خبر خوب نظام در مانی کشور برای مردم
طرح پزشکی خانواده به عنوان راهحلی نوین در نظام درمانی کشور، میتواند با کاهش هزینهها، دسترسی مردم به خدمات پزشکی را تسهیل کند.

طرح پزشکی خانواده: کاهش هزینههای درمانی برای ۳۰ میلیون ایرانی در سال ۱۴۰۴
بر اساس مصوبه جدید دولت در سال ۱۴۰۴، افرادی که خدمات درمانی خود را از طریق پزشکی خانواده و نظام ارجاع دریافت کنند، میتوانند از تخفیفهای قابل توجهی برخوردار شوند. طبق این قانون، برخی از خدمات مانند ویزیت و خدمات پاراکلینیکی برای این افراد رایگان میشود. در مقابل، افرادی که خارج از این نظام برای دریافت خدمات درمانی به مراکز دولتی مراجعه کنند، باید ۱۰۰ درصد هزینههای خود را پرداخت کنند. این تغییرات به منظور تقویت طرح پزشکی خانواده و بهبود دسترسی به خدمات درمانی برای مردم اتخاذ شده است.
دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، در این خصوص توضیح میدهد: «در حال حاضر که طرح پزشکی خانواده هنوز اجرایی نشده، مردم ۳۰ درصد فرانشیز پرداخت میکنند. اما با پیادهسازی این طرح، افرادی که از طریق نظام ارجاع خدمات درمانی خود را دریافت کنند، تنها ۱۵ درصد فرانشیز خواهند پرداخت. از سوی دیگر، کسانی که خارج از این سیستم مراجعه کنند، طبق قانون برنامه هفتم توسعه باید هزینهها را بهطور کامل خودشان بپردازند.»
وی همچنین افزود: «در بخش بستری نیز، افرادی که از مسیر ارجاع به مراکز درمانی میآیند، هیچ هزینهای برای بستری در بیمارستانهای دولتی نخواهند پرداخت، اما کسانی که خارج از این مسیر مراجعه کنند، هزینههای درمانیشان بهطور کامل بر عهده خودشان خواهد بود.»
اجرای این طرح، که نخستین بار حدود ۱۹ سال پیش در برنامه چهارم توسعه کشور مطرح شد، در واقع با هدف کاهش بار مالی درمان برای مردم و ایجاد نظم در نحوه دسترسی به خدمات بهداشتی طراحی شده است. با وجود تلاشهایی که در دولتهای مختلف برای اجرای آن صورت گرفت، این طرح تاکنون بهطور کامل در کشور پیادهسازی نشده است. بهاعتقاد کارشناسان، برنامه پزشکی خانواده به طور کامل در هیچیک از نقاط کشور اجرا نشده و بازدهی مطلوبی نداشته است. در نتیجه، مسئولان وزارت بهداشت بر این باورند که این طرح باید با رویکرد جدیدی مجدداً اجرا شود.
دکتر رئیسی در این زمینه اشاره میکند: «تا کنون موفق به اجرای کامل طرح پزشکی خانواده در کشور نشدهایم. اما اکنون قرار است این طرح بهطور جامع و در بستر شبکه درمانی شروع شود. سطوح دوم و سوم خدمات درمانی نیز در این سیستم درگیر خواهند بود.»
توسعه پزشکی خانواده در کشور: هدفگذاری برای ۳۰ میلیون نفر
در فاز اول اجرای طرح پزشکی خانواده، هدفگذاری شده است که ۳۰ میلیون نفر از جمعیت روستایی و شهری با جمعیت زیر ۲۰ هزار نفر در کشور تحت پوشش این طرح قرار گیرند. همچنین استانهای فارس و مازندران نیز باید مشخص کنند که چگونه میتوانند اجرای این طرح را بهطور کامل انجام دهند.
دکتر کوروش اعتماد، سرپرست مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، نیز در این باره توضیح میدهد: «بر اساس مصوبه دولت در سال ۱۴۰۴، افراد تحت پوشش طرح پزشکی خانواده برای دریافت برخی خدمات درمانی از جمله ویزیت و خدمات پاراکلینیکی، هزینهای نخواهند پرداخت. در مقابل، کسانی که خارج از این نظام مراجعه کنند، باید هزینهها را بهطور کامل خودشان تأمین کنند. این تغییرات بهمنظور تقویت طرح پزشکی خانواده صورت میگیرد.»
پزشکان عمومی و متخصصان: چالشها و راهحلها
با پیادهسازی طرح پزشکی خانواده، احتمالاً تعداد مراجعهکنندگان به پزشکان متخصص و فوق تخصص کاهش خواهد یافت. این موضوع ممکن است نگرانیهایی برای این دسته از پزشکان ایجاد کند. دکتر اعتماد در اینخصوص بیان میکند: «برای رفع این نگرانیها، تمهیداتی برای پرداخت به پزشکان طرف قرارداد با نظام ارجاع در نظر گرفته شده است. پرداختها از طریق بانکها و بهصورت ماهانه انجام خواهد شد و کیفیت معاینات و تعداد مراجعهکنندگان در پرداختها لحاظ میشود.»
کاهش تجویزهای غیرضروری و کنترل هزینهها
یکی از اهداف مهم طرح پزشکی خانواده کاهش هزینههای غیرضروری درمانی است. بسیاری از مردم بهویژه در مراحل اولیه بیماری، به پزشکان متخصص یا فوق تخصص مراجعه میکنند، در حالی که این افراد نیاز به تشخیص تخصصی ندارند. این روند با اجرای طرح پزشکی خانواده تغییر خواهد کرد و پزشکان عمومی مسئول تشخیص اولیه خواهند بود. در صورتی که نیاز به تخصص باشد، پزشک عمومی فرد را به متخصص ارجاع میدهد.
دکتر اعتماد تأکید میکند: «تمام خدمات درمانی در قالب پرونده الکترونیک قرار میگیرند تا نظارت دقیقتری از سوی وزارت بهداشت انجام شود. این سیستم باعث کاهش تجویزهای غیرضروری مانند آنتیبیوتیکها و تصویربرداریهای غیرضروری میشود که میتوانند آسیبهای جانبی به بیماران وارد کنند.»
مردم چطور وارد نظام ارجاع شوند؟
دکتر اعتماد در مورد نحوه ورود مردم به این سیستم توضیح میدهد: «برای آگاهی مردم از مراکز خدمات درمانی تحت پوشش طرح پزشکی خانواده، اطلاعرسانی گستردهای صورت خواهد گرفت. همچنین، از طریق نرمافزارهایی که نقشههای شهری و روستایی را نمایش میدهند، مردم میتوانند بهراحتی مراکز خدمات پزشکی را پیدا کنند.»
این طرح، بهویژه برای گروههای سنی مختلف، بستههای خدمتی رایگان برای تشخیص زودهنگام بیماریها و معاینات دورهای ارائه خواهد داد. به این ترتیب، مردم میتوانند بهراحتی وارد این سیستم شوند و از تخفیفهای ویژه در خدمات پزشکی بهرهمند شوند.