گرانی عجیب حبوبات از کجا آب می‌خورد؟
افزایش کم‌سابقه قیمت لوبیا چیتی، یکی از پرمصرف‌ترین اقلام سبد غذایی خانوار، نگرانی‌های تازه‌ای برای اقشار متوسط و کارمند ایجاد کرده است.
در روزهای اخیر، قیمت لوبیا چیتی با صعودی غیرمنتظره به یکی از جنجالی‌ترین موضوعات بازار مواد غذایی تبدیل شده است؛ نرخی که حالا در برخی فروشگاه‌ها تا سقف ۵۰۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم گزارش می‌شود. حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، این افزایش شدید را تأیید کرده و درباره دلایل این گرانی توضیحاتی داده است.
به گفته فرهادی، با تغییر مبنای محاسبه نرخ ارز از ارز نیمایی به بازار توافقی در اواخر سال گذشته، سیگنال‌هایی به واردکنندگان داده شد که احتمال افزایش قیمت در بازار حبوبات وجود دارد. همین پیش‌بینی باعث شد که تأمین‌کنندگان با کاهش عرضه، بازار را در تنگنا قرار دهند و در نتیجه، بهای انواع حبوبات، از جمله لوبیا چیتی، بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش پیدا کند. وی همچنین تأکید کرد که رشد نرخ ارز آزاد در انتهای سال گذشته نیز نقش مستقیمی در این روند افزایشی داشته است.
فرهادی تصریح کرد که این جهش قیمت در مورد لوبیا چیتی محسوس‌تر از سایر اقلام بوده و رشد نرخ آن در مقاطعی حتی به ۲۰۰ درصد نیز رسیده است. به گفته او، هرچند در هفته‌های اخیر با کاهش نرخ ارز، شاهد افت حدود ۲۰ درصدی قیمت لوبیا چیتی بودیم، اما همچنان نرخ آن به شکل بی‌قاعده‌ای بالا باقی مانده است.
وی اظهار داشت: «لوبیا چیتی باید حداکثر با قیمت ۲۰۰ هزار تومان به دست مصرف‌کننده برسد و در عمده‌فروشی‌ها حدود ۱۵۰ هزار تومان قیمت داشته باشد، اما هم‌اکنون این کالا در بازار عمده‌فروشی تا ۲۷۰ هزار تومان در هر کیلو عرضه می‌شود.»
فرهادی تاکید کرد: «هر نرخی بالاتر از این مقادیر، ناشی از حبابی است که به علت عرضه محدود از سوی واردکنندگان به وجود آمده است.»
او همچنین به شرایط خاص بازار اشاره کرده و افزود که در حال حاضر، واردکنندگانی که نقش عرضه‌کننده را نیز ایفا می‌کنند، با سیاست عرضه محدود، قیمت‌ها را عملاً در کنترل خود گرفته‌اند، بی‌آنکه به نیاز واقعی بازار توجهی داشته باشند.
فرهادی با اشاره به منابع تولید داخلی این محصول گفت: «لوبیا چیتی در داخل کشور، به‌ویژه در مناطق اطراف شیراز و خمین کشت می‌شود، اما خشکسالی سال گذشته در منطقه شیراز موجب کاهش تولید این محصول شده است.»
وی انتقادی نیز به عملکرد دولت داشت و گفت: «دولت برای جبران کاهش تولید داخلی باید مسیر واردات را تسهیل می‌کرد، اما این اتفاق رخ نداد و همین موضوع موجب برهم خوردن تعادل بازار شد.»
سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی در پایان تأکید کرد که تنها راه منطقی برای مهار این وضعیت، ورود مستقیم وزارت جهاد کشاورزی به بازار و مدیریت هدفمند قیمت‌هاست. او همچنین کشورهای چین، قرقیزستان و ازبکستان را به‌عنوان مبادی اصلی واردات لوبیا چیتی به کشور معرفی کرد.
