تهدید خاموش نان سفید: چرا نان کامل باید جای ثابتی در سفره شما داشته باشد؟
در شرایطی که بسیاری از ما بدون فکر نان سفید را به عنوان انتخاب روزانه مصرف می‌کنیم، شواهد علمی نشان می‌دهد این عادت می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات جدی برای سلامت شود.
به گزارش بهداشت نیوز، نان کامل که از آرد گندمی تهیه می‌شود که تمامی اجزای دانه شامل سبوس، جنین و آندوسپرم را در بر دارد، از نظر ارزش غذایی در صدر فهرست نان‌های سالم قرار دارد. این نوع نان به‌دلیل برخورداری از مقادیر قابل‌توجهی پروتئین، کلسیم، آهن و انواع ویتامین‌ها، می‌تواند سهم عمده‌ای از نیاز بدن به مواد مغذی را تأمین کند.
نان کامل همچنین منبع غنی از فیبر خوراکی به‌شمار می‌رود؛ ماده‌ای ضروری برای عملکرد صحیح دستگاه گوارش که نقش مهمی در تنظیم حرکات روده و پیشگیری از اختلالات گوارشی ایفا می‌کند.
بررسی‌ها نشان داده‌اند که مصرف مداوم غلات کامل از جمله نان کامل، می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، مشکلات قلبی-عروقی، چاقی مفرط، ناراحتی‌های گوارشی، اختلالات متابولیکی و حتی برخی انواع سرطان نقش داشته باشد. با این حال، همچنان شاهد آن هستیم که در فرآیند تهیه آرد برای بسیاری از نان‌های رایج سنتی و فانتزی، مقادیر قابل‌توجهی از سبوس و جنین گندم حذف می‌شود.
در دهه‌های اخیر، روند مصرف نان سفید با افزایش روبرو بوده است؛ نانی که نه تنها از نظر غذایی ارزش بالایی ندارد، بلکه به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در بروز سوءتغذیه، مشکلات گوارشی، بیماری‌های قلبی، دیابت و اضافه‌وزن شناخته می‌شود. استفاده بیش از حد از نان سفید، هزینه‌های مرتبط با سلامت عمومی و درمان را افزایش داده و تأثیر منفی بر کیفیت زندگی افراد می‌گذارد.
غلات کامل از جمله نان کامل، به‌دلیل ترکیبات مغذی خود شامل فیبر، منیزیم، فولات، آنتی‌اکسیدان‌ها، فیتواستروژن‌ها، ویتامین B6 (پیریدوکسین) و پتاسیم، توانایی بالایی در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن غیرواگیر دارند.
از سوی دیگر، جایگزینی غلات تصفیه‌نشده مانند نان کامل به‌جای نمونه‌های فرآوری‌شده، یکی از راهبردهای مؤثر در کنترل وزن و پیشگیری از چاقی به شمار می‌رود. این جایگزینی منجر به احساس سیری زودهنگام، کاهش سرعت هضم و جذب قندها و چربی‌ها و همچنین کند شدن فرآیند اکسیداسیون لیپیدها در بدن می‌شود.
توصیه‌های تغذیه‌ای، بر گنجاندن غلات کامل در رژیم روزانه تأکید دارند و مصرف بیش از حد غلات تصفیه‌شده مانند آرد سفید را عاملی برای افزایش ریسک ابتلا به دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی و برخی سرطان‌ها عنوان می‌کنند.
از دیگر نکات قابل توجه درباره غلات کامل، ارتباط مثبت مصرف آن‌ها با کاهش اختلالات ناشی از استرس اکسیداتیو و بیماری‌های مرتبط با افزایش سن است. در این دسته می‌توان به بیماری‌هایی مانند سرطان، دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی و چاقی اشاره کرد.
بخشی از این فواید به حضور آنتی‌اکسیدان‌هایی نظیر ویتامین C، ویتامین E، کاروتنوئیدها، اسیدهای فنولیک و فلاونوئیدها در ساختار غلات کامل بازمی‌گردد. در این میان، اسیدهای فنولیک به‌عنوان رایج‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها شناخته می‌شوند که عمدتاً در بخش سبوس و جوانه گندم وجود دارند؛ بخش‌هایی که در تهیه آرد سفید به‌طور کامل حذف می‌شوند.
