اثرات مخرب بی‌تحرکی بر عروق با این ماده معجزه‌آسا مسدود می‌شود
نشستن طولانی‌مدت، در دنیای امروز، به دلیل اثرات زیان‌بارش بر سلامتی، لقبی هولناک یافته است: «سیگار کشیدن جدید».
در روزگاری که بخش اعظم زندگی مدرن ما در حالت نشسته سپری می‌شود، پیامدهای منفی این بی‌تحرکی روز به روز با شواهد علمی بیشتری آشکار می‌گردد. برای نمونه، نتایج تحقیقاتی نشان می‌دهد که تنها دو ساعت نشستن متوالی برای تماشای تلویزیون، ریسک چاقی را تا ۲۳ درصد و خطر ابتلا به دیابت را ۱۴ درصد افزایش می‌دهد. مطالعه‌ای دیگر نیز هشدار می‌دهد که هر یک ساعت نشستن، خطر سارکوپنی (از دست دادن توده و قدرت عضلانی مرتبط با افزایش سن) را به میزان ۳۳ درصد تشدید می‌کند. علاوه بر این، شیوه نامناسب نشستن می‌تواند عامل دردهای مزمن در ناحیه کمر، گردن و شانه باشد. با این حال، مطالعه جدیدی که به تازگی منتشر شده، کورسوی امیدی را برای افراد میزنشین به ارمغان آورده است.
یکی از اصلی‌ترین دلایل مضرات نشستن طولانی‌مدت، تأثیر منفی آن بر عملکرد سیستم عروقی بدن است. کوچک‌ترین اختلال در این عملکرد می‌تواند به طور قابل ملاحظه‌ای احتمال بروز بیماری‌های مهم قلبی عروقی، نظیر حملات قلبی و سکته مغزی را بالا ببرد.
با توجه به اینکه تحقیقات پیشین اثبات کرده بود که دسته‌ای از ترکیبات به نام فلاوانول‌ها می‌توانند اثرات محافظتی بر سلامت قلب و عروق داشته باشند، محققان دانشگاه بیرمنگام در بریتانیا تصمیم گرفتند بررسی کنند که آیا این ترکیبات می‌توانند به طور مستقیم از رگ‌های خونی در برابر آسیب‌های ناشی از نشستن محافظت کنند یا خیر.
برای انجام این آزمایش، پژوهشگران ۴۰ مرد جوان و سالم در بازه سنی ۱۸ تا ۴۵ سال را مورد مطالعه قرار دادند. با استفاده از اندازه‌گیری حداکثر اکسیژن مصرفی (VO₂ peak)، شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند: ۲۰ نفر با سطح تناسب اندام بالا و ۲۰ نفر با تناسب اندام کمتر (به دلیل چالش‌های سلامتی یا VO₂ peak پایین‌تر).
در مرحله بعد، هر یک از این دو گروه تناسب اندام، مجدداً به دو زیرگروه تقسیم شدند: به نیمی از آن‌ها یک نوشیدنی کاکائویی با میزان بالای فلاوانول و به نیمی دیگر، نوشیدنی کاکائویی با میزان کم فلاوانول داده شد. سپس شرکت‌کنندگان به مدت دو ساعت متوالی روی صندلی‌ها نشستند.
ارتباط فلاوانول‌ها و جلوگیری از کاهش جریان خون
محققان پس از پایان زمان نشستن، با استفاده از روشی به نام اتساع با واسطه جریان بازویی (FMD)، عملکرد عروق خونی را در دست‌ها و پاهای تمامی شرکت‌کنندگان سنجیدند.
نتایج شگفت‌آور بود: در هر دو گروه با تناسب اندام بالا و پایین، افرادی که نوشیدنی کاکائویی با غلظت بالای فلاوانول (حاوی ۶۹۵ میلی‌گرم فلاوانول کلی) مصرف کرده بودند، هیچ‌گونه کاهشی در جریان خون شریان‌های بازوها و پاهای خود نشان ندادند. این در حالی بود که شرکت‌کنندگانی که نوشیدنی کم‌فلاوانول (با تنها ۵.۶ میلی‌گرم فلاوانول) نوشیده بودند، نه تنها با افت جریان خون در شریان‌ها مواجه شدند، بلکه افزایش فشار خون دیاستولیک را نیز تجربه کردند که منجر به کاهش اکسیژن‌رسانی به عضلات می‌شد.
سام لوکاس، یکی از نویسندگان این مطالعه، در خصوص این یافته‌ها توضیح داد: «آزمایش ما نشان می‌دهد که سطوح بالاتر تناسب اندام از اختلال موقت عملکرد عروق ناشی از نشستن هنگام نوشیدن کاکائوی کم فلاوانول جلوگیری نمی‌کند. نکته مهم این است که پس از نوشیدنی سرشار از فلاوانول، هم شرکت‌کنندگان دارای تناسب اندام و هم شرکت‌کنندگان دارای تناسب اندام کمتر، جریان خون خود را در همان سطح قبل از نشستن به مدت دو ساعت نگه داشته بودند.»
پژوهشگران تأکید می‌کنند این نخستین باری است که به طور قطع ثابت شده است که مصرف فلاوانول‌ها، بدون توجه به سطح تناسب اندام اولیه فرد، اثر حفاظتی بر شریان‌ها دارد.
اگر کاکائو یا شکلات تلخ در رژیم غذایی روزانه شما جایی ندارد، جای نگرانی نیست. آلسیو دانیله، نویسنده همکار این تیم تحقیقاتی، منابع جایگزین این ماده را معرفی می‌کند: «سیب، آلو، انواع توت، آجیل و چای سبز و سیاه همگی منابع خوبی از این ترکیبات هستند. کلم پیچ، گوجه فرنگی و هلو نیز همینطور.»
کاتارینا رندیرو، یکی دیگر از نویسندگان همکار این پژوهش، نتیجه‌گیری کلیدی را این‌گونه بیان می‌کند: «با توجه به اینکه سبک زندگی بی‌تحرک چقدر رایج شده است و خطر افزایش یافته‌ای که این امر می‌تواند برای سلامت عروق داشته باشد، استفاده از غذا و نوشیدنی غنی از فلاوانول، به ویژه در ترکیب با شکستن دوره‌های عدم فعالیت با پیاده‌روی کوتاه یا ایستادن، می‌تواند راه خوبی برای افزایش سلامت طولانی مدت، صرف نظر از سطح تناسب اندام فرد، باشد.»
