ایران در آستانه بحران جمعیتی: کاهش شدید جمعیت تا سال ۱۴۸۰!
دبیر ستاد جوانی جمعیت هشدار داد که در صورت ادامه روند کنونی نرخ زاد و ولد، جمعیت ایران تا سال ۱۴۳۰ به حدود ۵۰ میلیون نفر کاهش خواهد یافت و در سال ۱۴۸۰ به ۳۵ میلیون نفر خواهد رسید.
دبیر ستاد جوانی جمعیت نسبت به کاهش نرخ زاد و ولد و پیامدهای آن هشدار داده است. او تأکید کرد که اگر سیاست‌های جمعیتی اصلاح نشود، ایران در آینده‌ای نه‌چندان دور با بحران پیری جمعیت و کاهش شدید نیروی کار مواجه خواهد شد.
در همین راستا، نشست ویژه‌ای با حضور دانشجویان و جوانان در غرفه ستاد جوانی جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد. هدف از این نشست، آشنایی بیشتر جوانان با فعالیت‌های این ستاد و ترویج فرهنگ فرزندآوری و افزایش جمعیت بود.
لزوم مشارکت جوانان در تغییر نگرش‌های اجتماعی
در این نشست، دکتر مهتاب رضیئی، دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به نقش جوانان در تغییر فرهنگ جامعه، از آن‌ها خواست تا به عنوان سفیران این جنبش فرهنگی، دیگران را به اهمیت افزایش جمعیت آگاه کنند. وی اظهار داشت: "شما جوانان می‌توانید با ایده‌ها و انرژی خود، نگرش‌های اجتماعی را تغییر داده و فرهنگ افزایش جمعیت را ترویج کنید."
این برنامه با استقبال گسترده جوانان همراه شد و شرکت‌کنندگان با طرح سؤالات مختلف، به بحث و تبادل‌نظر درباره این موضوع پرداختند. در پایان نشست، از جوانان خواسته شد تا با همفکری و تلاش‌های جمعی، در مسیر ایجاد آینده‌ای پایدار برای کشور قدم بردارند.
کاهش جمعیت، تهدیدی برای آینده ایران
در ادامه، دکتر رضیئی با بررسی تاریخچه ازدواج و فرزندآوری، به اهمیت این دو موضوع در بقای جوامع اشاره کرد و گفت: "ازدواج و فرزندآوری از دیرباز از اصلی‌ترین دغدغه‌های بشر بوده‌اند. انسان همیشه به دنبال آن بوده که میراثی از خود بر جای بگذارد و فرزندان، بخش مهمی از این میراث هستند."
وی همچنین به نقش حیاتی زنان در این روند اشاره کرد و افزود: "زنان نقش بی‌بدیلی در این فرآیند دارند و توانایی مادر شدن آن‌ها، اهمیت این موضوع را در سطحی عمیق‌تر نمایان می‌کند." به گفته وی، تغییر سبک زندگی و فردگرایی، موجب کاهش تمایل به فرزندآوری شده است، در حالی که این تغییرات در درازمدت تبعات منفی گسترده‌ای به همراه خواهد داشت.
مقایسه سیاست‌های جمعیتی ایران و جهان
دبیر ستاد جوانی جمعیت در بخش دیگری از سخنان خود، به چالش‌های جمعیتی در دیگر کشورهای جهان اشاره کرد. او با ذکر نمونه‌هایی از سیاست‌های گذشته چین، بیان کرد: "در گذشته، سیاست‌های سختگیرانه‌ای برای کنترل جمعیت در چین اجرا می‌شد و حتی به زنان باردار توصیه می‌شد که از داشتن فرزند دوم خودداری کنند. اما امروز، این کشور به دلیل بحران کاهش جمعیت، سیاست‌های حمایتی جدیدی را در پیش گرفته است."
وی همچنین به بحران‌های مشابه در کشورهای آسیای جنوب شرقی اشاره کرد و گفت: "سنگاپور و دیگر کشورهای این منطقه نیز سال‌هاست با چالش کاهش جمعیت دست و پنجه نرم می‌کنند. به طور کلی، جهان به سمت پیری جمعیت در حرکت است و این موضوع می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد."
پنجره جمعیتی ایران در حال بسته شدن است
رضیئی هشدار داد که فرصت ایران برای بهره‌برداری از "پنجره جمعیتی" رو به پایان است. وی توضیح داد که دهه شصتی‌ها پرجمعیت‌ترین نسل کشور را تشکیل می‌دهند، اما اکنون با افزایش سن آن‌ها، نرخ زاد و ولد در حال کاهش است. او افزود: "در پنج سال آینده، ایران وارد مرحله‌ای خواهد شد که در آن نیروی جوان کمتری در اختیار دارد و به سرعت به یکی از پیرترین کشورهای جهان تبدیل خواهد شد."
آینده ایران: کاهش جمعیت و چالش‌های اقتصادی
وی با اشاره به اینکه بسیاری از کشورها ابتدا توسعه یافته و سپس با چالش پیری جمعیت مواجه شده‌اند، تأکید کرد که ایران هنوز به مرحله توسعه‌یافتگی کامل نرسیده و همزمان با بحران پیری جمعیت روبه‌رو خواهد شد. رضیئی هشدار داد: "اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال ۱۴۳۰ جمعیت ایران به ۵۰ میلیون نفر خواهد رسید و در سال ۱۴۸۰ تنها ۳۵ میلیون نفر در کشور زندگی خواهند کرد. این در حالی است که جمعیت افغانستان تا آن زمان به ۲۵۰ میلیون نفر خواهد رسید!"
لزوم تغییر نگرش‌های اجتماعی و اجرای سیاست‌های حمایتی
وی کاهش جمعیت را نتیجه تغییر سبک زندگی مدرن دانست و اظهار داشت: "امروزه، فردیت‌گرایی و سرعت زندگی مدرن، موجب شده که بسیاری از افراد به جای تشکیل خانواده و فرزندآوری، بر اهداف شخصی خود متمرکز شوند. این روند می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای آینده کشور داشته باشد."
وی در پایان سخنان خود بر اهمیت سیاست‌گذاری‌های مناسب برای مقابله با این چالش تأکید کرد و گفت: "لازم است که برنامه‌های حمایتی و تشویقی برای فرزندآوری هرچه سریع‌تر اجرا شوند تا بتوان از پیامدهای منفی کاهش جمعیت جلوگیری کرد."
با توجه به هشدارهای کارشناسان و روندهای جهانی، کاهش جمعیت در ایران می‌تواند به بحرانی جدی تبدیل شود. اگر سیاست‌های جمعیتی کشور تغییر نکند، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جبران‌ناپذیری در انتظار ایران خواهد بود. زمان آن رسیده که با اجرای برنامه‌های حمایتی، فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش‌ها، آینده‌ای پایدار برای نسل‌های بعدی رقم زده شود.
