جمشید شارمهد؛ سرکرده گروهک تندر کیست؟

تصویری که از دستگیری جمشید شارمهد در سال ۱۳۹۹ به ثبت رسید، تنها لحظاتی پس از دستگیری اوست. شارمهد، که تا آن روز با چهره‌ای مرتب و کراوات‌ زده در نقش رهبر گروهک تروریستی «تندر» ظاهر می‌شد، اکنون در دستان نیروهای وزارت اطلاعات ایران مستأصل و مضطرب به‌نظر می‌رسد. او در این لحظات به‌خوبی می‌دانست که مسئولیت سنگین تمامی اعمالش که به از دست رفتن جان‌های بی‌گناه و آسیب‌های جبران‌ناپذیر منجر شده، به دوش او است و باید به تقاص این جنایات، پاسخگو باشد. اقدامات او فهرست بلندی از آرزوهای ناپاکی بود که بر پهنای جامعه گسترده شده و روزی تلخ برای قربانیان و خانواده‌های آنها به ارمغان آورده بود.

محکومیت به اعدام و موج واکنش‌ها

قوه قضائیه در سال ۱۴۰۱ حکم اعدام جمشید شارمهد را به‌عنوان سرکرده گروهک تروریستی تندر صادر کرد. این حکم با واکنش‌های گسترده بین‌المللی، به‌ویژه از سوی دولت آلمان همراه شد. وزیر خارجه آلمان، آنالنا بائربوک، اعتراض خود را به صدور این حکم اعلام کرد و کاردار ایران در آلمان را احضار نمود. علاوه بر این، دو دیپلمات ایرانی به‌عنوان عنصر نامطلوب از آلمان اخراج شدند. صدراعظم آلمان نیز از ایران خواست تا اجرای این حکم را متوقف کند.

جمشید شارمهد کیست؟

جمشید شارمهد در سال ۱۳۳۴ در تهران متولد شد. خانواده او با ریشه‌های ایرانی و آلمانی، پس از جنگ ایران و عراق به آلمان مهاجرت کردند و او نیز در آنجا تحصیلات خود را ادامه داد. در اوایل دهه ۲۰۰۰، شارمهد به آمریکا رفت و در لس‌آنجلس مستقر شد. در این شهر، او با گروهی از مخالفان جمهوری اسلامی ایران به نام «انجمن پادشاهی ایران» آشنا شد و به‌عنوان یکی از اعضای فعال آن به‌کار خود ادامه داد.

ابتدا همکاری او با انجمن از طریق تلویزیون ماهواره‌ای YourTV آغاز شد که در آن زمان توسط فرود فولادوند، بنیان‌گذار انجمن، اداره می‌شد. با ناپدیدشدن فولادوند در سال ۱۳۸۵ و بدون اطلاعات دقیقی از سرنوشت او، شارمهد رهبری انجمن را به‌دست گرفت. او به‌سرعت رسانه‌های جدیدی از جمله «رادیو تندر» را راه‌اندازی کرد که در آن به‌صورت علنی و بدون پرده‌پوشی، به آموزش خرابکاری و اقدامات نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران پرداخت.

انجمن پادشاهی ایران و ایده‌های جنجالی

انجمن پادشاهی ایران، تحت رهبری فولادوند و سپس شارمهد، با ایده‌های خاص خود از دیگر گروه‌های سلطنت‌طلب متفاوت بود. اعضای انجمن نه‌تنها به بازگرداندن حکومت پادشاهی پهلوی بی‌علاقه بودند، بلکه با لقب‌هایی مانند «شازده بزدل» به انتقاد شدید از رضا پهلوی می‌پرداختند. این گروه خود را خواهان براندازی جمهوری اسلامی می‌دانست و مدعی بود تا زمانی که فردی شایسته برای تاج‌گذاری پیدا نشود، به مبارزه ادامه خواهد داد. اقدامات تروریستی، به زعم آنها، تنها راه مبارزه بود که شارمهد در قالب «مشت و گلوله» به‌دنبال اجرای آن بود.

