نوآوری گوگل: هوش مصنوعی برای تسریع در تحقیق علمی!

این ابزار هوش مصنوعی، به واسطه فناوری‌های مشابه مدل‌های زبانی بزرگ همچون «جمنای» (Gemini) و «چت‌جی‌پی‌تی» (ChatGPT) توسعه یافته اما بر روی شناسایی و دستاوردهای جدید تحقیقاتی متمرکز است. دانشمندان استفاده‌کننده از این سیستمی را به مثابه یک همکار با آگاهی و کمک‌کننده توصیف کرده و گزارش دادند که توانسته‌اند تحقیقات خود را با سرعت بیشتری بازتولید کنند.

این سیستم به دانشمندان اجازه می‌دهد تا با استفاده از زبان طبیعی، اهداف پژوهشی خود را ارائه دهند. سپس، سیستم به بررسی و جمع‌بندی منابع و مقالات علمی می‌پردازد و علاوه بر آن، می‌تواند یافته‌های موجود را به تحلیل بپردازد و فرضیه‌های جدیدی را نیز به همراه آزمایش‌های پیشنهادی برای تأیید آن‌ها عرضه کند. در این فرآیند، تمامی اطلاعات به منابع علمی ارجاع داده شده و توضیحات دقیق‌تری ارائه می‌شود.

شرکت گوگل تأکید کرده که این سیستم نه به دنبال خودکارسازی کامل پژوهش بلکه برای تسهیل همکاری طراحی شده است. پژوهشگران قادر هستند با این سیستم گفتگو کنند و بازخورد بدهند که در نهایت می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم منجر شود.

به منظور ارزیابی این سیستم، مجموعه‌ای از روش‌های مختلف در نظر گرفته شد. از متخصصان خواسته شد تا ۱۵ «هدف پژوهشی چالش‌برانگیز و باز» را ارائه دهند و بر روی سیستم کو­ــ­ساینتیست بخواهند تا راه‌حل‌هایی برای این اهداف تولید کند. این متخصصان، این ابزار جدید را نسبت به سایر ابزارهای موجود در سطح بالاتری ارزیابی کردند.

گفته می‌شود که این سیستم می‌تواند به ایجاد فرضیه‌های نو و دستیابی به پیشرفت‌های جدید در موضوعات مهم کمک کند. به عنوان مثال، این فناوری پیش‌تر در پژوهش‌های مرتبط با مقاومت ضد میکروبی به کار رفته است، موضوعی که به گفته سازمان بهداشت جهانی، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای سلامت جهانی به شمار می‌رود.

خوزه پنادس، سرپرست مشترک این آزمایش در بخش بیماری‌های عفونی امپریال کالج لندن، اذعان داشت: «علم آزمایشگاهی منابع زیادی مصرف می‌کند و با در نظر گرفتن چالش‌های جهانی مانند مقاومت ضدمیکروبی که در حال افزایش است، واضح است که باید با منابع کمتر، کارهای بیشتری انجام دهیم و روند کشف‌های جدید را تسریع کنیم.»

او همچنین ادامه داد: «وقتی تیم پژوهشی گوگل به ما مراجعه کرد تا پلتفرم هوش مصنوعی خود را آزمایش کنیم، متوجه شدیم که می‌توانیم همان سوالات علمی را که پیش از این خود بررسی کرده و مبنای کارهای آزمایشی ما قرار گرفته بود، به این سیستم واگذار کنیم. این امر به این معنی بود که الگوریتم می‌توانست شواهد موجود را تجزیه و تحلیل کند، سوالاتی را مطرح کند، آزمایش‌ها را طراحی کند و دقیقاً همان فرضیه‌ای را پیشنهاد دهد که ما پس از سال‌ها پژوهش علمی طاقت‌فرسا به آن دست یافته بودیم، اما این سیستم در کسری از زمان این کار را انجام داد.»

پروفسور پنادس همچنین خاطرنشان کرد: «این نوع پلتفرم هوش مصنوعی کو­ــ­ساینتیست هنوز در مراحل ابتدایی به سر می‌برد، اما ما هم‌اکنون مشاهده می‌کنیم که چگونه می‌تواند توان علم را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.»

به‌علاوه، این سیستم با طرح سؤالات جدید، نگران‌کننده به نظر می‌رسد. این نگرانی وجود دارد که اگرچه این ابزار نمی‌تواند به طور مستقیم و یکسره کار یک دانشمند را انجام دهد، اما ممکن است در نهایت به خودکارسازی برخی از مراحل آنها منجر شود. گوگل در اطلاعیه خود تأکید کرده که این نوآوری «پرسش‌های متعددی را مطرح می‌کند»، شامل اینکه دانشمندان چگونه باید فرضیه‌های مختلف این سیستم را سریع‌تر ارزیابی کنند و چگونگی ثبت مشارکت‌های این فناوری در پژوهش‌ها.

این شرکت همچنین ابراز نگرانی کرده که باید به حفظ خلاقیت در پژوهش‌های علمی توجه شود و که کو­ــ­ساینتیست باید به تنوع فرضیه‌ها و کشف‌های تصادفی کمک کند.

مری رایان، معاون پژوهش و کارآفرینی در امپریال کالج لندن، گفت: «جهان با چالش‌های پیچیده متعددی روبرو است‌ــ از همه‌گیری‌ها گرفته تا پایداری محیط‌زیست و امنیت غذایی. برای پاسخ به این نیازهای فوری، باید فرایندهای سنتی تحقیق و توسعه را تسریع کرد و هوش مصنوعی به‌طور فزاینده‌ای از اکتشاف‌های علمی و پیشرفت‌های نوآورانه پشتیبانی خواهد کرد.»

در حال حاضر، دسترسی به این سیستم تنها از طریق یک «برنامه آزمایش‌کنندگان مورداعتماد» امکان‌پذیر شده است تا اطمینان حاصل شود که کاربران، افرادی مسئول هستند. پژوهشگران می‌توانند برای پیوستن به این برنامه از طریق گوگل اقدام کنند.