موضع محکم پزشکیان در مورد مکان پایتخت جدید/ مقصد هم تعیین شد
در تصمیمی تاریخی و بحث‌برانگیز، رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان اعلام کرد که تهران دیگر ظرفیت ادامه‌ی نقش پایتختی را ندارد. بحران آب، فرونشست زمین و تمرکز شدید جمعیت، کشور را به سوی انتقال مرکز سیاسی و اداری به نزدیکی خلیج فارس سوق داده است.
به گزارش اقتصاد ایرانی، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در نشستی گفت‌وگو محور با فعالان اقتصادی استان هرمزگان، از طرح رسمی انتقال پایتخت کشور خبر داد و تصریح کرد که «تصمیم‌گیری درباره‌ی این موضوع دیگر در حد انتخاب نیست؛ بلکه ضرورتی است که شرایط فعلی کشور آن را به ما تحمیل کرده است.»
پزشکیان در این نشست، دلایل متعددی را برای ضرورت تغییر پایتخت از تهران برشمرد و تأکید کرد که وضعیت فعلی پایتخت به‌ویژه از نظر منابع طبیعی و زیرساختی، در آستانه‌ی بحران قرار دارد.
بحران آب و فرونشست؛ دو زنگ خطر جدی برای تهران
رئیس‌جمهور با اشاره به کمبود شدید منابع آب در تهران گفت: کاهش پیوسته‌ی ذخایر آبی این منطقه و نبود برنامه‌ی پایدار برای تأمین آب، تهدیدی اساسی برای آینده‌ی شهر است. او افزود: «در برخی نقاط تهران، میزان فرونشست زمین به ۳۰ سانتی‌متر نیز رسیده است؛ وضعیتی که ادامه‌ی زندگی و توسعه در این شهر را به خطر انداخته است.»
به گفته‌ی پزشکیان، تمرکز بیش از اندازه‌ی جمعیت، فعالیت‌های اقتصادی و اداری در تهران، باعث فشار سنگین بر زیرساخت‌ها، افزایش آلودگی و گسترش نابرابری‌های شهری شده است. او تأکید کرد که بدون یک اقدام بنیادی، این مشکلات به‌زودی به نقطه‌ی غیرقابل بازگشت می‌رسند.
چرا خلیج فارس انتخاب شد؟
رئیس‌جمهور در ادامه درباره‌ی علت انتخاب منطقه‌ی نزدیک به خلیج فارس توضیح داد که این ناحیه دارای ظرفیت‌های طبیعی، اقتصادی و ژئوپلیتیک ویژه‌ای است که می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری یک مرکز نوین برای اداره‌ی کشور شود.
به گفته‌ی او، موقعیت استراتژیک خلیج فارس، دسترسی به منابع پایدار آبی و امکان توسعه‌ی زیرساخت‌های جدید، از مهم‌ترین مزیت‌های این منطقه است. همچنین این جابه‌جایی می‌تواند موجب تقویت ارتباطات منطقه‌ای و تجاری کشور با همسایگان جنوبی شود.
مقایسه‌ای میان تهران و منطقه‌ی پیشنهادی
بر اساس بررسی‌های ارائه‌شده، تفاوت‌های چشمگیری میان شرایط تهران و منطقه‌ی خلیج فارس وجود دارد. در حالی که پایتخت کنونی با کمبود منابع آبی، فرونشست زمین و فشار بی‌سابقه بر زیرساخت‌ها روبه‌روست، منطقه‌ی پیشنهادی از نظر زیربنایی و محیطی ظرفیت توسعه‌ی بالایی دارد و فاقد مشکلات مشابه است.
| شاخص‌ها | تهران | منطقه‌ی نزدیک به خلیج فارس |
|---|---|---|
| منابع آب | بحرانی و رو به کاهش | دارای دسترسی پایدار به منابع آبی |
| فرونشست زمین | تا ۳۰ سانتی‌متر در برخی مناطق | بدون مشکل قابل توجه |
| ظرفیت زیربنایی | محدود و فرسوده | آماده برای توسعه‌ی گسترده |
ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی تصمیم
کارشناسان بر این باورند که انتقال پایتخت می‌تواند از منظر اقتصادی و اجتماعی، گامی مهم در جهت تمرکززدایی و توسعه‌ی متوازن کشور باشد. از نظر زیست‌محیطی نیز کاهش فشار بر منابع تهران و گسترش امکانات در مناطق جدید، به توزیع عادلانه‌تر فرصت‌ها منجر خواهد شد.
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که این پروژه عظیم، نیازمند سرمایه‌گذاری کلان، برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف است.
اعلام رسمی این تصمیم از سوی دولت، نشانه‌ای از جدیت و فوریت در برخورد با بحران‌های تهران است. به نظر می‌رسد دولت پزشکیان قصد دارد با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مناطق جنوبی، مسیر تازه‌ای برای توسعه‌ی کشور ترسیم کند. با وجود این، موفقیت طرح، در گروی بررسی همه‌جانبه‌ی پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی آن خواهد بود.
