بازگشت احتمالی مذاکرات ایران و آمریکا؛ ۶ نشانه‌ای که همه را شگفت‌زده کرد!
با وجود وقفه‌های پرتنش و حملات اخیر علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، نشانه‌هایی جدی حکایت از احتمال آغاز مجدد مذاکرات تهران و واشنگتن دارد. این تحولات پیچیده و پرحاشیه می‌تواند به بزنگاهی حساس در روابط دو کشور تبدیل شود و آینده سیاست منطقه‌ای را دستخوش تغییرات بزرگی کند.
بازگشت به میز مذاکره میان ایران و آمریکا که پس از حملات مشترک واشنگتن و رژیم صهیونیستی به تأسیسات حساس هسته‌ای ایران به حالت تعلیق درآمده بود، این روزها بیش از هر زمان دیگری محتمل به نظر می‌رسد. گزارش‌ها و اظهارنظرهای اخیر، به ویژه از سوی رسانه‌های معتبر و دیپلمات‌های دو طرف، نوید آغاز گفت‌وگوهای غیرمستقیم را در روزهای نزدیک می‌دهند؛ گفت‌وگوهایی که احتمالاً با حضور واسطه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برگزار خواهد شد.
سایت تابناک به نقل از خبرنگار وال‌استریت ژورنال خبر داده است که احتمال شروع مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن در نیمه دوم مرداد بسیار زیاد است و حتی شاید دیگر کشورها نیز در این گفت‌وگوها نقش داشته باشند. این گمانه‌زنی‌ها در حالی مطرح می‌شوند که آخرین دور مذاکرات پیش از حملات اخیر، با حضور مستقیم تیم‌های مذاکره‌کننده، به دلیل تنش‌های امنیتی متوقف شده بود.
از سوی دیگر، کانال تلگرامی العربیه فارسی به نقل از منابع داخلی ایران از برگزاری قریب‌الوقوع دور ششم مذاکرات خبر داده که پس از حملات اسرائیل و آمریکا متوقف شده بود. گفته می‌شود آمریکایی‌ها، به ویژه تیم نماینده پیشین، مایل بودند دور جدید به صورت مستقیم برگزار شود، اما با توجه به شرایط فعلی، احتمالاً مذاکرات همچنان غیرمستقیم خواهد بود.
اما چه نشانه‌هایی گواهی می‌دهند که مذاکره میان تهران و واشنگتن بیش از همیشه محتمل شده است؟ «دنیای اقتصاد» در تحلیلی مفصل ۶ شاخص مهم را شناسایی کرده که می‌تواند بازگشت به میز مذاکره را نوید دهد.
ابتدا مصاحبه‌های اخیر سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، به ویژه با روزنامه فایننشال تایمز اهمیت زیادی دارد. عراقچی ضمن تاکید بر شروطی چون جبران خسارات وارده، حفظ حق غنی‌سازی و توقف حملات در زمان مذاکره، از آمادگی تهران برای بازگشت به گفت‌وگو سخن گفته است. هم‌زمان مجید تخت‌روانچی، دیگر مقام وزارت خارجه، به رسانه‌های منطقه‌ای خبر داده است که پیام‌های میانجی‌گری میان دو طرف رد و بدل می‌شود و شرط ایران دریافت تضمین برای جلوگیری از حملات مشابه در آینده است.
در طرف مقابل، اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر آمادگی برای از سرگیری مذاکرات، حتی پس از حملات اخیر، نشان از لزوم حل اختلافات از طریق دیپلماسی دارد. آمریکا به رغم ادعاهای پیشین درباره آسیب رساندن به برنامه هسته‌ای ایران، می‌داند بازسازی این ظرفیت برای تهران چندان دشوار نیست و مذاکره را به عنوان راه‌حلی کم‌هزینه‌تر می‌بیند.
نکته مهم دیگر در این معادله، مسئله «اسنپ‌بک» یا بازگرداندن تحریم‌ها توسط اروپایی‌هاست. اروپایی‌ها با تاکید بر اینکه فعال شدن این سازوکار منوط به بازگشت ایران به میز مذاکره و همکاری با آژانس است، فشارهای خود را افزایش داده‌اند. ایران نیز در تلاش است تا با رایزنی با کشورهای اروپایی، مانع فعال شدن این مکانیزم شود.
سفر قریب‌الوقوع معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران نیز نشانه دیگری از تمایل دو طرف برای رسیدن به توافق جدید است. این حرکت با استقبال بازیگران منطقه‌ای همراه بوده که نقش میانجی‌گری را تقویت می‌کنند.
در نهایت، رایزنی‌های فشرده میانجی‌های متعدد از کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای مانند عربستان، امارات، قطر، عمان و حتی مصر، چین و روسیه حکایت از این دارد که تمام طرف‌ها به دنبال راهی برای خروج از بن‌بست کنونی هستند.
نکته پایانی و شاید مهم‌ترین نشانه این است که وضعیت موجود نه برای ایران و نه برای آمریکا قابل دوام نیست و نیاز به توافقی برد-برد احساس می‌شود تا از ادامه تنش‌ها جلوگیری شود.
