رازهای ناگفته سفارت آمریکا؛ قصهی سومچای و فرار دیپلماتهای آمریکایی
ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در ایران و گروگانگیری ۴۴۴ روزه همچنان بخش تاریکی از تاریخ معاصر است. اما در دل این واقعه، داستانهایی کوچک و ناگفته از انسانهایی است که در سایهی این بحران نقشی حیاتی ایفا کردند.
یکی از این افراد، سومچای سریواونر، آشپز تایلندی سفارت بود که زندگیاش در آن روزها دستخوش تغییرات بزرگی شد.
زندگی آرام سومچای در تهران
سومچای سریواونر، آشپز ۸۳ ساله تایلندی، پیش از انقلاب اسلامی، در خانههای دیپلماتهای آمریکایی در تهران آشپزی میکرد. او که به دلیل شرایط زندگی، از خانواده و سه فرزندش دور بود، در تهران کار میکرد و در آرامش روزگار میگذراند. اما وقوع انقلاب اسلامی و گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی، اوضاع زندگی او را برای همیشه تغییر داد.
نقش سومچای در نجات دیپلماتهای آمریکایی
داستان سومچای با فرار پنج دیپلمات آمریکایی از سفارت گره خورد. این افراد به سفارت بریتانیا پناه بردند، اما با افزایش خطر برای بریتانیاییها، آنها به دنبال پناهگاهی دیگر بودند. سومچای که آشنایی نسبی با زبان فارسی داشت و از نزدیکان دیپلماتها به شمار میرفت، خطرات بزرگی را به جان خرید و شرایط انتقال دیپلماتهای آمریکایی به محلی امن را فراهم کرد.
تماس سرنوشتساز و عملیات مخفیانه
در روزهای پرتنش تهران، ویکتور تامست، دیپلمات آمریکایی، با سومچای تماس گرفت و از او کمک خواست. تامست که تا حدی به زبان تایلندی مسلط بود، این تماس را بهگونهای برقرار کرد که ایرانیها قادر به شنود آن نباشند. سومچای، بدون تردید، پذیرفت که از دیپلماتها مراقبت کند و آنها را به یکی از خانههایی که دسترسی داشت، انتقال داد. شرایط سخت تهران، بازرسیها و ایستهای متعدد، سومچای و دیپلماتها را در وضعیت حساسی قرار داد. در نهایت، کانادا به دیپلماتها پناه داد و آنها توانستند کشور را ترک کنند، اما سومچای همچنان در ایران باقی ماند.
بازگشت سومچای به تایلند
پس از ۴۴۴ روز گروگانگیری و آزاد شدن دیپلماتها، سومچای با حمایت سفارت سوئیس و یک گذرنامه جعلی موفق شد به کشورش بازگردد. او در حالی به تایلند برگشت که نزدیک به یک سال و نیم بهصورت مخفیانه زندگی کرده و چندین بار از معرکه جان سالم به در برده بود.
زندگی جدید سومچای در آمریکا
پس از پایان گروگانگیری، ویکتور تامست، به دنبال راهی برای قدردانی از سومچای، از یک نماینده کنگره کمک خواست. پس از دو سال تلاش، سومچای که در آن زمان در هتل شرایتون دوبی کار میکرد، به بوستون منتقل شد و خانوادهاش را نیز به آمریکا برد. او سالها در رستوران خود، غذای تایلندی تهیه میکرد و به زندگیای که به آن علاقه داشت ادامه داد.