تبلیغات پر سر و صدای سایت‌های همسریابی در تلویزیون: آیا این روش برای ازدواج مناسب است؟
در دنیای امروز، جست‌و‌جو برای یافتن شریک زندگی دیگر محدود به روش‌های سنتی نیست و بسیاری از افراد به‌ویژه در ایران به سایت‌های همسریابی آنلاین روی آورده‌اند.
در دنیای امروز، جست‌و‌جو برای همسر از روش‌های سنتی و ملاقات‌های خانوادگی به سمت سایت‌های همسریابی آنلاین تغییر کرده است. این سایت‌ها در ایران رشد چشمگیری داشته‌اند و بسیاری از افراد به آن‌ها به‌عنوان یک راه سریع و آسان برای پیدا کردن شریک زندگی اعتماد کرده‌اند. با این حال، این تغییرات در نحوه آشنایی و ازدواج، با چالش‌های جدی همراه است؛ مشکلاتی همچون جعل هویت، امنیت داده‌ها و تهدیدات دیگر که می‌تواند به کاربران آسیب برساند. آیا سایت‌های همسریابی می‌توانند واقعاً نقش مثبتی در ازدواج‌های پایدار ایفا کنند؟
یکی از جوانان درباره مزایای این سایت‌ها گفت: «فرض کنید بخواهید برای خواستگاری ۱۰ نفر بروید؛ چقدر باید پول صرف گل و شیرینی کنید و وقت بگذارید؟ اگر بخواهید خواستگار را به خانه دعوت کنید، باید هزینه‌های زیادی برای میوه و دیگر مسائل بپردازید. در اینجا فقط کافی است حق عضویت پرداخت کنید و سرعت اینترنت هم که بالا است.»
این سایت‌ها با تبلیغاتی چون "همسر خود را تنها با یک کلیک بیابید"، توانسته‌اند بسیاری از جوانان را به خود جذب کنند. اما شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از این سایت‌ها هیچ گونه مسئولیتی در قبال تخلفات و جرایم انجام شده توسط کاربران خود نمی‌پذیرند.
یکی از برنامه‌های تلویزیونی پرمخاطب، «عصر خانواده»، مدتی است که تبلیغات زیادی درباره سایت‌های همسریابی ارائه می‌دهد و از ارقام ازدواج‌های موفق در این سایت‌ها سخن می‌گوید. در این برنامه، با شور و هیجان از موارد موفقیت‌آمیز ازدواج‌های سریع صحبت می‌شود، مانند فردی که در ۷ ساعت یا حتی ۱۵ دقیقه همسر خود را پیدا کرده است. تبلیغاتی که این برنامه درباره مزایای سایت‌های همسریابی ارائه می‌دهد، گاهی به گونه‌ای است که از مهمانان برنامه می‌خواهد حتما در این سایت‌ها ثبت‌نام کنند.
اما سؤال اساسی این است که آیا صدا و سیما واقعاً باید به‌طور خاص چنین سایت‌هایی را تبلیغ کند؟
در واقع، چالش اصلی جوانان در ایران، تنها عدم پیدا کردن همسر مناسب نیست. بسیاری از جوانان به دلایل مختلف از جمله اولویت‌های دیگر، از مسیر ازدواج دور شده‌اند.
در این زمینه، یکی از کارشناسان حوزه جرایم سایبری اخیراً اظهار داشت که تنها چند سایت معتبر در زمینه همسریابی، تحت نظارت وزارت ورزش و جوانان فعالیت می‌کنند و برای مشاوره و انتخاب همسر، مجوز دارند. او همچنین اشاره کرد که بیش از ۹۵ درصد سایت‌های همسریابی در شبکه‌های اجتماعی هیچ‌گونه مجوزی برای فعالیت در این زمینه ندارند و اغلب با تبلیغات فریبنده از کاربران مبالغی دریافت کرده و پس از آن هیچ خدماتی به آن‌ها ارائه نمی‌دهند.
این سایت‌ها بیشتر به‌عنوان مکان‌هایی برای دوست‌یابی و گاهی روابط غیررسمی و غیر اخلاقی شناخته می‌شوند. علاوه بر این، برخی از آن‌ها به‌طور غیرقانونی اطلاعات شخصی کاربران را فروخته و از این طریق درآمدهای زیادی به‌دست می‌آورند.
