ظریف: هنوز راه دیپلماسی باز است
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران، در سخنانی که روز پنجشنبه به‌صورت آنلاین از تهران در نشست انجمن کنترل تسلیحات آمریکا ایراد کرد، اعلام کرد که هنوز فرصت‌های دیپلماتیک برای حل پرونده هسته‌ای ایران وجود دارد.
محمدجواد ظریف در این نشست که با حضور اعضای انجمن کنترل تسلیحات و برخی ناظران بین‌المللی برگزار شد، پس از ارائه سخنرانی، به پرسش‌های رئیس انجمن و حاضران پاسخ داد. در پاسخ به سوال داریل کیمبل، رئیس جلسه، درباره فرمولی که بتواند طی ۲۴ تا ۳۶ ساعت نگرانی‌های سه کشور اروپایی، نیازهای ایران و اهداف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را پوشش دهد و از تشدید بحران جلوگیری کند، ظریف گفت:«مهم است که همه به امکاناتی بیندیشند که بعد از اسنپ‌بک ممکن است رخ دهد. باور داریم که اسنپ‌بک اهرم فشار هیچ طرفی را تقویت نخواهد کرد و صرفاً رسیدن به یک راه‌حل را مشکل‌تر می‌کند. اتحادیه اروپا شرط‌هایی گذاشته بود که وزیر امور خارجه، آقای عراقچی، باور دارد این شروط از طریق امضای توافق‌نامه اخیر با مدیرکل آژانس، آقای گروسی، و پیشنهاد ادامه مذاکراتی که آمریکا به آن بدعهدی کرد، عملی شده‌اند. پیامد آنچه اروپا دنبال می‌کند، صرفاً بی‌اعتبار شدن آن‌ها به عنوان شریک مذاکرات است.»
ظریف با اشاره به تجربه خود در دوران وزارت امور خارجه افزود:«می‌توان بر اساس پیشنهاد ایران رو به جلو حرکت کرد، به شرطی که اروپا از برج عاج خود و خودشیفتگی پایین بیاید و اشتباهات گذشته را بپذیرد. وقتی وزیر امور خارجه بودم، با اروپا برای ایجاد ترتیباتی مانند تهاتر مذاکره کردیم اما اروپا حتی آن را نیز اجرا نکرد.»
وی همچنین بر بدعهدی سه کشور اروپایی پس از خروج آمریکا از برجام تأکید کرد و گفت:«آن‌ها ۱۱ تعهد نسبت به ما داشتند که حتی یک مورد را اجرا نکردند و باید پاسخگو باشند. به لحاظ حقوقی هیچ توجیهی برای اسنپ‌بک وجود ندارد و به لحاظ سیاسی نیز اعمال فشار به کشورها، همانند گذشته، ممکن است، اما از نظر اخلاقی توجیهی ندارد.»
ظریف تصریح کرد که هنوز گزینه‌های دیپلماتیک متعدد بر میز هستند:«امکان‌هایی مثل کنسرسیوم، احیای همکاری ایران با آژانس و مذاکرات بین ایران و سه کشور اروپایی، همراه با روسیه و چین و شاید بعدها آمریکا، همه قابلیت بررسی دارند. من نماینده دولت نیستم و اخبار مذاکرات را از تلویزیون دنبال می‌کنم.»
در ادامه، داریل کیمبل درباره فشارهای داخلی بر ایران و تهدید خروج از ان.پی.تی یا کاهش همکاری با آژانس پرسید و از ظریف خواست نظرش را درباره عقلانی بودن این مسیرها بیان کند. ظریف پاسخ داد:«استدلال کسانی که بر همکاری بیشتر تأکید می‌کنند، پس از خروج ترامپ از برجام ضعیف است. ایران یک سال کامل به تعهدات خود عمل کرد، در حالی که اروپا و آمریکا به تعهداتشان عمل نکردند. خروج از ان.پی.تی ساخت بمب معنا نمی‌دهد و می‌تواند فرصت ۹۰ روزه برای مذاکره ایجاد کند. حتی اگر ایران قصد خروج اعلام کند، هنوز امکان مذاکره وجود دارد.»
در ادامه بحث، ظریف درباره ایده ایجاد کنسرسیوم منطقه‌ای توضیح داد و گفت:«می‌توان دو کار را همزمان انجام داد: ایجاد یک رژیم عدم اشاعه سختگیرانه با نظارت متقابل کشورهای منطقه و همزمان همکاری علمی و فنی میان کشورهای منطقه، بر اساس توانایی‌ها و تخصص هر کشور. این شامل غنی‌سازی، سوخت هسته‌ای و حتی همجوشی هسته‌ای می‌شود. ایران توان علمی بالایی دارد و می‌تواند این توان را با امکانات مالی و تخصص دیگر کشورها ترکیب کند تا اعتماد و نظارت ایجاد شود.»
وی افزود:«این طرح می‌تواند مسیر جایگزین بلندمدتی برای برجام باشد و به ایجاد منطقه‌ای عاری از سلاح‌های کشتار جمعی در خاورمیانه کمک کند.»
در پایان نشست، کیمبل بر اهمیت استمرار دیالوگ تأکید کرد و ظریف گفت:«همه شما را دعوت کردم تا ایده‌های آینده‌نگر تدوین و منتشر کنید و امیدوارم بتوانیم جلسه مشابهی در تهران داشته باشیم.»
