ایران دو شرط اروپا را پذیرفت
با نزدیک شدن نشست مجمع عمومی سازمان ملل، خبرگزاری رسمی دولت اعلام کرده که ایران برای حفظ تعهدات بین‌المللی دو شرط اروپایی را پذیرفته است.
ایران در اقدامی مبتنی بر حسن‌نیت، دو شرط از سه شرط مطرح‌شده از سوی اروپا را پذیرفته است. این تصمیم نه به دلیل فشارهای تروییکا بلکه با تکیه بر تعهدات قانونی کشور در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اتخاذ شده و اکنون تهران در حال طراحی سازوکار اجرایی آن است. در مقابل، مذاکره مستقیم با ایالات متحده به‌عنوان شرط سوم، با توجه به تجربه تلخ سه ماه گذشته، همچنان از سوی ایران اقدامی غیرمنطقی قلمداد می‌شود.
به گزارش ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت، رئیس‌جمهور و هیئت همراه او در هفته جاری به نیویورک سفر خواهند کرد. این سفر در شرایطی صورت می‌گیرد که عصر جمعه ۲۸ شهریور، شورای امنیت سازمان ملل پیش‌نویس قطعنامه ارائه‌شده از سوی کره جنوبی درباره «تداوم لغو تحریم‌های ایران» را تصویب نکرد. عدم تصویب این قطعنامه به معنای بازگشت تحریم‌ها و فعال‌شدن دوباره قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران خواهد بود؛ وضعیتی پیچیده که اهمیت حضور هیئت ایرانی در مجمع عمومی را دوچندان می‌کند.
خبرگزاری دولت ادامه داده است: ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل در هفته آینده گرد هم می‌آیند و دستور کار جمهوری اسلامی ایران در این نشست، تمرکز بر دفاع از منافع ملی در چارچوب واقعیات موجود خواهد بود. ایران در حال حاضر با مجموعه‌ای از چالش‌ها روبه‌روست: بازگشت احتمالی تحریم‌ها، تهدیدهای مکرر رژیم اسرائیل و تنش‌های منطقه‌ای ناشی از اقدامات جنگ‌طلبانه تل‌آویو.
سه کشور اروپایی عضو برجام با سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف موسوم به «اسنپ‌بک»، زمینه بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت را فراهم کرده‌اند. در همین حال، عدم پاسخگویی به اقدامات اسرائیل در منطقه، موجب گسترش ماجراجویی‌های این رژیم شده است؛ وضعیتی که پس از حمله اسرائیل به قطر نه تنها برای ایران، بلکه برای دیگر پایتخت‌های منطقه نیز به یک نگرانی جدی تبدیل شده است.
بر اساس این گزارش، مسعود پزشکیان و تیم همراه او با هدفی روشن که متاثر از شرایط داخلی و بین‌المللی است در نشست نیویورک شرکت خواهند کرد: شکستن سکون دیپلماتیک و بهره‌گیری از ظرفیت‌های باقی‌مانده دیپلماسی. رهبر معظم انقلاب نیز پیش‌تر هشدار داده بودند که «یکی از ضررها و خطرهای کشور همین حالت نه جنگ و نه صلح است که خوب نیست.»
در ادامه این گزارش سه سناریو برای واکنش ایران به اقدامات اروپا مورد بررسی قرار گرفته است:
۱. پایان همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به معنای خروج از معاهده NPT خواهد بود. اقدامی که هرچند ممکن است در کوتاه‌مدت پاسخ به فشارهای اروپا تلقی شود، اما به دلیل عدم تمایل ایران به ساخت سلاح هسته‌ای، در بلندمدت منافع کشور را تأمین نخواهد کرد و صرفاً هزینه‌های سیاسی و امنیتی به همراه دارد.
۲. تداوم انسداد دیپلماتیک و بستن درهای گفت‌وگو که نتیجه‌ای جز افزایش فشار بر مردم و تشدید انزوای بین‌المللی نخواهد داشت.
۳. تمرکز بر حفظ راهکارهای دیپلماتیک موجود در نیویورک و پیگیری ابتکار ایران برای گفت‌وگو با آمریکا. موضوعی که «کاظم غریب‌آبادی» معاون وزیر خارجه نیز بر آن تأکید کرده و گفته است: «تعامل و دیپلماسی هیچ‌وقت بسته نیست و ظرف چند روز آینده هم ادامه خواهد داشت.»
منطق جمهوری اسلامی در برابر آمریکا و اروپا برگ برنده تهران معرفی شده است. ایران بارها بر پایبندی خود به دیپلماسی شفاف و صلح‌آمیز تأکید کرده و تازه‌ترین نمونه آن، امضای تفاهم‌نامه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره بوده است. مجمع عمومی سازمان ملل فرصتی برای یادآوری این سیاست خواهد بود که ایران صلح را در اولویت قرار داده اما در عین حال توان دفاعی خود را نیز به اثبات رسانده است.
اگرچه گفت‌وگو با اروپایی‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت نتیجه‌ای نداشته باشد، اما می‌تواند نشانه‌ای از میزان جدیت آن‌ها در تعامل با ایران باشد. به‌ویژه آنکه سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، از ارائه چارچوبی معقول به اروپا خبر داده است. چارچوبی که به گفته او حتی مورد پذیرش «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه بوده، اما به دلایل سیاسی رد شده است.
در پایان، خبرگزاری دولت تأکید کرده است که ایران تنها در صورتی به مذاکره مستقیم با آمریکا خواهد اندیشید که شاهد نشانه‌ای حداقلی از حسن‌نیت واشنگتن باشد. در غیر این صورت، هرگونه گفت‌وگو بی‌معنا خواهد بود. با این حال، هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل می‌تواند فرصتی برای تغییر معادله و شکستن بن‌بست روابط ایران و غرب باشد؛ هرچند احتمال تحقق این سناریو همچنان اندک ارزیابی می‌شود.