دکتر قانعی راد، در کتاب خود «زوال پدرسالاری»، اشاره می‌کند که به مسئولان وزارت جوانان پیشنهاد داده است که اگر قصد دارند مشخصات جوانان را روی این سایت‌ها منتشر کنند، ابتدا باید خودشان پیشگام این امر شوند. او به این نکته اشاره دارد که اگر مسئولان از این روش مطمئن هستند، بهتر است ابتدا آن را در خانواده خود به کار بگیرند.
در گذشته، معرفی فرد مناسب برای ازدواج معمولاً توسط واسطه‌های انسانی انجام می‌شد و این فرآیند طبیعی بود. اما امروزه، تکنولوژی جای این واسطه‌ها را گرفته است. مسئولان جامعه که راه‌حل‌های مدرن برای مشکلات اجتماعی ارائه می‌دهند، می‌بایست به این نکته توجه کنند که این نوع تغییرات، ممکن است به کاهش ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی منجر شود.
با توجه به اینکه خانواده در ایران نقش بسیار مهمی در تشکیل زندگی مشترک دارد، به‌نظر می‌رسد که باید تلاش کنیم که نهاد خانواده جاذبه‌های اجتماعی و فرهنگی خود را برای جوانان حفظ کند تا آن‌ها در چارچوب همین نهاد به‌دنبال تشکیل خانواده باشند.
تجربه سایت‌های همسریابی در کشورهای پیشرفته
در کشورهای پیشرفته، سایت‌های همسریابی تحت نظارت دقیق‌تری قرار دارند و به‌طور عمومی قوانین و استانداردهای مختلفی برای حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران در نظر گرفته شده است. با وجود اینکه این سایت‌ها در برخی کشورها متنوع و تخصصی شده‌اند، هنوز هم تخلفات در این حوزه وجود دارد.
طبق گزارش سازمان تجارت فدرال ایالات متحده، در سال ۲۰۲۰، کلاهبرداری‌های مرتبط با سایت‌های همسریابی بیش از ۳۰ میلیون دلار ضرر به کاربران وارد کرده است. این تخلفات معمولاً شامل جعل هویت و سوءاستفاده از اعتماد کاربران است.
در بریتانیا نیز پلیس ملی سایبری گزارشی منتشر کرد که نشان می‌دهد بیش از ۵ میلیون پوند از طریق کلاهبرداری‌های سایت‌های همسریابی در این کشور از دست رفته است.
این آمارها نشان‌دهنده این است که کلاهبرداری‌های مرتبط با سایت‌های همسریابی یک مشکل جهانی هستند و کاربران باید با احتیاط بیشتری از این سایت‌ها استفاده کنند.
در ایران، مشابه این کلاهبرداری‌ها در سایت‌ها و کانال‌های همسریابی مشاهده شده است. برخی از این سایت‌ها به کاربران وعده‌های فریبنده می‌دهند و پس از دریافت وجه، ارتباط را قطع می‌کنند. همچنین، برخی کلاهبرداران از کارت‌های بانکی اجاره‌ای استفاده کرده و پس از دریافت پول، دیگر پاسخگوی کاربران نمی‌شوند.
چالش‌ها و تهدیدات سایت‌های همسریابی در ایران
با اینکه سایت‌های همسریابی در ایران به یکی از گزینه‌های اصلی برای جستجوی شریک زندگی تبدیل شده‌اند، این سایت‌ها با چالش‌ها و مشکلات زیادی نیز روبه‌رو هستند. یکی از مهم‌ترین مشکلات، تأثیر منفی این سایت‌ها بر روابط سنتی و خانوادگی است. با استفاده بیشتر از این سایت‌ها، بسیاری از روابط حضوری و آشنایی‌های سنتی کمرنگ شده است. این تغییرات می‌تواند تأثیرات منفی در ساختار اجتماعی و روابط خانوادگی ایجاد کند.
در نهایت، به‌نظر می‌رسد که باید توجه ویژه‌ای به حفظ نهاد خانواده در جامعه ایران داشته باشیم تا ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی ازدواج، همچنان اهمیت خود را حفظ کنند.
