افشاگری تازه نیویورک‌تایمز از تنش پنهان در مذاکرات ایران و آمریکا
درحالی‌که گفت‌وگوهای غیرمستقیم هسته‌ای میان تهران و واشنگتن با وساطت عمان ادامه دارد، نیویورک‌تایمز در گزارشی تازه پرده از چالش‌های جدی میان دو کشور برداشت.
روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی مفصل به موضوع اختلافات جدی میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در جریان مذاکرات غیرمستقیم هسته‌ای پرداخت و عنوان کرد که خواسته اصلی واشنگتن مبنی بر توقف کامل فرآیند غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران، اصلی‌ترین محور تنش میان دو طرف محسوب می‌شود.
به گزارش ایسنا، پنجمین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان روز جمعه در رم برگزار شد. در این گفت‌وگوها، «سید عباس عراقچی» از سوی ایران و «استیو ویتکاف» نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور غرب آسیا، رهبری هیأت‌های مذاکره‌کننده را بر عهده دارند.
بر اساس آنچه نیویورک‌تایمز منتشر کرده، دولت وقت ایالات متحده به رهبری «دونالد ترامپ» تأکید دارد که ایران باید به‌طور کامل فعالیت‌های غنی‌سازی را در داخل خاک خود متوقف کند. این در حالی‌ست که عباس عراقچی، با رد مکرر این درخواست، اخیراً نیز در پیامی در شبکه‌های اجتماعی تصریح کرده: «اگر کشورهای غربی بر غنی‌سازی صفر در ایران پافشاری کنند، دیگر موضوعی برای مذاکره باقی نخواهد ماند.»
در ادامه گزارش آمده که تیم آمریکایی و میانجی‌گر عمانی در تلاش‌اند با ارائه طرح‌هایی خلاقانه مانع از فروپاشی کامل گفت‌وگوها شوند. یکی از گزینه‌های مورد بررسی، پیشنهاد تشکیل سرمایه‌گذاری منطقه‌ای مشترک با حضور ایران، عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی، با مشارکت ایالات متحده برای تولید سوخت هسته‌ای است. با این حال، مکان انجام غنی‌سازی در این طرح همچنان مشخص نیست و ایران پیش‌تر اعلام کرده بود که این جایگزین، نمی‌تواند به معنای حذف غنی‌سازی در خاک کشورش باشد.
در بخش دیگری از گزارش، به چرخش موضع ویتکاف نسبت به امضای یک تفاهم‌نامه موقت اشاره شده است. بر اساس این تحلیل، وی از مخالفت اولیه خود عقب‌نشینی کرده و این توافق موقت می‌تواند مسیر توافق نهایی را هموار سازد، هرچند این اقدام با مخالفت‌های احتمالی از سوی اسرائیل و برخی نمایندگان ضدایرانی کنگره مواجه خواهد شد.
نیویورک‌تایمز در ادامه، یادآور شده که دولت باراک اوباما نیز در سال ۲۰۱۳ ابتدا به چنین تفاهمی موقت دست یافت و روند رسیدن به توافق نهایی تا سال ۲۰۱۵ ادامه یافت. توافقی که ترامپ در رقابت‌های انتخاباتی سال ۲۰۱۶ آن را فاجعه‌بار خواند و در سال ۲۰۱۸، به‌صورت یک‌جانبه از آن خارج شد؛ اقدامی که با بازگشت تحریم‌های اقتصادی علیه ایران همراه بود.
این نشریه آمریکایی همچنین به نقش و موضع رژیم اسرائیل در مخالفت با هرگونه توافق هسته‌ای با ایران پرداخته و نوشته است: «بنیامین نتانیاهو» همچنان بر راهکار نظامی علیه ایران تأکید دارد، راهبردی که به زعم تحلیل‌گران با هدف ناکام گذاشتن تلاش‌های دیپلماتیک دولت ترامپ طراحی شده است. نتانیاهو در گذشته نیز با توافق سال ۲۰۱۵ مخالف بود و حتی در کنگره آمریکا علیه آن سخنرانی کرد. اکنون نیز وی و اطرافیانش بار دیگر به تهدید حمله نظامی متوسل شده‌اند، حتی بدون هماهنگی با آمریکا؛ گرچه پیش از این، بارها چنین تهدیدهایی مطرح شده و به اجرا نرسیده‌اند.
برخی منابع نظامی در ایالات متحده نسبت به موفقیت‌آمیز بودن هرگونه حمله یک‌جانبه از سوی اسرائیل ابراز تردید کرده‌اند. از سوی دیگر، رژیم اسرائیل نسبت به هرگونه توافق موقتی که فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در وضعیت فعلی نگه دارد، بدبین است.
طبق گزارش نیویورک‌تایمز، ویتکاف به طرف ایرانی اعلام کرده که رئیس‌جمهور ترامپ خواهان دستیابی به توافق نهایی در مدت حداکثر دو ماه است. اما با نزدیک شدن به پایان این بازه زمانی، همچنان موضوع ادامه یا توقف غنی‌سازی اورانیوم یکی از موانع اصلی باقی‌مانده است. ایران به‌عنوان عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT)، غنی‌سازی را حق قانونی خود می‌داند، چرا که این پیمان ممنوعیتی در این زمینه اعمال نمی‌کند.
در جمع‌بندی گزارش آمده است که واشنگتن ممکن است برای جلوگیری از اقدام نظامی اسرائیل، به امضای یک بیانیه اصول مشترک موقت روی آورد. از نظر برخی کارشناسان، چنین توافقی تنها در صورتی می‌تواند رضایت مخالفان داخلی در آمریکا و رژیم صهیونیستی را جلب کند که ایران متعهد شود اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا را یا به خارج منتقل کند یا به سطح پایین‌تری کاهش دهد. اقدامی که به دولت ترامپ این فرصت را خواهد داد تا آن را به‌عنوان محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران معرفی کند.
