واقعیت شوکهکننده درباره روغن زیتون
اگر فکر میکنید مصرف بیرویه روغن زیتون چون "سالم" است بیخطر خواهد بود، وقت آن رسیده تجدیدنظر کنید.

در حالی که بحث جایگزینی روغنهای گیاهی بهجای روغنهای متداول پختوپز در میان متخصصان تغذیه همچنان داغ و پرتنش ادامه دارد، روغن زیتون همچنان در صدر محبوبترین گزینهها قرار دارد. این ماده که از آن به عنوان «طلای مایع» یاد میشود، بهواسطه خواص متعددی نظیر تقویت عملکرد قلب و کاهش التهاب، در مطالعات زیادی مورد ستایش قرار گرفته است.
با این وجود، برخی متخصصان تغذیه هشدار میدهند که نباید در مصرف آن زیادهروی کرد. یکی از مشاوران سازمان جهانی بهداشت (WHO) با اشاره به جزئیات مطالعات موجود درباره روغن زیتون تأکید کرد که نتایج این تحقیقات اغلب بر اساس دادههای افرادی با سبک زندگی سالم یا پیرو رژیمهای مدیترانهای بودهاند؛ بنابراین نمیتوان این یافتهها را به تمامی گروههای جمعیتی تعمیم داد.
در همین رابطه، «رابرت اف. کندی جونیور»، وزیر بهداشت و خدمات انسانی آمریکا، اظهار کرده است که مردم این کشور ناآگاهانه با استفاده بیرویه از روغنهای دانهای در حال آسیب رساندن به خود هستند. او مدعی شده که آمریکاییها توسط این روغنها به طور نامحسوس در معرض نوعی مسمومیت قرار دارند.
کارشناسان تغذیه در ادامه افزودند که دادههای تحقیقاتی درباره روغنهای دانهای چندان قطعی نیست و به همین خاطر توصیه نمیشود که مصرف روغن زیتون به شکل روزانه و بهطور بیرویه، مثلاً در حد استفاده از آب، صورت گیرد.
نگرانی دیگر مطرحشده توسط متخصصان، مربوط به میزان کالری بالای روغن زیتون است. از آنجا که این روغن بسیار پرانرژی و چگال است، مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث افزایش وزن و ایجاد پیامدهای منفی برای سلامتی شود. میشل روتنشتاین، کارشناس تغذیه مستقر در نیویورک، به نمونهای اشاره کرد که یکی از مراجعانش روزانه یک فنجان روغن زیتون مصرف میکرد، در حالی که هدف او کاهش وزن بود.
روتنشتاین با بیان اینکه این رفتار ناسالم نتیجه معکوس داشت، گفت: «نه تنها این فرد موفق به کاهش وزن نشد، بلکه سطح کلسترولش هم بهطور نگرانکنندهای افزایش یافت. مصرف چنین مقدار زیادی روغن زیتون میتواند حاوی سطوح بالایی از چربی اشباع باشد و فواید ادعایی آن را خنثی کند.»
در کنار نگرانیهای سلامتی، آمارهای اقتصادی نیز رشد بازار جهانی روغن زیتون را تأیید میکنند. طبق برآوردها، در سال ۲۰۲۲ ارزش این بازار حدود ۱۴.۲ میلیارد دلار تخمین زده شده است و روندی افزایشی با نرخ رشد سالانه ۳.۳۳ درصد دارد. پیشبینیها حاکی از آن است که ارزش بازار روغن زیتون تا سال ۲۰۳۰ به رقم ۱۸.۴۲ میلیارد دلار خواهد رسید.
در مجموع، متخصصان اتفاق نظر دارند که مصرف محدود روغن زیتون در آشپزی میتواند بیخطر و حتی مفید باشد. بسیاری از سرآشپزهای حرفهای و متخصصان تغذیه نیز این روغن را به عنوان گزینهای محبوب در پخت و پز انتخاب میکنند. با این حال، آنها هشدار میدهند که باید به نسبت امگا-۳ و امگا-۶ در روغنها توجه شود و دمای پختوپز نیز نقش مؤثری در حفظ خواص آنها دارد.
بنابراین، اگرچه روغن زیتون از جمله مواد غذایی سالم به شمار میرود، اما مصرف کنترلنشده و بیشازحد آن میتواند بهجای مزیت، به تهدیدی برای تناسب اندام و سلامت قلب تبدیل شود.