راز سلامتی در یک لیوان: چرا آب لیمو می‌تواند شروع روز شما را متحول کند؟
اگر به‌دنبال تغییری ساده اما مؤثر در سبک زندگی‌تان هستید، شاید وقت آن رسیده که صبح را با یک لیوان آب لیمو آغاز کنید.
با وجود اهمیت همیشگی تأمین آب بدن در تمام فصول سال، در سال‌های اخیر نوشیدنی ساده‌ای چون آب لیمو بار دیگر به عنوان انتخابی محبوب در میان مردم جایگاه ویژه‌ای یافته است. این ترکیب طبیعی و طراوت‌بخش می‌تواند جایگزینی دلپذیر برای آب خالص باشد؛ به‌ویژه وقتی با طعم ملایم لیمو، صبح‌ها به روتین روزانه اضافه شود، تأثیر آن فراتر از تنها آبرسانی خواهد بود.
دکتر امین جعفری در گفت‌وگو با ایسنا بر اهمیت این نوشیدنی ساده تأکید کرده و آن را نقطه شروعی سالم برای آغاز روز دانسته است. او افزود: «نوشیدن یک لیوان آب لیموی گرم یا سرد در آغاز روز، می‌تواند سلامت عمومی بدن را تحت تأثیر قرار دهد.»
آب لیمو در واقع ترکیبی است از آب معمولی و عصاره تازه یا غلیظ‌شده لیمو ترش. برای هر لیوان از این نوشیدنی، کافی است نیمی از یک لیمو به کار رود. بسته به ترجیح شخصی، این نوشیدنی را می‌توان سرد یا گرم تهیه کرد و برای تنوع بیشتر، افزودن برگ نعناع یا تکه‌هایی از میوه‌های تازه نیز توصیه می‌شود. اگرچه برخی افراد از شیرین‌کننده‌ها استفاده می‌کنند، اما طعم طبیعی و ملایم لیمو برای اکثر افراد، به اندازه کافی دلپذیر است. تهیه یک پارچ آب لیموی تازه و نگهداری آن در یخچال، راهی آسان برای مصرف روزانه این نوشیدنی است.
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در این‌باره اعلام کرده است که گرما یا سرمای آب لیمو تأثیری در میزان خاصیت آن ندارد و این انتخاب، بیشتر به ذائقه مصرف‌کننده بستگی دارد. با این حال، مصرف آب لیموی گرم می‌تواند به تسهیل عملکرد روده‌ها کمک کند. بهترین زمان مصرف این نوشیدنی، ساعات ابتدایی روز است؛ چراکه بدن پس از بیدار شدن، دچار کم‌آبی نسبی است و آب لیمو می‌تواند روند بیداری و انرژی گرفتن را تسریع کند. البته نوشیدن آب در ساعات پایانی شب ممکن است باعث اختلال در خواب شود.
نوشیدن آب لیمو تقریباً بدون خطر است؛ اما مصرف مداوم آن با غلظت بالا ممکن است به مینای دندان آسیب وارد کند. بنابراین، توصیه می‌شود پس از نوشیدن آن، دندان‌ها مسواک زده شود تا از بروز مشکلات دهانی جلوگیری گردد.
افزایش آبرسانی یکی از مهم‌ترین مزایای این نوشیدنی است. بسیاری از افراد به‌طور معمول آب کافی مصرف نمی‌کنند. طعم لیمو می‌تواند انگیزه‌ای برای نوشیدن بیشتر آب باشد و در نتیجه، به حفظ سلامت کلی بدن—از جمله بهبود عملکرد قلب، کلیه‌ها و تعادل الکترولیت‌ها—کمک کند.
همچنین، آب لیمو جایگزین مناسبی برای نوشیدنی‌های شیرین و پرقند مانند نوشابه، چای شیرین یا قهوه‌های طعم‌دار محسوب می‌شود و به‌طور غیرمستقیم در کاهش مصرف قند نقش دارد.
یکی از ویتامین‌های اصلی موجود در لیمو، ویتامین C است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این ویتامین همچنین در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، برخی سرطان‌ها و حفظ سلامت چشم و بافت‌های بدن مؤثر است. نیاز روزانه به ویتامین C برای زنان بزرگسال ۷۰ میلی‌گرم و برای مردان ۹۰ میلی‌گرم است. یک لیموی تازه حدود ۳۰.۷ میلی‌گرم از این ویتامین را داراست و یک لیوان آب لیمو تهیه‌شده از نیم عدد لیمو، در حدود ۱۵.۳۵ میلی‌گرم ویتامین C دارد. بنابراین برای دریافت حداکثری این ویتامین، مصرف آب تهیه‌شده از یک لیموی کامل در طول روز پیشنهاد می‌شود.
از دیگر فواید آب لیمو، کمک به کنترل اشتها و کاهش وزن است. گاهی مغز انسان میان گرسنگی و تشنگی تمایز قائل نمی‌شود. در چنین مواقعی نوشیدن یک لیوان آب لیمو ممکن است مانع از پرخوری شود. اگر پس از نوشیدن هنوز احساس گرسنگی وجود داشت، احتمالاً بدن واقعاً نیاز به غذا دارد. این روش ساده می‌تواند به درک بهتر نیاز واقعی بدن و در نتیجه، کاهش وزن کمک کند.
در زمینه بهبود عملکرد گوارشی نیز آب لیمو نقش مؤثری ایفا می‌کند. این نوشیدنی با تحریک حرکات روده می‌تواند یبوست را کاهش دهد. نوشیدن آن پیش از صرف وعده غذایی به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. در یک تحقیق منتشر شده در سال ۲۰۲۱، شرکت‌کنندگان به مدت چهار هفته پیش از هر وعده غذا، یک لیوان آب یا آب لیمو نوشیدند. نتیجه این مطالعه نشان داد مصرف آب لیمو قبل از غذا، حرکات پریستالتیک روده را افزایش می‌دهد که این فرایند، حرکت غذا در مسیر گوارشی را تسهیل می‌کند.
در این میان، رژیم غذایی معروف به «مستر کلینز» (Master Cleanse) یا همان رژیم لیموناد نیز مطرح است؛ رژیمی که طی آن فرد برای مدت ۱۰ روز تنها ترکیبی از لیمو، شربت افرا، فلفل کاین و آب مصرف می‌کند و از خوردن غذاهای جامد پرهیز می‌شود. با این حال، متخصصان تغذیه نسبت به این رژیم هشدار می‌دهند؛ چرا که بدن به خودی خود توانایی سم‌زدایی از طریق کبد و کلیه را دارد و چنین رژیمی می‌تواند به کمبود شدید مواد مغذی و آسیب‌های جدی منجر شود. همچنین معمولاً پس از پایان این رژیم، وزن ازدست‌رفته دوباره بازمی‌گردد.
در نتیجه، افزودن آب لیمو به رژیم غذایی روزانه—در قالب یک عادت سالم و نه افراطی—می‌تواند نقشی مهم در ارتقاء سطح سلامتی داشته باشد؛ آن هم با هزینه‌ای ناچیز و در دسترس همگان.
