علائم و روش‌های پیشگیری از پنومونی؛ مراقبت از ریه‌ها در دوران بیماری

پنومونی یا ذات‌الریه یکی از بیماری‌های عفونی خطرناک و کشنده است که هر ساله جان میلیون‌ها نفر را در سراسر دنیا می‌گیرد. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، این بیماری نخستین عامل مرگ و میر ناشی از عفونت‌های ریوی در جهان به شمار می‌آید و سالانه بیش از یک میلیون کودک زیر پنج سال را به کام مرگ می‌برد.

از آنجایی که پنومونی به ویژه در کودکان و سالمندان بسیار خطرناک است، سازمان بهداشت جهانی و یونیسف روز ۱۲ نوامبر (۲۱ آبان) را به عنوان روز جهانی پنومونی معرفی کرده‌اند. هدف از این روز، افزایش آگاهی عمومی در مورد روش‌های پیشگیری از این بیماری و کاهش مرگ و میر ناشی از آن است.

علل بروز پنومونی:

این بیماری ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها یا مواد شیمیایی ایجاد شود. مهم‌ترین علل بروز پنومونی شامل:

• استنشاق مواد شیمیایی یا بخارهای سمی
• استنشاق مواد حساسیت‌زا که به التهاب ریه‌ها منجر می‌شود
• عفونت‌های باکتریایی مانند استرپتوکوک
• آلودگی‌های محیطی مانند گردوغبار در محیط‌های شغلی

علائم شایع پنومونی:

افرادی که به پنومونی مبتلا می‌شوند، علائم مختلفی دارند که شامل:

• تب و لرز
• کم‌اشتهایی و سردرد
• درد قفسه سینه، به‌ویژه هنگام تنفس عمیق یا سرفه
• سرفه خلط‌دار، که ممکن است زرد رنگ یا حاوی رگه‌های خونی باشد
• تنگی نفس و تنفس سریع و سطحی

گروه‌های پرخطر:

افراد زیر بیشتر در معرض ابتلا به پنومونی قرار دارند:

• کودکان زیر پنج سال، به ویژه آن‌هایی که دارای بیماری‌های مزمن هستند
• افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی، ریوی، آسم و دیابت
• افرادی که سیگار می‌کشند
• افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، مانند مبتلایان به ایدز
• سالمندان و افراد ضعیف
• افرادی که طحال خود را از دست داده‌اند
• افرادی که الکل مصرف می‌کنند

راه‌های پیشگیری از پنومونی:

خوشبختانه، با استفاده از واکسن‌ها و رعایت برخی نکات بهداشتی، می‌توان از ابتلا به پنومونی پیشگیری کرد. در سال ۱۴۰۳، واکسن پنوموکوک به برنامه واکسیناسیون کشوری اضافه شد و برای کودکان در سنین ۲، ۴ و ۱۲ ماهگی تزریق می‌شود. همچنین برخی اقدامات دیگر می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد:

• تزریق واکسن پنوموکوک برای کودکان و سالمندان
• واکسیناسیون آنفولانزا برای جلوگیری از عفونت‌های تنفسی
• ترک سیگار و عدم مصرف مواد مضر
• تزریق واکسن پنوموکوک برای افرادی که طحال خود را از دست داده‌اند
• رعایت نکات بهداشتی در زمان ابتلا به سرماخوردگی یا سایر عفونت‌های تنفسی برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران

نتیجه‌گیری:

پنومونی یک بیماری جدی و تهدیدکننده است که به ویژه کودکان و سالمندان را در معرض خطر قرار می‌دهد. با پیشگیری از طریق واکسیناسیون و رعایت نکات بهداشتی می‌توان از ابتلا به این بیماری کشنده جلوگیری کرد و جان بسیاری از افراد را نجات داد.