ادعای جنجالی اتحادیه اروپا درباره ایران؛ آیا تهران به آژانس انرژی اتمی همکاری نمی‌کند؟
نمایندگی اتحادیه اروپا در وین با انتشار بیانیه‌ای تازه، مدعی شد که ایران در طول مدت طولانی از همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در زمینه مسائل پادمانی خودداری کرده است.
نمایندگی اتحادیه اروپا در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، در بیانیه‌ای که روز چهارشنبه منتشر شد، نسبت به آنچه که «بن‌بست در حل مسائل پادمان» از سوی ایران خوانده شده، ابراز نگرانی کرد. در این بیانیه، اتحادیه اروپا از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، «رافائل گروسی»، قدردانی کرده و از تأثیرات منفی این بن‌بست در تأسیس همکاری‌های موثر سخن گفته است. بیانیه به‌طور خاص به این نکته اشاره کرد که این وضعیت باعث شده تا آژانس نتواند به‌طور کامل از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران اطمینان حاصل کند.
با وجود این ادعا، «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس، پیشتر اعلام کرده بود که برنامه هسته‌ای ایران کاملاً صلح‌آمیز است. این تضاد در اظهارات، به‌ویژه در حالی که اتحادیه اروپا همچنان به این ادعاهای انتقادی ادامه می‌دهد، به روشنی به‌عنوان یکی از نکات مورد بحث قرار گرفته است.
چالش‌های قدیمی و اتهامات اتحادیه اروپا به ایران
در ادامه بیانیه، اتحادیه اروپا با اشاره به اقدام‌های ناموفق ایران در شفاف‌سازی مسائل هسته‌ای، مدعی شد که این کشور به‌رغم پنج قطعنامه شورای حکام و فرصت‌های متعدد، تاکنون نتوانسته توضیحات فنی و مستند لازم را ارائه دهد. این نمایندگی بیان کرد که این موضوع مانع از تأیید صحت و کامل بودن اظهارات ایران از سوی آژانس است.
این ادعاها در حالی مطرح می‌شود که مقامات ایرانی همواره تأکید کرده‌اند که جمهوری اسلامی هیچ‌گاه قصد ساخت سلاح هسته‌ای نداشته و ندارد. در عین حال، اتحادیه اروپا بر نگرانی‌های خود در خصوص امکان انحراف مواد هسته‌ای ایران از اهداف صلح‌آمیز تأکید کرده است.
ادعای نگران‌کننده درباره تأسیسات هسته‌ای ایران
در ادامه، نمایندگی اتحادیه اروپا به موضوع «تأسیسات خارج از نظارت آژانس که در آن ذرات اورانیوم کشف شده» اشاره کرد و اعلام کرد که عدم همکاری ایران در این زمینه، نگرانی‌های جدی را به‌دنبال دارد. اتحادیه اروپا خواستار دسترسی فوری و بی‌دریغ به اطلاعات و تأسیسات هسته‌ای ایران شده و بر لزوم رعایت تعهدات قانونی تهران تأکید کرده است.
پروتکل الحاقی و تأکید بر تعهدات ایران
نمایندگی اتحادیه اروپا در این بیانیه از ایران خواست که پروتکل الحاقی را به‌طور کامل اجرا کند. در ادامه، به تصمیم ایران برای توقف اجرای کد 3.1 اصلاح‌شده اشاره شد که اتحادیه اروپا آن را مغایر با تعهدات قانونی ایران و مانعی در راه تأیید ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای این کشور دانسته است.
نگرانی‌ها درباره پیشرفت اندک در حل اختلافات
اتحادیه اروپا همچنین از ادامه اختلافات بین ایران و آژانس در خصوص ذرات هسته‌ای که ایران از اعلام آنها خودداری کرده، ابراز نگرانی کرد و از تهران خواست که به‌جای رد نتایج ارزیابی‌های آژانس، به‌طور فوری این موضوعات را روشن کند.
عدم تعیین بازرس‌ها؛ چالشی دیگر در روابط ایران و آژانس
اتحادیه اروپا در بخش دیگری از بیانیه خود به موضوع عدم همکاری ایران در تعیین چهار بازرس جدید آژانس اشاره کرد. این بازرس‌ها پیش از این توسط آژانس پیشنهاد شده بودند، اما ایران از پذیرش آنها خودداری کرد. این موضوع به‌طور جدی در بیانیه اتحادیه اروپا مورد انتقاد قرار گرفت، هرچند که هیچ‌گونه اشاره‌ای به اقدامات مخرب یا ضدایرانی از سوی تروئیکای اروپایی نشده است.
در نهایت، نمایندگی اتحادیه اروپا از ایران خواست که «از فرصت‌های موجود» برای همکاری به‌طور اساسی با آژانس و پایبندی به تعهدات قانونی خود استفاده کند تا آژانس بتواند به‌طور کامل به راستی‌آزمایی ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران بپردازد.
