چرا غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم در ایران غیرقانونی نیست؟
در حالی که رسانه‌ها و نهادهای بین‌المللی بار دیگر درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده‌اند، تهران با انتشار یادداشتی رسمی، بار دیگر تأکید کرده است که غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم نه‌تنها ناقض تعهدات پادمانی نیست، بلکه با نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به گزارش تازه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خطاب به شورای حکام، با انتشار یادداشتی توضیحی درباره مفاد این گزارش، تأکید کرد که فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی هیچ‌گونه مغایرتی با تعهدات کشور تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) ندارد و تمامی فرآیندها تحت نظارت و راستی‌آزمایی دقیق آژانس قرار دارد.
به گزارش ایسنا، در این یادداشت آمده است که غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد از منظر ان‌پی‌تی ممنوع تلقی نمی‌شود و همچنین میزان ذخایر حاصل از آن نیز به‌صورت کامل توسط آژانس ثبت و بررسی می‌شود. این موضع رسمی ایران در واکنش به گزارش اخیر آژانس و در قالب سندی تحت عنوان «موافقت‌نامه پادمانی NPT با جمهوری اسلامی ایران» منتشر شده است.
در ادامه این یادداشت، ایران بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تأکید کرده و می‌نویسد که گزارش ارائه‌شده از سوی مدیرکل، بر عدم انحراف فعالیت‌های هسته‌ای ایران به سمت اهداف نظامی صحه گذاشته است. بر اساس متن رسمی، «هیچ مدرک موثقی دال بر وجود تهدید اشاعه‌ای از سوی موضوعات باقیمانده وجود ندارد.»
در همین زمینه، به بخش‌هایی از گزارش مدیرکل نیز اشاره شده است. طبق آنچه در سند GOV/۲۰۲۵/۲۵ آمده، ایران همچنان به همکاری خود با آژانس درباره اجرای پادمان ادامه می‌دهد و آژانس نیز مطابق با الزامات نظارتی در چارچوب چرخه سوخت هسته‌ای در ایران، فعالیت‌های گسترده‌ای برای راستی‌آزمایی انجام می‌دهد.
از سوی دیگر، ایران به تناقضاتی میان گزارش جدید مدیرکل و ارزیابی‌های پیشین آژانس نیز اشاره کرده است. در یادداشت تهران آمده که گزارش نهایی سال ۲۰۱۵ که با سند GOV/۲۰۱۵/۶۸ ارائه شد، تمامی موضوعات گذشته و حال را جمع‌بندی و بررسی کرده بود و شورای حکام نیز با صدور قطعنامه GOV/۲۰۱۵/۷۲ رسماً بررسی آن موارد را مختومه اعلام کرد. ایران اکنون معتقد است که گزارش جدید مدیرکل با آن ارزیابی نهایی و قطعنامه رسمی شورا در تضاد قرار دارد.
همچنین تهران انتقاداتی را به نحوه گردآوری اطلاعات توسط آژانس مطرح کرده و آورده است: «انتظار بر این است که تحلیل‌ها و ارزیابی‌های آژانس، صرفاً بر پایه منابع معتبر، تأییدشده و غیرقابل مناقشه صورت گیرد. استناد به اطلاعات خام، منتشرشده در منابع آزاد یا ارائه‌شده توسط طرف‌های ثالث که برای دبیرخانه شناخته شده هستند، با اصول بی‌طرفی، حرفه‌ای‌گری و عینیت آژانس در تضاد است.»
در ادامه نیز بر شفافیت کامل ایران در اعلام تمامی مواد و فعالیت‌های هسته‌ای به آژانس تأکید شده است. ایران افزوده که در راستای کشف منشأ آلودگی‌های اعلام‌شده در برخی مکان‌ها، تحقیقات گسترده‌ای انجام داده و نهادهای امنیتی کشور اخیراً سرنخ‌هایی یافته‌اند که حاکی از نقش خرابکاری یا اقدامات خصمانه در این آلودگی‌ها است.
در پایان یادداشت، جمهوری اسلامی بار دیگر به یکی از محورهای اصلی گزارش مدیرکل واکنش نشان داده و تصریح کرده است: «درج برخی موضوعات غیرمرتبط در گزارش آژانس، با اصول حرفه‌ای‌گری و بی‌طرفی آن در تضاد است. برای نمونه، غنی‌سازی اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در چارچوب NPT ممنوع نیست و این فعالیت‌ها با نظارت کامل آژانس در جریان است.»
این موضع‌گیری جدید تهران در حالی مطرح می‌شود که تحلیل‌گران آن را پاسخی شفاف و در عین حال انتقادی نسبت به فضاسازی‌های اخیر برخی دولت‌ها و رسانه‌ها درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران ارزیابی کرده‌اند.
