کرونا و زوال عقل؟ تحقیق جدید از ارتباط ویروس با آلزایمر زودرس پرده برداشت

طبق نتایج پژوهشی جدید، ابتلا به ویروس کرونا می‌تواند سطح برخی پروتئین‌های مغزی مرتبط با آلزایمر را به طور چشمگیری افزایش دهد. این تحقیق نشان داده که تأثیر کرونا بر این نشانگرهای زیستی، معادل چهار سال پیری طبیعی مغز است. تأثیر این پدیده در افرادی که بیماری‌شان شدید بوده و به دلیل آن در بیمارستان بستری شده‌اند یا دارای عوامل خطرساز مانند فشار خون بالا هستند، بسیار بیشتر مشاهده شده است.

بر اساس یافته‌های این تحقیق، حتی افرادی که نوع خفیف یا متوسط کووید-۱۹ را تجربه کرده‌اند، در معرض افزایش سطح پروتئین‌های آمیلوئید بتا در مغز قرار دارند. این پروتئین‌ها یکی از عوامل کلیدی در ابتلا به آلزایمر شناخته شده‌اند.

آیا ویروس کرونا عامل مستقیم آلزایمر است؟

هرچند این پژوهش سرنخ‌های مهمی درباره تأثیر کرونا بر مغز ارائه می‌دهد، اما محققان تأکید دارند که این مطالعه صرفاً مشاهده‌ای است. هنوز نمی‌توان با اطمینان گفت که ویروس کرونا عامل اصلی افزایش این نشانگرهای زیستی است یا ویروس‌های دیگر مانند آنفلوآنزا نیز می‌توانند تأثیر مشابهی داشته باشند.

از سوی دیگر، نویسندگان این مطالعه خاطرنشان کرده‌اند که آزمایش‌های خونی مورد استفاده برای بررسی این نشانگرهای زیستی، هنوز به عنوان یک ابزار تشخیصی استاندارد در حوزه پزشکی کاملاً تأیید نشده‌اند. با این وجود، نتایج این تحقیق می‌تواند مسیر جدیدی برای درک بهتر بیماری آلزایمر و عوامل تأثیرگذار بر آن باشد.

نظر متخصصان درباره این یافته‌ها

یوجین داف، متخصص علوم اعصاب در امپریال کالج لندن، با اشاره به یافته‌های این پژوهش، اظهار داشت:

"تحقیقات ما نشان می‌دهد که کووید-۱۹ ممکن است تغییراتی در مغز ایجاد کند که زمینه‌ساز بیماری‌های عصبی باشد. ما گمان می‌کنیم که این تغییرات ناشی از التهاب ایجادشده بر اثر عفونت باشد، اما هنوز به طور دقیق نمی‌دانیم که این التهاب چگونه بر مغز تأثیر می‌گذارد و چه ارتباطی با تغییرات پروتئین آمیلوئید دارد."

او همچنین تأکید کرد: "ما نمی‌توانیم به طور قطعی بگوییم که کرونا مستقیماً این تغییرات را ایجاد کرده است. همچنین شدت عفونت ممکن است در میزان این تأثیرات نقش داشته باشد، اما هنوز این موضوع به‌طور کامل اثبات نشده است."

آلزایمر؛ بیماری‌ای پیچیده با میلیون‌ها مبتلا در جهان

آلزایمر یکی از بیماری‌های عصبی پیش‌رونده است که به تدریج باعث از بین رفتن توانایی‌های شناختی و حافظه می‌شود. این بیماری، شایع‌ترین نوع زوال عقل محسوب می‌شود و بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، در حال حاضر بیش از ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند.

طبق تخمین‌های سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود ۱۰ میلیون مورد جدید زوال عقل در سراسر دنیا تشخیص داده می‌شود که حدود دو سوم این موارد به بیماری آلزایمر مربوط است.

آیا کرونا می‌تواند عاملی برای تسریع روند آلزایمر باشد؟

دانشمندان مدت‌هاست که درباره ارتباط برخی عفونت‌ها با افزایش خطر آلزایمر تحقیق می‌کنند. بررسی‌های علمی نشان داده‌اند که ویروس‌ها و التهاب‌های ناشی از آن‌ها می‌توانند در ایجاد تغییرات زیستی مرتبط با این بیماری نقش داشته باشند.

در این پژوهش جدید، محققان داده‌های سلامت ۱۲۵۲ فرد بین ۴۶ تا ۸۰ سال را مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها نشانگرهای زیستی افرادی که قبلاً به کرونا مبتلا شده بودند را با کسانی که هیچ سابقه‌ای از این ویروس نداشتند، مقایسه کردند.

نتایج این مطالعه نشان داد که افراد بهبودیافته از کرونا، تغییرات مشخصی در پروتئین‌های خون خود داشتند. تحقیقات قبلی نیز نشان داده‌اند که چنین تغییراتی با افزایش احتمال تجمع پروتئین آمیلوئید بتا در مغز مرتبط است، که یکی از عوامل کلیدی در بروز بیماری آلزایمر محسوب می‌شود.

جمع‌بندی

هرچند این پژوهش نشان‌دهنده ارتباط احتمالی میان ویروس کرونا و افزایش خطر آلزایمر زودرس است، اما هنوز برای نتیجه‌گیری قطعی درباره نقش مستقیم کووید-۱۹ در این بیماری، تحقیقات بیشتری لازم است. دانشمندان همچنان در حال بررسی چگونگی تأثیر این ویروس بر مغز و ارتباط آن با سایر بیماری‌های عصبی هستند.