این نوع خون‌ریزی‌ها می‌توانند نشانه یک بیماری ژنتیکی کشنده باشند
اگر تجربه خون‌ریزی‌های بدون علت مشخص از بینی یا لثه، یا قاعدگی‌هایی شدید و طولانی دارید، شاید این نشانه ظاهراً ساده، زنگ خطری جدی برای یک بیماری نهفته و تهدیدکننده باشد.
خون‌ریزی‌هایی که بدون دلیل خاصی رخ می‌دهند – از جمله خون‌ریزی مکرر بینی، لثه یا قاعدگی‌های شدید – می‌توانند نشانگر ابتلا به یک بیماری نادر به نام «نقص فاکتور ۷ انعقادی» باشند؛ نوعی اختلال ارثی در فرآیند لخته شدن خون که به‌ویژه در خانواده‌هایی با سابقه ازدواج فامیلی شیوع بیشتری دارد و در صورت شدید بودن، حتی ممکن است منجر به مرگ نوزاد در نخستین هفته‌های تولد شود.
به گزارش خبرگزاری فارس، دکتر تینا شاهانی، دانشیار ژنتیک و پزشکی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی زنجان، ضمن اشاره به نتایج یک تحقیق صورت‌گرفته بر روی پنج خانواده درگیر با این بیماری، توضیح داد:
«نقص فاکتور ۷ یکی از رایج‌ترین بیماری‌های ارثی خونریزی‌دهنده است که می‌تواند منجر به خون‌ریزی‌های ناگهانی و در برخی موارد مرگ‌بار ششود.»
وی با اشاره به میزان شیوع این بیماری در ایران ادامه داد:
«هرچند در مقیاس جهانی این بیماری نادر محسوب می‌شود، اما در کشور ما – به‌ویژه در ازدواج‌های فامیلی و درون‌قومی – آمار ابتلا تا پنج برابر بیشتر از میانگین جهانی تخمین زده شده است.»
شاهانی همچنین تأکید کرد که بسیاری از افراد مبتلا به شکل خفیف یا بدون علامت این بیماری، از ابتلای خود آگاه نیستند. او هشدار داد:
«اگر دو فرد دارای نوع خفیف این بیماری ازدواج کنند، احتمال تولد نوزادی با فرم شدید بیماری بسیار بالا می‌رود؛ به‌طوری‌که در مواردی، نوزادان به‌علت خون‌ریزی مغزی در همان روزهای ابتدایی زندگی جان خود را از دست می‌دهند.»
علامت‌های پنهان، خطرات آشکار
بر پایه توضیحات این متخصص ژنتیک، ممکن است نقص فاکتور ۷ به‌طور کامل بدون علامت باشد و تنها در جریان آزمایش‌های قبل از عمل جراحی یا اقدامات پزشکی دیگر کشف شود. اما در نوع خفیف این اختلال، نشانه‌هایی چون:
خون‌ریزی خودبه‌خودی بینی
کبودی‌های بی‌علت روی پوست
دوره‌های قاعدگی طولانی و غیرمعمول
می‌توانند ظاهر شوند. در مقابل، نوع شدید بیماری ممکن است با خون‌ریزی‌های شدید داخلی، مانند گوارشی یا مغزی در نوزادان همراه باشد.
دکتر شاهانی در ادامه گفت:
«متأسفانه برخی به دلیل مسائل فرهنگی، بیماری را انکار یا پنهان می‌کنند، در حالی که شفاف‌سازی وضعیت ژنتیکی و بهره‌مندی از مشاوره‌های تخصصی می‌تواند از تولد فرزند مبتلا جلوگیری کند.»
چگونه می‌توان پیشگیری کرد؟
مهم‌ترین و مؤثرترین گام پیشگیرانه، تشخیص ژن معیوب فاکتور ۷ در والدین و مراجعه به مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج یا بارداری است. شاهانی در این زمینه اظهار داشت:
«مشاوره ژنتیک نه تنها لازم، بلکه اقدامی حیاتی برای حفظ سلامت نسل آینده به شمار می‌رود.»
اهمیت هوشیاری و اقدام به‌موقع
اگر با خون‌ریزی‌هایی مواجه هستید که توجیه مشخصی برای آن وجود ندارد – به‌ویژه در صورت تکرار یا شدت – نباید نسبت به آن بی‌تفاوت بود. این نشانه‌ها می‌توانند بازتاب اختلالی جدی در سیستم انعقاد خون باشند که از طریق یک آزمایش ساده قابل تشخیص و پیگیری است.
خلاصه مهم‌ترین نکات:
نقص فاکتور ۷، نوعی اختلال ارثی با علائم پنهان
شیوع بیشتر در خانواده‌هایی با ازدواج‌های فامیلی
خطر جدی برای سلامت نوزادان در صورت تشدید بیماری
قابل پیشگیری با شناسایی ژنتیکی و مشاوره تخصصی پیش از ازدواج یا بارداری
