قهوه کمتر، خواب‌های عجیب‌تر!
خیلی‌ها فکر می‌کنند قهوه فقط انرژی صبحگاهی‌شان را تأمین می‌کند، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد همین فنجان قهوه می‌تواند بر کیفیت خواب شبانه و حتی رویاهایی که می‌بینید تأثیر بگذارد.
کاهش مصرف کافئین تنها به معنای کم شدن انرژی روزانه نیست؛ بلکه می‌تواند کیفیت خواب شبانه و حتی ماهیت رویاهایتان را تغییر دهد. بسیاری از افراد پس از چند شب کاهش مصرف کافئین گزارش داده‌اند که خواب‌هایشان رنگ و بوی تازه‌ای پیدا کرده است. اما پرسش اصلی اینجاست: آیا این تجربه اتفاقی است یا پشتوانه علمی دارد؟
کافئین چگونه خواب را برهم می‌زند؟
طبق گزارش ساینس آلرت، کافئین با مهار آدنوزین ــ ماده‌ای شیمیایی که در طول روز در مغز انباشته می‌شود و باعث احساس خواب‌آلودگی می‌گردد ــ مغز را هوشیار نگه می‌دارد. در شرایط طبیعی، آدنوزین هنگام غروب به اوج خود می‌رسد و بدن را آماده خواب می‌کند. با شروع خواب، سطح آن کاهش می‌یابد و صبح با انرژی بیشتری بیدار می‌شویم. اما وقتی کافئین مانع ارسال این سیگنال می‌شود، فرد تا پایان اثر آن احساس خستگی نمی‌کند و سپس دچار پدیده‌ای به نام «سقوط کافئین» یا Caffeine Crash می‌شود. نیمه‌عمر کافئین بین سه تا شش ساعت است و به همین دلیل مصرف آن در ساعات عصر، خواب شبانه را مختل خواهد کرد.
کاهش کافئین و رویاهای متفاوت
هرچند تحقیقات علمی در این زمینه محدود است، اما شواهد نشان می‌دهد که کاهش مصرف کافئین می‌تواند کیفیت خواب را بهبود بخشد و فرصت بیشتری برای ورود به مرحله REM فراهم کند؛ مرحله‌ای که مغز در آن بسیار فعال است و اکثر رویاها شکل می‌گیرند. وقتی بدن به‌دلیل کاهش کافئین زمان بیشتری در REM سپری کند، رویاها نه‌تنها واضح‌تر می‌شوند، بلکه احتمال به‌خاطر سپردن آن‌ها هم بیشتر است. با این حال، این تجربه برای همه یکسان نیست و ممکن است تنها چند روز یا چند هفته دوام داشته باشد.
زمان مصرف کافئین؛ کلید خواب راحت
کافئین فقط در قهوه یا نوشابه‌های انرژی‌زا یافت نمی‌شود؛ بلکه در چای، شکلات، برخی داروها و مکمل‌های ورزشی هم وجود دارد. قهوه فواید شناخته‌شده‌ای دارد؛ از بهبود عملکرد شناختی گرفته تا کاهش ریسک افسردگی و بیماری‌هایی مثل پارکینسون. همچنین منبعی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های گروه B است.
با این حال، اگر هدفتان بهبود کیفیت خواب است، زمان‌بندی مصرف اهمیت زیادی دارد. کارشناسان توصیه می‌کنند دست‌کم هشت ساعت قبل از خواب از مصرف کافئین خودداری کنید و از مصرف دوزهای سنگین در دوازده ساعت منتهی به خواب شبانه بپرهیزید. این راهکار ساده می‌تواند جلوی بی‌خوابی و اختلال در چرخه طبیعی خواب را بگیرد.
