه عملی برای مهار این بیماری است.
با این حال، مدیر کل محیط زیست استان مرکزی اعلام کرده که اجازه انتشار آمار دقیق را ندارد و این وظیفه بر عهده معاونت سیاسی استانداری است. او گفت: «اگر آمار دقیق را اعلام کنیم، ممکن است در جامعه التهاب ایجاد شود.»
نقش صید غیرمجاز در گسترش ویروس
هاشمی با اشاره به تخلفات صیادان در تالاب فریدونکنار استان مازندران تأکید کرد که شکار غیرمجاز پرندگان مهاجر می‌تواند ویروس را به مرغداری‌ها و پرندگان اهلی منتقل کند. او هشدار داد که بازارهای محلی همچنان محلی برای انتقال ویروس هستند.
سکوت متخصصان و تهدید آزمایشگاه‌ها
برخی دامپزشکان و پرنده‌شناسان از اظهار نظر درباره این بیماری خودداری می‌کنند، زیرا نهادهای دولتی آزمایشگاه‌ها و متخصصانی را که بدون مجوز نمونه‌برداری کنند، توبیخ می‌کنند. طبق قوانین، تنها سازمان دامپزشکی مجاز به اعلام رسمی شیوع این بیماری است.
ابهام‌های بی‌پاسخ
آنفلوانزای فوق حاد پرندگان هر ساله هم‌زمان با فصل مهاجرت پرندگان در ایران شایع می‌شود، اما پنهان‌کاری و عدم پاسخ‌گویی نهادهای دولتی به سؤالات رسانه‌ها، نگرانی‌های بسیاری را درباره مدیریت این بحران ایجاد کرده است.
