شوک بزرگ به خانواده‌های کارگری: هزینه زندگی به مرز ۵۰ میلیون تومان رسید!
سبد معیشت حداقلی خانوارهای کارگری پس از یک جهش بی‌سابقه، به‌طور رسمی به رقمی نزدیک به ۵۰ میلیون تومان در ماه رسیده است.
بررسی دقیق تازه‌ترین داده‌های تورمی نشان می‌دهد که قیمت اقلام خوراکی ضروری در ایران طی چند ماه اخیر با افزایش بی‌سابقه‌ای مواجه شده است؛ به طوری که از ابتدای زمستان گذشته تا پایان خردادماه، قیمت کالاهای اساسی مانند برنج، حبوبات و لپه بیش از ۷۰ درصد رشد کرده‌اند. افزون بر این، گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که در تیرماه نیز، افزایش قیمت برنج ایرانی به بیش از ۵۰ درصد رسیده است؛ به‌ویژه پس از جنگ ۱۲روزه بین روسیه و اوکراین که قیمت هر کیلوگرم برنج از حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان صعود کرد.
دکتر امین جعفری، کارشناس مسائل اقتصادی، شاخص‌های تورمی را چنین تحلیل می‌کند: «لوبیا، برنج و لپه در شش ماه اخیر حداقل ۷۰ درصد گران شده‌اند و به طور متوسط تورم اقلام اصلی سفره خانوار نیز ۳۵ درصد بوده است.» وی ادامه می‌دهد که کالاهایی مثل گوشت قرمز، گوشت سفید و تخم مرغ، هرچند پیش از این افزایش‌های شدید قیمتی را تجربه کرده بودند، در این مدت نیز بین ۸ تا ۱۱ درصد دیگر گران‌تر شده‌اند.
در این میان، افزایش قیمت حبوبات و برنج به حدی رسیده که دهک‌های پایین درآمدی، به‌ویژه کارگران حداقل‌بگیر، بی‌ثبات‌کاران و کارگران روزمزد، عملاً توان خرید این مواد غذایی را از دست داده‌اند. این داده‌ها مربوط به پایان خردادماه است و در تیرماه نیز نان در برخی استان‌ها تا ۵۲ درصد و در شهرستان‌ها تا ۴۰ درصد گران شده است.
علاوه بر تورم سنگین در بخش خوراکی‌ها، سایر هزینه‌های زندگی از جمله مسکن، کرایه حمل و نقل، تعرفه‌های انرژی و هزینه‌های دارویی نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته‌اند. این موضوع تاثیر بسزایی بر سبد معیشت خانوارهای کارگری گذاشته است.
فرامز توفیقی، فعال کارگری، با اشاره به این روند، می‌گوید: «گرانی‌ها فقط محدود به برنج و حبوبات نیست. از لبنیات گرفته تا کالاهای پروتئینی و هزینه‌های جاری زندگی مانند تعرفه‌های برق، هزینه‌های ارتباطات، حمل و نقل و دارو، به طور چشمگیری افزایش یافته‌اند. از اسفند ۱۴۰۳ تاکنون، سبد معیشت خانواده‌های کارگری با یک جهش شدید ۱.۸ برابری مواجه شده است.»
او همچنین تاکید می‌کند که در محاسبات رسمی، نرخ واقعی هزینه مسکن و اجاره بها در نظر گرفته نشده است چون این شاخص‌ها قابل شناسایی دقیق نیستند. طبق برآوردهای او، سبد معیشت حداقلی که در اسفند ماه ۲۸ میلیون تومان بوده، اکنون به بیش از ۴۸ میلیون تومان رسیده است؛ این رقم بر اساس قیمت‌های ۲۷ تیرماه محاسبه شده است.
سبد معیشت کارگران، شامل هزینه‌های ضروری زندگی از جمله خوراک، مسکن، آموزش، درمان و حمل و نقل است و براساس داده‌های رسمی مرکز آمار و استانداردهای تغذیه‌ای انستیتو پاستور ایران تهیه می‌شود.
این وضعیت به شدت برای کارگران و بازنشستگان دشوار است. کارگری که ماهانه حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند، یا بازنشسته‌ای که پس از سال‌ها کار، حقوقی در حدود ۱۳ میلیون تومان دارد، عملاً قادر به تامین هزینه‌های پایه یک خانواده سه یا چهار نفره با نیازهای حداقلی نیستند. حتی کارگران جوانی که دو شیفت کار می‌کنند نیز درآمدشان کفاف این هزینه‌ها را نمی‌دهد.
شورای عالی کار، که مسئول تعیین حداقل دستمزد و مستمری است، از اسفندماه سال گذشته تاکنون هیچ اقدام جدی یا نشستی برگزار نکرده است. در حالی که حداقل دستمزد کارگران به پایین‌ترین حد در سال‌های اخیر رسیده، این شورا نه صدایی شنیده می‌شود و نه واکنشی نشان داده است.
توفیقی در این رابطه می‌گوید: «امروز حقوق کارگران و بازنشستگان حداقل‌بگیر حتی از یک سوم خط فقر هم پایین‌تر است.» وی اضافه می‌کند که حداقل دستمزد روزانه کارگران کمی بیش از ۳۰۰ هزار تومان است، یعنی معادل قیمت یک کیلوگرم برنج ایرانی. به عبارتی، کارگری که یک روز کامل کار کند، تنها قادر به خرید یک کیلوگرم برنج است.
این واقعیت تلخ، نشان‌دهنده فاصله عمیق میان درآمد کارگران و هزینه‌های واقعی زندگی در ایران است و بار سنگینی بر دوش طبقه کارگر گذاشته است.
