عراقچی: راهبرد ایران قطع مذاکره نیست!
مذاکرات هسته‌ای ایران همچنان ادامه دارد، اما آیا مذاکره مستقیم با آمریکا در دستور کار است؟
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه دولت چهاردهم، در واپسین روزهای اسفند ۱۴۰۳، میزبان خبرنگار خبرآنلاین برای یک گفت‌وگوی نوروزی شد. در این مصاحبه، وی به روند مذاکرات هسته‌ای، سیاست‌های ایران در قبال برجام و آینده تعاملات دیپلماتیک کشور پرداخت.
مذاکرات غیرمستقیم همچنان در جریان است
عراقچی در این گفت‌وگو اظهار داشت: «این که بگوییم به لحاظ راهبردی مذاکره نمی‌کنیم این‌طور نیست. کما این که بارها مذاکره کرده‌ایم و تا همین چند وقت پیش هم مذاکرات ادامه داشته است. حتی الان که با سه کشور اروپایی مذاکره می‌کنیم، در حقیقت نوعی مذاکره غیرمستقیم درباره برنامه هسته‌ای ما است. ما با سه کشور اروپایی گفت‌وگو می‌کنیم تا همان فرمول سابق برجام را احیا کنیم، اعتمادسازی انجام دهیم و در مقابل، تحریم‌ها برداشته شوند.»
روند مذاکرات از گذشته تا امروز
وی با اشاره به روند مذاکرات پس از خروج آمریکا از برجام تصریح کرد: «پس از خروج آمریکا از برجام، مذاکرات ادامه داشت، اما به‌صورت غیرمستقیم انجام شد. مذاکرات احیای برجام که در بهار ۱۴۰۰ انجام دادم، غیرمستقیم بود. ما با ۴+۱ مذاکره می‌کردیم و آن‌ها با آمریکا گفت‌وگو می‌کردند و نتیجه را منتقل می‌کردند. اتحادیه اروپا در این میان نقش واسطه را برعهده داشت. در دوره شهید رئیسی نیز مذاکرات با ۴+۱ ادامه پیدا کرد و روند مسقط نیز با میانجی‌گری عمان بین ایران و آمریکا شکل گرفت که آن هم به‌صورت غیرمستقیم انجام شد.»
برجام دیگر قابل احیا نیست؟
عراقچی درباره سرنوشت برجام و امکان احیای آن عنوان کرد: «برجام به شکل و متن فعلی، به نظرم قابل احیا نیست و صلاح ایران هم نیست. وضعیت هسته‌ای ما به مراتب پیشرفت کرده و دیگر نمی‌توانیم به شرایط گذشته برگردیم. تحریم‌های طرف مقابل نیز همچنان پابرجاست. بااین‌حال، برجام همچنان می‌تواند به‌عنوان یک مبنا و مدل برای مذاکرات مورد استفاده قرار گیرد.»
چرا مذاکره مستقیم با آمریکا انجام نمی‌شود؟
وی در پاسخ به اینکه چرا ایران مذاکره مستقیم با آمریکا را در پیش نمی‌گیرد، گفت: «تحریم‌ها دست آمریکایی‌ها نیست، بلکه در اختیار اروپایی‌ها است و آن‌ها باید در این زمینه اقدام کنند. بنابراین، مذاکره همیشه جریان داشته و تنها شکل آن مورد بحث است. این که آیا دو طرف مستقیم گفت‌وگو می‌کنند یا از طریق واسطه‌ها، یک مسئله تاکتیکی است. در حال حاضر، سیاست ما این است که مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم باشد.»
تجربه مذاکره با آمریکا چه نتیجه‌ای داشت؟
عراقچی با اشاره به تجربه مذاکرات مستقیم با آمریکا در گذشته افزود: «برخی می‌گویند چرا با آمریکا مذاکره نمی‌کنید، درحالی‌که باید پرسید چه چیزی را باید امتحان می‌کردیم که انجام ندادیم؟ در مذاکرات برجام، به‌صورت مستقیم و رو در رو با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کردیم، ساعت‌ها و روزها در جلسات مشترک بودیم، وزرای خارجه دو کشور حتی در خیابان قدم زدند، اما نتیجه چه شد؟ آمریکا از توافق خارج شد و تحریم‌ها را تشدید کرد.»
سیاست خارجی ایران: دیپلماسی، نه جنگ
عراقچی در پایان تأکید کرد: «ما همواره از جنگ اجتناب کرده‌ایم. آمادگی لازم را داریم و از جنگ هراسی نداریم، اما به دنبال آن نیستیم. سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه در سال‌های اخیر، نشان داده است که ما طرفدار دیپلماسی هستیم و تا جایی که ممکن باشد، از درگیری نظامی پرهیز می‌کنیم. جنگ هزینه‌های خود را دارد و ما یک‌بار آن را تجربه کرده‌ایم. بنابراین، تمرکز ما بر دیپلماسی و اجتناب از جنگ خواهد بود، مگر اینکه جنگ اجتناب‌ناپذیر باشد.»
