تحرکات تازه آمریکا برای مختل کردن فروش نفت ایران
واشنگتن بار دیگر به دنبال راه‌هایی برای ضربه زدن به صادرات نفت ایران است. گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که دولت ترامپ قصد دارد با جلب حمایت برخی کشورها، نفتکش‌های ایرانی را در مسیرهای کلیدی دریایی متوقف و مورد بازرسی قرار دهد. این اقدام که تحت پوشش یک توافق بین‌المللی طراحی شده، در راستای سیاست‌های موسوم به «فشار حداکثری» علیه تهران اجرا می‌شود.
واشنگتن در صدد مسدود کردن مسیرهای نفتی ایران
یک خبرگزاری انگلیسی گزارش داده است که دولت آمریکا به ریاست دونالد ترامپ در حال بررسی راهکاری جدید برای افزایش فشار بر ایران از طریق ایجاد موانع در مسیر صادرات نفت است. منابع آگاه اعلام کرده‌اند که کاخ سفید قصد دارد با همکاری برخی متحدان خود، نفتکش‌های ایرانی را در دریا متوقف کرده و تحت توافقی که آن را «بین‌المللی» می‌نامد، مورد بازرسی قرار دهد.
ترامپ که وعده داده است سیاست «فشار حداکثری» را مجدداً احیا کند، قصد دارد ایران را از تعامل با اقتصاد جهانی محروم کرده و صادرات نفت این کشور را به صفر برساند؛ سیاستی که در دوره‌های گذشته نتایج مطلوبی برای واشنگتن به همراه نداشته است.
انتقادهای بین‌المللی از تحریم‌های تازه آمریکا
تحریم‌های جدید ترامپ که در هفته‌های نخست دوره دوم ریاست‌جمهوری او اجرایی شده، عمدتاً شرکت‌های حمل‌ونقل و ناوگان نفتکش‌هایی را هدف قرار داده است که بدون نیاز به بیمه‌های غربی فعالیت کرده و نفت کشورهایی را که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارند، جابه‌جا می‌کنند.
چین رسماً نسبت به این تصمیم ابراز مخالفت کرده و در هند نیز احزاب سیاسی از ناتوانی دولت در مقابله با این سیاست‌ها به‌شدت انتقاد کرده‌اند.
واشنگتن به دنبال یارگیری برای متوقف کردن نفتکش‌های ایرانی
شش منبع مطلع که با خبرگزاری رویترز گفتگو کرده‌اند، اعلام کرده‌اند که دولت ترامپ در حال بررسی راه‌هایی برای همکاری با کشورهای هم‌پیمان خود جهت توقیف و بازرسی کشتی‌های نفتی ایران در مسیرهای حساس دریایی مانند تنگه مالاکا و دیگر گذرگاه‌های استراتژیک است.
طبق گفته این منابع، چنین اقدامی می‌تواند باعث ایجاد تأخیر در تحویل نفت به پالایشگاه‌ها شده و طرف‌های درگیر در این تجارت را در معرض تحریم‌ها و آسیب‌های اعتباری قرار دهد.
طرح بازرسی نفتکش‌های ایرانی تحت پوشش ابتکار امنیتی آمریکا
منابع آگاه گفته‌اند که دولت ترامپ در حال ارزیابی این موضوع است که آیا می‌توان این اقدامات را تحت چارچوب موسوم به «ابتکار امنیتی اشاعه» که در سال ۲۰۰۳ برای مقابله با قاچاق سلاح‌های کشتار جمعی ایجاد شد، اجرا کرد یا خیر.
یکی از این منابع به رویترز گفته است که کاخ سفید امیدوار است از این مکانیسم برای متقاعد کردن دولت‌های خارجی جهت همکاری در هدف قرار دادن محموله‌های نفتی ایران استفاده کند، اقدامی که در نهایت می‌تواند منجر به «تأخیر در تحویل» و «ایجاد اختلال در زنجیره تأمین نفتی ایران» شود.
واکنش ایران به توقیف نفتکش‌ها در گذشته
در سال‌های اخیر، تلاش‌های واشنگتن برای توقیف نفتکش‌های ایرانی با واکنش‌های متقابل تهران روبه‌رو شده است. در سال ۲۰۲۳، دولت بایدن دو محموله نفتی ایران را توقیف کرد، اما ایران در پاسخ، چندین کشتی خارجی را از جمله یکی از نفتکش‌های متعلق به شرکت شورون را توقیف کرد، اقدامی که باعث افزایش قیمت جهانی نفت شد.
بن کیهیل، تحلیلگر انرژی در مرکز انرژی و سیستم‌های زیست‌محیطی دانشگاه تگزاس، در این زمینه می‌گوید: «هر چه تحریم‌ها طولانی‌تر شوند، کارایی آن‌ها کاهش می‌یابد، زیرا ایران و خریدارانش به راه‌های جایگزین برای دور زدن این محدودیت‌ها دست پیدا می‌کنند.»
با وجود این چالش‌ها، به نظر می‌رسد که واشنگتن همچنان در تلاش است تا با بهره‌گیری از ابزارهای جدید، فشار اقتصادی بر ایران را افزایش دهد. اما اینکه این سیاست‌ها تا چه اندازه می‌تواند تأثیرگذار باشد، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
