کلاهبرداری‌های سنگین در بازار شهاب‌سنگ‌ها و جواهرات تقلبی
رئیس انجمن صنفی گوهرسنگ ایران و مدیر مؤسسه گوهرشناسی و شهاب‌سنگ‌شناسی دانشگاه خوارزمی تهران، در اظهاراتی جدید به مشکلات اساسی و بحران‌های موجود در صنعت گوهرسنگ کشور اشاره کرد.
کیانی بیان کرد که رهبر معظم انقلاب طی سال‌های گذشته بارها در سخنان خود بر اهمیت توسعه اقتصاد مقاومتی و استفاده بهینه از منابع معدنی کشور تأکید کرده‌اند. یکی از این منابع، گوهرسنگ‌ها و سنگ‌های قیمتی هستند که به عنوان یکی از گزینه‌های مهم جایگزین درآمدهای نفتی معرفی شده‌اند. او با اشاره به بازار 1.7 میلیارد دلاری صنعت گوهرسنگ، ابراز نگرانی کرد که ایران علیرغم داشتن ذخایر غنی، تنها سهمی بسیار کوچک از این بازار جهانی را در اختیار دارد و در رده 105 جهانی قرار دارد.
مدیر مؤسسه گوهرشناسی دانشگاه خوارزمی افزود که یکی از اصلی‌ترین موانع رشد این صنعت در ایران، کمبود حمایت‌های دولتی و نهادهای حاکمیتی است. وی اظهار کرد که متأسفانه، انجمن‌های مرتبط با گوهرسنگ‌ها در کشور با تهدیدات و مشکلات زیادی روبه‌رو هستند، به‌ویژه از سوی افرادی که در زمینه کلاهبرداری فعالیت می‌کنند. او تأکید کرد که اعضای انجمن گوهرسنگ کشور از طرف افراد سودجو تهدید شده‌اند، به‌خصوص کسانی که در زمینه مقابله با آزمایشگاه‌های غیرمجاز گوهرشناسی و کلاهبرداری فعالیت دارند.
یکی از دلایل عمده بحران در این صنعت، فعالیت‌های کلاهبردارانه و سوءاستفاده‌های اقتصادی است که بسیاری از آن‌ها از صدور شناسنامه‌های جعلی برای جواهرات و شهاب‌سنگ‌ها بهره می‌برند. کیانی به نمونه‌ای از این کلاهبرداری‌ها اشاره کرد و گفت که اخیراً یک فرد با فروش سنگ آتشفشانی معمولی به‌عنوان شهاب‌سنگ مریخی به قیمت 500 میلیارد تومان در سایت دیوار اقدام به فریب مصرف‌کنندگان کرده بود. این نوع تبلیغات کذب به‌ویژه در فضای مجازی به‌شدت گسترش یافته است.
وی افزود: «این افراد شیاد با جعل مجوزهای گوهرشناسی و معرفی خود به‌عنوان نماینده نهادهای دولتی، توانسته‌اند مبالغ هنگفتی از مشتریان خود دریافت کنند و شناسنامه‌های غیرمعتبر و جعلی صادر کنند. در مواردی، مشتریان معترض نیز تهدید به برخورد فیزیکی و قانونی شده‌اند.»
کیانی همچنین به نقش منفی آزمایشگاه‌های غیرمجاز و تبلیغات فریبکارانه در فضای مجازی پرداخت. این آزمایشگاه‌ها با شرط‌بندی‌های بی‌اساس بر اصالت و هویت گوهرسنگ‌ها، اقدام به اخاذی از فروشندگان می‌کنند. در بسیاری از موارد، پس از پرداخت مبالغ کلان برای آزمایش، فروشندگان متوجه می‌شوند که هیچ خریدی صورت نمی‌گیرد و تنها به دام کلاهبرداران افتاده‌اند.
در ادامه، کیانی به معضل قاچاق گوهرسنگ‌ها و واردات بدل‌ها و سنگ‌های مصنوعی اشاره کرد. وی تأکید کرد که این قاچاق‌ها به‌ویژه در مناطق محروم کشور آسیب‌های زیادی به صنایع کوچک و کارگاه‌های خانگی وارد کرده است. در سه سال اخیر، این مشکل موجب تعطیلی حدود 60 درصد از کارگاه‌های تولیدی گوهرسنگ در مناطق کم‌برخوردار شده است.
یکی دیگر از مشکلات جدی که بسیاری از مصرف‌کنندگان نهایی با آن روبه‌رو هستند، صدور فاکتور فروش به‌جای شناسنامه اصالت برای جواهرات است. کیانی گفت که در بسیاری از فروشگاه‌های طلا و جواهر در تهران، به‌جای اشاره به نام سنگ‌های قیمتی مانند الماس، از واژه‌هایی همچون «برلیان» استفاده می‌شود که نه تنها گمراه‌کننده است، بلکه نشان‌دهنده عدم آگاهی فروشندگان از ماهیت گوهرها است. این مشکل ناشی از عدم تخصص کافی در اتحادیه‌های طلا و جواهر است که بیشتر بر فروش طلا و سکه تمرکز دارند.
این اظهارات کیانی در حالی مطرح می‌شود که صنعت گوهرسنگ‌ها در ایران از پتانسیل‌های بالایی برخوردار است و می‌تواند نقشی مؤثر در اقتصاد کشور ایفا کند، به‌ویژه با توجه به ظرفیت‌های عظیم معدنی که در اختیار ایران قرار دارد. اما مشکلات موجود در حمایت‌های دولتی، ناهماهنگی در نظارت‌ها و فعالیت‌های غیرمجاز در این بخش، همچنان مانعی بزرگ برای بهره‌برداری کامل از این منابع ارزشمند باقی مانده است.
