رفع ممنوعیت آیفون با سوالات بی‌پاسخ؛ تعرفه‌ها و ارز مورد نیاز چگونه خواهد بود؟
دبیر کنگره موبایل ایران با اشاره به شرایط خریداران قبلی آیفون ۱۴ و ۱۵ و رفع ممنوعیت واردات آیفون، به مسائل حل‌نشده‌ای همچون سقف و کف واردات، میزان ارز تخصیص‌یافته برای واردات تا پایان سال و مشخص نبودن مجوز ورود این محصولات پرداخت.
اخیراً پس از دو سال ممنوعیت، با مصوبه دولت رفع ممنوعیت واردات آیفون اجرایی شد. بر اساس این مصوبه، سه نهاد وزارت صمت، وزارت ارتباطات و معاونت حقوقی ریاست جمهوری مامور به تدوین آیین‌نامه واردات آیفون شدند. در ابتدا تعرفه واردات ۹۶ درصد تعیین شده بود که پس از آن تغییراتی داشت.
در نهایت، دبیر هیئت دولت اعلام کرد که حقوق ورودی گوشی‌های اپل برای مدل‌های بالای ۶۰۰ دلار در رویه تجاری ۱۵ درصد و در سایر رویه‌ها ۳۰ درصد و برای گوشی‌های زیر ۶۰۰ دلار در رویه تجاری ۵ درصد و در سایر رویه‌ها ۶ درصد خواهد بود. با این حال، همچنان برخی ابهامات درباره این مصوبه و تعرفه‌ها وجود دارد.
یکی از این ابهامات، نحوه محاسبه تعرفه گمرکی است؛ زیرا گمرک ایران روز گذشته نرخ گمرکی آیفون ۱۶ و میزان حقوق ورودی ۱۵ و ۳۰ درصدی به همراه مالیات و سایر موارد را در رویه‌های تجاری و مسافری بر مبنای نرخ ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد. اما امروز عنوان شد که جداول تعرفه‌های گمرکی آیفون نیازمند اصلاحات و به‌روزرسانی است. در حال حاضر دفتر ارزش‌گذاری گمرک در حال بازبینی این اطلاعات است و به‌زودی ارزش‌گذاری رسمی بر اساس قانون امور گمرکی در سامانه ارزش‌گذاری کالاهای گمرک (TSC) بارگذاری خواهد شد. با این کار، ملاک دقیق اخذ حقوق و عوارض گمرکی در گمرکات، هم در رویه تجاری و هم مسافری مشخص خواهد شد.
محمدرضا عالیان، دبیر کنگره موبایل ایران، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت: مقرر است موبایل‌های آیفونی که در دوره ممنوعیت به‌طور غیرتجاری وارد کشور شده‌اند، بر اساس سازوکار معینی رجیستر شوند، زیرا تعداد این دستگاه‌ها کم نیست. پیش از ابلاغ این مصوبه نزدیک به یک میلیون دستگاه آیفون ۱۴، ۱۵ و ۱۶ به صورت غیرقانونی وارد کشور شده است.
وی افزود: آیفون‌های ۱۴ به بالا که در زمان ممنوعیت به‌صورت غیرقانونی وارد شده‌اند، با تعرفه ۳۰ درصد رجیستر خواهند شد؛ البته این در صورتی است که تعرفه ۱۵ درصدی برای واردات تجاری و ۳۰ درصدی برای واردات مسافری اعمال شود. در غیر این صورت باید منتظر تعیین عدد تعرفه جدید باشیم؛ زیرا مصوبه رفع ممنوعیت واردات آیفون هنوز به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ نشده است و ابهاماتی نیز در این زمینه وجود دارد.
عالیان تاکید کرد: موضوع دیگر تعیین تکلیف وضعیت واردات تجاری است. از روز گذشته، با صدور ابلاغیه به گمرک، ایجاد کد تعرفه برای واردات مسافری آغاز شده، اما هنوز مشخص نیست که آیا این کد تعرفه برای واردات تجاری نیز اعمال خواهد شد. در صورت عدم شفافیت، ممکن است در آینده با افزایش قاچاق از طریق واردات مسافری مواجه شویم.
دبیر کنگره موبایل ایران با اشاره به مشکلات واردات در رویه تجاری گفت: واردات باید تنها توسط واردکنندگانی که تخصص کافی و سابقه در این حوزه دارند انجام شود. در زمان آزادسازی واردات آیفون ۱۳، مقرر شد این واردات با ارز صادراتی انجام شود؛ در نتیجه شرکت‌هایی که تخصص لازم را نداشتند، برای رفع تعهدات ارزی به این حوزه ورود کردند و در نهایت، بازار با موبایل‌های غیرآکبند و رفرش مواجه شد که این موضوع نباید تکرار شود.
در مجموع، به گفته عالیان رفع ممنوعیت آیفون همچنان ابهاماتی به همراه دارد؛ از جمله میزان ارزی که تا پایان سال برای واردات در نظر گرفته خواهد شد، سقف و کف میزان واردات و اینکه چه افرادی مجوز واردات خواهند داشت، هنوز روشن نیست.
وی افزود که برای جلوگیری از مشکلات جدید، باید نظر بخش خصوصی در خصوص شرایط واردات لحاظ شود. همچنین در خصوص محاسبه تعرفه گمرکی توضیح داد: تعرفه گمرکی باید تا پایان سال جاری بر اساس نرخ ارز نیما (۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان) محاسبه شود، اما در بودجه سال ۱۴۰۴ محاسبات بر اساس نرخ ارز سنا (حدود ۵۰ هزار تومان) پیش‌بینی شده است.