جنایات و عملیات تروریستی تندر

فعالیت‌های تروریستی گروه تندر تحت رهبری شارمهد به‌طور عمده در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ شمسی در ایران شناخته شد. یکی از هولناک‌ترین جنایات این گروه، انفجار در حسینیه سیدالشهدا در شیراز در سال ۱۳۸۷ بود که منجر به شهادت ۱۴ نفر و مجروح شدن بیش از ۳۰۰ نفر شد. در حالی‌که ابتدا فرضیه‌های مختلفی پیرامون عاملان این حادثه مطرح شده بود، وزارت اطلاعات ایران اندکی بعد اعلام کرد که عوامل مرتبط با انجمن پادشاهی ایران را در این پرونده دستگیر کرده است.

این تنها مورد از اقدامات خونین این گروه نبود. تندر و شارمهد مسئولیت چندین اقدام دیگر را نیز پذیرفته‌اند، از جمله انفجار پایگاه بسیج در شیراز، طرح بمب‌گذاری در حوزه علمیه آیت‌الله گلپایگانی در قم، و حتی نقشه‌ای برای بمب‌گذاری در حرم امام خمینی (ره) و نمایشگاه کتاب تهران. اهداف تروریستی این گروه به‌دلیل هوشیاری نیروهای امنیتی ایران در بسیاری موارد ناکام ماند، اما شارمهد همچنان از طریق رسانه‌های خود به تحریک و تشویق برای اجرای اقدامات خرابکارانه ادامه می‌داد.

دستگیری و پیامدها

دستگیری شارمهد در یک عملیات پیچیده از سوی وزارت اطلاعات ایران انجام شد. نحوه دقیق دستگیری او هرگز به‌طور کامل روشن نشد، اما بازداشت او به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در مهار تروریسم معرفی شد. رسانه‌های خارجی و فارسی‌زبان در همان ساعات اولیه خبر دستگیری او را با شور و جنجال در صدر اخبار قرار دادند و برخی حتی او را در جایگاه «قربانی» معرفی کردند. این رسانه‌ها با بازنمایی موضوع به‌گونه‌ای دیگر، سعی کردند تا از حقوق انسانی او سخن بگویند و فعالیت‌های او را به‌عنوان اعتراض مدنی به تصویر بکشند.

بیانیه‌های وزارت اطلاعات و دادگاه‌های انقلاب اسلامی، در نهایت پرونده شارمهد را به اتهام افساد فی‌الارض و اقدامات تروریستی و خرابکارانه علیه جمهوری اسلامی بستند و حکم اعدام او به‌عنوان سرکرده گروهک تروریستی تندر صادر شد.

واکنش‌های خارجی

دستگیری و محاکمه شارمهد با واکنش‌های بین‌المللی همراه بود. آلمان به‌عنوان کشور تابعیت دوم شارمهد، به‌سرعت به احکام او اعتراض کرد و خواهان رعایت حقوق او شد. وزیر خارجه آلمان با لحنی شدید نسبت به اجرای این حکم واکنش نشان داد و دو دیپلمات ایرانی را از کشور اخراج کرد. در این میان، رسانه‌های خارجی نیز با عناوینی چون «قربانی جنگ ۱۳ ساله» و «رئیس رادیو تندر» سعی در به حاشیه کشاندن اقدامات تروریستی او داشتند.

افول یک رویای ناکام

جمشید شارمهد و انجمن پادشاهی ایران به‌عنوان نمادهای یک رویا ویرانگر و خشونت‌گرا در صحنه تروریسم بین‌المللی قرار دارند. با دستگیری و محکومیت او، بار دیگر حساسیت‌ها پیرامون خطرات گروه‌های خرابکار و حمایت‌های خارجی از آنها افزایش یافته و نشان داد که راه براندازی خشونت‌آمیز علیه ملت و دولت ایران، سرانجامی جز شکست و فروپاشی ندارد. این پرونده، بار دیگر پیامی برای تمامی گروه‌های تروریستی است که کشور در برابر تهدیدات امنیتی خود، از هیچ تلاشی برای محافظت از مردم و کشور دریغ نخواهد کرد.