آیا مذاکرات هسته‌ای می‌تواند به یک توافق تاریخی برسد؟
در میان پیچیدگی‌های سیاست‌های هسته‌ای ایران و آمریکا، فرصت‌های جدیدی برای همکاری‌های اقتصادی و علمی بین دو کشور به‌ویژه در زمینه انرژی هسته‌ای به چشم می‌خورد.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در یک سخنرانی که در کنفرانس سیاست‌های هسته‌ای بنیاد کارنگی منتشر شد، بر لزوم همکاری‌های اقتصادی و علمی ایران و ایالات متحده تأکید کرد و گفت: «ایران هیچ‌گاه مانعی در مسیر همکاری‌های اقتصادی و علمی با ایالات متحده نبوده است. موانع اصلی، دولت‌های پیشین آمریکا بوده‌اند که اغلب تحت تأثیر گروه‌های ذی‌نفوذ ویژه عمل کرده‌اند.»
وی در این سخنرانی همچنین به فرصت‌های عظیم اقتصادی در ایران اشاره کرد و خاطرنشان کرد که شرکت‌های آمریکایی می‌توانند از «فرصت تریلیون‌دلاری» که اقتصاد ایران فراهم می‌کند بهره‌برداری کنند. این موضوع به‌ویژه در حوزه انرژی و تولید برق از منابع غیرهیدروکربنی مطرح است، جایی که ایران به‌دنبال ساخت رآکتورهای هسته‌ای جدید است. عراقچی در این زمینه افزود که ایران در حال حاضر یک رآکتور در نیروگاه بوشهر دارد و برنامه‌ریزی برای ساخت ۱۹ رآکتور دیگر در دست انجام است. این می‌تواند به معنای قراردادهای میلیاردی و فرصت‌هایی برای احیای صنعت هسته‌ای در حال رکود ایالات متحده باشد.
در کنار این مباحث، عراقچی به موضوع تضمین‌ها نیز اشاره کرد و تأکید کرد که هر توافقی که در آینده حاصل شود، باید بر اساس «تضمین منافع اقتصادی ایران و یک برنامه نظارت و راستی‌آزمایی قوی» باشد. وی همچنین تأکید کرد که مذاکرات باید صرفاً بر رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای تمرکز داشته باشد و امنیت ملی ایران هیچ‌گاه مورد مذاکره قرار نخواهد گرفت.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه به تأکید بر تعهد ایران به دیپلماسی و پایبندی به توافقات اشاره کرد و یادآور شد که ایران همواره به توافقات خود در چارچوب برجام پایبند بوده است. عراقچی گفت: «ما در برجام متعهد شدیم که به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نرویم و این واقعیت اخیراً توسط مدیر اطلاعات ملی آمریکا تأیید شده است.» وی افزود که ایران حتی پس از خروج ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸، همچنان به تعهدات خود وفادار مانده است.
عراقچی همچنین به ادامه مذاکرات در مسقط اشاره کرد و اظهار داشت که تیم‌های کارشناسی دو کشور به زودی در مسقط به بحث و بررسی جزئیات فنی خواهند پرداخت. این مذاکرات که در آن مسئولان ایرانی و آمریکایی به تبادل نظر خواهند پرداخت، هدف اصلی‌شان جمع‌بندی و ارزیابی نتایج به‌دست‌آمده است.
در همین راستا، رسانه‌ها و تحلیلگران به پیشرفت‌های قابل توجه در مذاکرات ایران و آمریکا اشاره دارند. رسانه‌های آمریکایی همچون آسوشیتدپرس به توافقات فنی و پیشرفت‌های این مذاکرات اشاره کرده‌اند، اما تأکید دارند که این به معنای نزدیک بودن توافق نهایی نیست. برخی کارشناسان معتقدند که در این مذاکرات، آمریکا دیگر از درخواست‌های حداکثری مانند برچیدن برنامه غنی‌سازی ایران صرف‌نظر کرده است.
در نهایت، با توجه به پیشرفت‌های به‌دست‌آمده، مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا به مرحله حساسی وارد شده‌اند. در این مرحله، طرفین بر روی جزئیات فنی و چگونگی تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران به بحث خواهند نشست و احتمالاً در ماه‌های آینده شاهد تحولات جدید در این پرونده خواهیم بود.
