هشدار یک روانپزشک برجسته: پاییز شما را به کام افسردگی می‌کشد؟ + راه فرار
با سرد شدن هوا و کوتاه شدن روزها، آیا شما هم احساس غم و بی‌حوصلگی غیرعادی می‌کنید؟ یک متخصص روانپزشکی هشدار می‌دهد که این حالت می‌تواند نشانه یک اختلال واقعی باشد؛ اختلالی که زندگی میلیون‌ها نفر را در فصل پاییز تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما راه نجات چیست؟ پاسخ این سؤال و جزئیات شوک‌آور درباره تأثیر فصل بهار بر خلق و خو را در این گزارش ویژه بخوانید.
دکتر جمال شمس، روانپزشک و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اعلام این خبر که تغییر فصل می‌تواند محرک powerfulای برای نوسانات خلقی باشد، هشدار داد: "افسردگی فصلی اختلالی است که معمولاً با تغییر فصل به بالاترین میزان خود می‌رسد."
این متخصص با توضیح این پدیده اظهار داشت: "به طور کلی افسردگی فصلی نوعی اختلال است که در آن فرد در دیگر زمان‌های سال شرایطی عادی دارد ولی در فصلی خاص احساس اضطراب و افسردگی میکند."
نقش کلیدی نور خورشید در خلق و خو
دکتر شمس یکی از دلایل اصلی این پدیده را مربوط به نور دانست و تأکید کرد: "تابش نور خورشید و ساعت بیولوژیکی بدن که تنظیم کننده ترشح هورمون‌ها است می‌تواند خُلق و خو و خواب را تحت تأثیر قرار دهد." وی راه حل ساده‌ای را برای رهایی از این حالت پیشنهاد کرد: "افرادی که با تغییر فصل دچار افسردگی می‌شوند، به هر میزان نور بیشتری دریافت کند زودتر از افسردگی و تنگی خلق رهایی می‌یابند."
آمار تکان‌دهنده: ۱۱ درصد مردم در پاییز افسرده می‌شوند!
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به آمار قابل تأمل این اختلال گفت: "خُلق ۱۱ درصد از عموم مردم با شروع فصل پاییز و سرد شدن هوا کاهش پیدا میکند." با این حال، وی یک تمایز مهم قائل شد و توضیح داد: "تمامی افرادی که دچار افسردگی فصلی می‌شوند ضرورتاً مبتلا به اختلال افسردگی نیستند." و افزود: "ممکن است درصد کمی از افرادی که به یک باره با تغییر فصل دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند به درمان‌های مداخله‌ای نیاز داشته باشند."
هشدار: بهار هم می‌تواند خطرناک باشد!
این گزارش تنها به پاییز محدود نمی‌شود. دکتر شمس با بیان اینکه "احتمال تغییر خلق در فصل بهار نیز وجود دارد"، یک حالت خطرناک‌تر را معرفی کرد: "شیدایی یا مانیا حالتی از افسردگی است، در این مُدل از اختلال خلق که همزمان با فصل بهار آغاز می‌شود انرژی فرد بسیار زیاد می‌شود به شکلی که این اختلال با تظاهراتی همانند نشاط زدگی، تحریک‌پذیری، فعالیت بیش از حد، خلق بالا به صورت شادی، خوش‌بینی افراطی، بی‌قراری حرکتی، اشکال در تمرکز و برنامه‌ریزی‌های بلندپروازانه دیده می‌شود."
وی به ارتباط این موضوع با یک بیماری جدی پرداخت و گفت: "در مبتلایان به بیماری دوقطبی، علائم مانیا و شیدایی با شروع فصل بهار و اختلال افسردگی در فصل پاییز عود میکند."
علائمی که باید جدی بگیرید
این روانپزشک با اشاره به شباهت علائم افسردگی فصلی و دائم، نشانه‌های هشداردهنده را برشمرد: "کاهش انرژی، تغییرات محسوس در میزان خواب، میل جنسی، توجه و تمرکز و تغییر در میزان اشتها از نشانه‌های افسردگی است." وی عامل تمایز افسردگی فصلی را اینگونه عنوان کرد: "تنها فاکتوری که افسردگی فصلی را نسبت به سایر اختلالات روانی و افسردگی‌ها متفاوت میکند، زمان بروز افسردگی فصلی است" و افزود: "افسردگی فصلی در بازه زمانی خاص در سال عود میکند."
درمان: از نوردرمانی تا دارو
دکتر شمس بر اهمیت تشخیص و درمان به موقع تأکید کرد و گفت: "اگر این بیماری به موقع تشخیص و درمان‌ها پیش از شدت گرفتن علائم آغاز شود، روند درمان تا حدود زیادی از بروز مشکلات بعدی جلوگیری خواهد کرد."
وی روش‌های درمانی مؤثر را اینگونه معرفی کرد: "درمان این اختلال به کمک نور درمانی، دارو و روش‌های روان پزشکی انجام می‌شود و اگر فرد به اختلال دوقطبی مبتلا باشد باید به پزشک خود اطلاع دهد چرا که این موضوع برای زمان تجویز نور درمانی و دیگر داروهای ضد افسردگی بسیار اهمیت دارد."
این متخصص در پایان با بیان اثربخشی دارودرمانی در موارد شدید، خاطرنشان کرد: "درمان با داروهای ضد افسردگی برای برخی از بیماران مبتلا به اختلال عاطفی فصلی، خصوصاً اگر علائم شدید باشد، بسیار مؤثر خواهد بود."
