چرا قیمت طلا در ۲۰۲۵ اوج گرفت؟/ تحلیل جنجالی افزایش بی‌سابقه بازار طلا
سال ۲۰۲۵ با رشد چشمگیر قیمت هر اونس طلا همراه بود؛ افزایشی که تحلیلگران دویچه بانک آن را حاصل ترکیبی از تقاضای بی‌وقفه صندوق‌های قابل معامله در بورس و خرید گسترده بانک‌های مرکزی می‌دانند. این تحولات اقتصادی توجه ویژه گروه‌های میانسال، کارمندان و علاقمندان به مسائل مالی را به خود جلب کرده است.
طی سال جاری میلادی، قیمت طلا با افزایش قابل توجهی روبرو شده است که متخصصان دویچه بانک این روند را ناشی از افزایش مجدد تقاضای صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) و همزمانی خریدهای مداوم بانک‌های مرکزی سراسر جهان می‌دانند. طبق گزارش این بانک آلمانی، این دو گروه بزرگ فعال بازار طلا به عنوان محرک اصلی فراتر از محرک‌های سنتی بازار عمل کرده‌اند و موجب رشد قیمتی این فلز گرانبها شده‌اند.
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF طی سال ۲۰۲۵ به یکی از سه دوره قوی رشد ذخایر این صندوق‌ها از آغاز فعالیت‌شان تبدیل شده است. ارزش دارایی‌های تحت مدیریت این صندوق‌ها اکنون ۷۰ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش یافته و تاثیرگذاری آن‌ها بر بازار طلا نسبت به گذشته بسیار پررنگ‌تر است. تحلیلگر مسلط بر فلزات گرانبها در دویچه بانک، مایکل هسوئه، اشاره کرد: «تقاضای صندوق‌های قابل معامله در بورس در سال جاری میلادی نسبت به دوره سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ که سرمایه‌گذاران دارایی‌هایشان را کاهش می‌دادند، تاثیر ۵۰ درصد قوی‌تری بر قیمت طلا داشته است.»
در کنار تقاضای سرمایه‌گذاران خرد و نهادی، بانک‌های مرکزی نیز به صورت پیوسته سالانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ تن طلای تازه به ذخایر خود افزوده‌اند. این افزایش رسمی ذخایر از سال ۲۰۲۱ تاکنون، حتی با وجود بالا رفتن قیمت طلا، روندی صعودی را تجربه کرده است. این دو عامل اصلی، یعنی خرید بانک‌های مرکزی و جریان‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل معامله در بورس، دلیل اصلی این هستند که چرا رشد قیمت طلا در ۲۰۲۵ از انتظارات و پیش‌بینی‌های کارشناسی فراتر رفته است.
علاوه بر این، بازار عرضه طلا نیز شرایط ویژه‌ای داشته است؛ به طور معمول طلای بازیافتی به عنوانی عامل مهارکننده افزایش قیمت‌ها تلقی می‌شود، چرا که قیمت‌های بالاتر انگیزه فروش قراضه‌ها را افزایش می‌دهد. اما در سال جاری حجم طلای بازیافتی کمتر از حد انتظار بوده و این کمبود، فشار را بر قیمت‌ها بیشتر کرده است.
با وجود این روند مثبت، تحلیلگران دویچه بانک برای آینده ابراز نگرانی کرده‌اند که «وابستگی قابل توجه بازار به جریان‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل معامله در بورس، در صورت توقف یا معکوس شدن این ورود سرمایه‌ها می‌تواند ریسک‌های نزولی شدیدی برای بازار طلا به همراه داشته باشد.»
