سه راز طلایی برای دور ماندن از آلزایمر که اغلب نادیده گرفته می‌شود

آلزایمر، بیماری‌ای شناخته‌شده اما پیچیده، همچنان اصلی‌ترین علت بروز زوال عقل در جهان به شمار می‌رود و آمار ابتلا به آن در حال افزایش است. هم‌زمان با نزدیک شدن به روز جهانی آلزایمر، متخصصان هشدار می‌دهند که این بیماری نه تنها درمان قطعی ندارد بلکه داروهای موجود نیز تنها قادرند روند پیشرفت آن را کند کنند. با این حال، دانش پیشگیری می‌تواند راهی مؤثر برای فاصله گرفتن از این بیماری باشد.

به گزارش همشهری و به نقل از خبرگزاری مهر، دکتر محمدحسین حریرچیان، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره ابعاد این بیماری توضیح داده است. او آلزایمر را ناشی از تخریب تدریجی سلول‌های عصبی می‌داند که در نهایت به افت توانایی‌های شناختی فرد منجر می‌شود. این بیماری به‌ویژه در میان سالمندان شایع است و با افزایش جمعیت این قشر در ایران، انتظار می‌رود شمار مبتلایان به سرعت رشد کند.

دکتر حریرچیان درباره نشانه‌های اولیه این بیماری می‌گوید:
«اختلالات شناختی در آلزایمر معمولاً از حافظه کوتاه‌مدت آغاز می‌شود. فرد ممکن است رویدادهای روز گذشته را به یاد نیاورد اما خاطرات دور او همچنان باقی بماند. همین موضوع گاهی باعث سوءتفاهم اطرافیان می‌شود و آن‌ها تصور می‌کنند بیمار عمداً فراموشی می‌گیرد.»

سه اصل کلیدی برای پیشگیری از آلزایمر

این متخصص بر اهمیت اقدامات پیشگیرانه تأکید کرده و سه رکن اساسی را معرفی می‌کند:

1. فعالیت ذهنی مستمر: توقف فعالیت‌های فکری بعد از بازنشستگی می‌تواند خطرناک باشد. مطالعه، حل جدول، یادگیری زبان جدید یا حتی حفظ شعر به فعال ماندن مغز کمک می‌کند.

2. تحرک بدنی منظم: ورزش روزانه مانند پیاده‌روی نیم‌ساعته نه‌تنها سلامت جسم را تقویت می‌کند، بلکه عملکرد مغز را نیز بهبود می‌بخشد و از کاهش حجم آن جلوگیری می‌کند.

3. رعایت رژیم غذایی سالم: پیروی از الگوی غذایی مدیترانه‌ای شامل مصرف سبزیجات تازه، میوه و غذاهای طبیعی برای سلامت مغز حیاتی است؛ در حالی که مصرف زیاد فست‌فود می‌تواند روند بیماری را تشدید کند.

هشدار درباره داروهای جدید و بیماری‌های همراه

دکتر حریرچیان درباره درمان‌های دارویی توضیح می‌دهد:
«هیچ‌کدام از داروهای موجود درمان قطعی نیستند و تنها سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می‌دهند. حتی داروهای تزریقی جدید که با هزینه‌های بالا عرضه می‌شوند، بیشتر جنبه تجاری دارند و تنها در مراحل ابتدایی بیماری ممکن است اثر محدودی داشته باشند.»

او همچنین ارتباط آلزایمر با بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون بالا را یادآور می‌شود:
«بسیاری از بیماران علاوه بر تغییرات بافتی مغز، با تنگی عروق یا سکته‌های ریز مغزی روبه‌رو هستند. کنترل این بیماری‌های زمینه‌ای نقش مهمی در جلوگیری از زوال عقل دارد.»

توصیه‌هایی برای خانواده بیماران

این متخصص مغز و اعصاب به دو نکته مهم برای مراقبت از مبتلایان اشاره می‌کند:

• ثبات محیط زندگی: جابه‌جایی مداوم بیماران میان خانه فرزندان—even با نیت خیر—می‌تواند باعث تشدید سردرگمی، توهم و اضطراب شود. بهترین گزینه، نگه داشتن بیمار در محیطی آشنا و ثابت است.

• شناخت علائم روانی بیماری: توهم، سوءظن و بدبینی بخشی طبیعی از روند آلزایمر هستند. ناآگاهی اطرافیان نسبت به این علائم می‌تواند تنش‌های خانوادگی ایجاد کند. در چنین شرایطی باید با درک و حمایت رفتار کرد، نه با تقابل.

در پایان، دکتر حریرچیان به نرم‌افزارهای ویژه‌ای اشاره می‌کند که با ارائه تمرینات ذهنی ساده و متناسب با مرحله بیماری، می‌توانند به عنوان بخشی از فرآیند توانبخشی شناختی مورد استفاده قرار گیرند.