پیری زودرس: چرا برخی اندام‌ها سریع‌تر از بقیه پیر می‌شوند؟

پژوهشگران دانشگاه استنفورد در مطالعه‌ای روی موش‌های آزمایشگاهی دریافتند که حتی موجوداتی با دی‌ان‌ای یکسان و شرایط زندگی مشابه، ممکن است دوران پیری متفاوتی را تجربه کنند. برخی از این موش‌ها توانایی‌های شناختی و جسمی خود را حفظ کرده بودند، در حالی که دیگران با مشکلات حرکتی و شناختی دست‌وپنجه نرم می‌کردند. این یافته‌ها شاخه جدیدی از علم، با نام «پیری اندام»، را ایجاد کرده که به بررسی زمان و نحوه پیر شدن اندام‌های مختلف بدن می‌پردازد.

پیری؛ فرآیندی غیرهمسان و پیچیده

پیش‌تر تصور می‌شد پیری فرآیندی یکنواخت است که تمام بخش‌های بدن را به طور هم‌زمان تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که روند پیری به طور تصادفی و در زمان‌های مختلف در بخش‌های مختلف بدن آغاز می‌شود. برخی اندام‌ها مانند قلب یا مغز ممکن است زودتر پیر شوند و این تفاوت‌ها تأثیر مستقیمی بر سلامتی و طول عمر فرد دارند.

سن بیولوژیکی؛ معیاری فراتر از تاریخ تولد

دانشمندان به جای تکیه بر سن تقویمی، در حال توسعه مفهومی به نام «سن بیولوژیکی» هستند که نشان‌دهنده عملکرد واقعی اندام‌های بدن است. این سن ممکن است بیشتر یا کمتر از سن تقویمی فرد باشد و می‌تواند اطلاعات دقیقی درباره وضعیت سلامت و میزان فرسودگی اندام‌های بدن ارائه دهد.

تشخیص نوع پیری؛ کلیدی برای مدیریت سلامت

استفاده از زیست‌شناسی مولکولی و تحلیل نمونه‌های خون، به دانشمندان امکان می‌دهد نوع پیری هر فرد را شناسایی کنند. برای مثال، افرادی که دچار «پیری قلبی» هستند، بیشتر در معرض نارسایی قلبی قرار دارند، در حالی که کسانی با «جوانی مغز» احتمال کمتری برای ابتلا به زوال عقل دارند. این یافته‌ها می‌توانند راهنمای مهمی برای تغییر سبک زندگی و اقدامات پیشگیرانه باشند.

آینده غربالگری پیری اندام‌ها

هرچند تشخیص نوع پیری فعلاً در مرحله تحقیقاتی قرار دارد، امید می‌رود که در آینده به بخشی از آزمایش‌های سالانه تبدیل شود. این پیشرفت می‌تواند به افراد کمک کند تا با درک بهتر از وضعیت بدن خود، تصمیمات آگاهانه‌تری درباره سلامت و زندگی خود بگیرند.