رژیم گروه خونی؛ افسانهای که هنوز باور میشود
رژیم غذایی بر اساس گروه خونی، ایدهای که در دهه ۱۹۹۰ توسط دکتر پیتر د آدامو مطرح شد، وعدهی بهبود سلامت و کاهش خطر بیماریها را به افراد میدهد.
مبانی نظری رژیم گروه خونی
دکتر پیتر د آدامو در کتاب خود با عنوان Eat Right 4 Your Type که در سال ۱۹۹۶ منتشر شد، مطرح کرد که هر گروه خونی (A، B، AB و O) به دسته خاصی از غذاها پاسخ بهتری میدهد. او استدلال میکرد که این تفاوتها ریشه در تکامل و ژنتیک انسانها دارد. بهعنوان مثال، گروه خونی O که به عنوان «شکارچی» شناخته میشود، بهتر است پروتئینهای حیوانی مصرف کند، در حالی که گروههای A و B، به دلیل ویژگیهای متفاوت، نیاز به مصرف بیشتر سبزیجات و غذاهای گیاهی دارند.
این ایده در ابتدا توجه زیادی را جلب کرد، چرا که به نظر میرسید میتواند یک راهکار شخصیسازی شده برای بهبود سلامت ارائه دهد. اما آیا علم پشت این ادعا ایستاده است؟
یافتههای علمی؛ واقعیت یا توهم؟
تحقیقات علمی در دهههای اخیر بارها این نظریه را بررسی کردهاند و نتایج نشان میدهند که هیچ شواهد قابل اعتمادی برای اثبات تأثیر گروه خونی بر رژیم غذایی وجود ندارد.
یک بررسی جامع که در سال ۲۰۱۳ در American Journal of Clinical Nutrition منتشر شد، نتیجه گرفت:
«هیچ شواهد علمی معتبری برای اثبات ارتباط بین گروه خونی و رژیم غذایی وجود ندارد.»
مطالعه بررسی کرده بود که تفاوتهای مشاهدهشده در واکنش افراد به غذاها نمیتواند مستقیماً به گروه خونی یا ژنتیک آنها نسبت داده شود. همچنین، تحقیق دیگری در سال ۲۰۱۴ در PLOS One نشان داد که رژیم غذایی مبتنی بر گروه خونی نه تنها تأثیر مثبت مشخصی بر سلامت ندارد، بلکه ممکن است منجر به کمبود مواد مغذی و عدم تعادل غذایی شود. این بررسی با دادههای جمعیتی گسترده انجام شد و نشان داد افراد غالباً دریافت مواد غذایی توصیهشده برای گروه خونی خود را به اندازه کافی ندارند.
چرا با وجود رد علمی، هنوز محبوب است؟
با وجود شواهد علمی ضعیف، این رژیم همچنان طرفداران خود را دارد. دلیل اصلی آن، حس شخصیسازی و وعده بهبود سریع سلامتی است که افراد از این رژیم دریافت میکنند. در دنیای امروز که مردم به دنبال راهکارهای فوری برای سلامت خود هستند، این رژیم به عنوان گزینهای ساده و قابل فهم جذابیت دارد.
علاوه بر این، برخی تجربه شخصی مثبت از این رژیم داشتهاند. درست همانند سایر رژیمها، حتی بدون تأیید علمی، تأثیرات روانی و انگیزشی آن ممکن است به افراد احساس سلامت بیشتری بدهد.
جمعبندی
در نهایت، رژیم گروه خونی با وجود ادعاهای مطرحشده، از پایه علمی محکمی برخوردار نیست. شواهد جدید نشان میدهند که این رژیم نه تنها اثربخش نیست، بلکه میتواند به سوءتغذیه و مشکلات سلامتی منجر شود.