تشخیص زودهنگام آلزایمر با استفاده از حس بویایی: یک روش عجیب و غافلگیرکننده
یک یافته جدید و غیرمنتظره از محققان دانشگاه شیکاگو نشان میدهد که کاهش حس بویایی میتواند نشانهای از آغاز آلزایمر باشد.

آلزایمر یکی از بیماریهای مخرب عصبی است که باعث از دست دادن تدریجی تواناییهای شناختی فرد شده و در نهایت منجر به زوال عقل میشود. این بیماری علائمی چون از دست دادن حافظه و کاهش عملکردهای شناختی را به همراه دارد. اهمیت تشخیص زودهنگام این بیماری بر کسی پوشیده نیست، زیرا میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش هزینههای درمانی کمک کند.
شواهد جدید از دانشگاه شیکاگو: آیا کاهش حس بویایی، نشانهای از آلزایمر است؟
محققان دانشگاه شیکاگو در مطالعهای جدید به این نتیجه رسیدند که کاهش حس بویایی میتواند به عنوان یک پیشبینی کننده از دست دادن عملکرد شناختی افراد در طول زمان عمل کند. این کاهش حس بویایی نه تنها میتواند به از دست دادن حافظه اشاره کند، بلکه میتواند تغییرات ساختاری در مناطقی از مغز که در بیماری آلزایمر و زوال عقل تأثیرگذار هستند، پیشبینی کند. به عبارت دیگر، بوهایی که در زندگی روزمره به طور طبیعی احساس میکنیم، میتوانند نشانههایی از اختلالات شناختی باشند.
محققان همچنین در بررسیهای خود به این نکته پی بردند که عدم توانایی در تشخیص بوهایی که در طول روز به طور معمول استشمام میکنیم، میتواند یکی از نخستین علائم آلزایمر باشد. یکی از این علائم، عدم تشخیص بوی مواد شوینده یا ژل دوش هنگام حمام کردن است.
این یافتهها ارتباط مستقیم و قابل توجهی بین بویایی و حافظه را نشان میدهند و تأکید دارند که اختلال در بویایی میتواند نشانهای از مشکلات شناختی باشد. محققان امیدوارند با استفاده از این اطلاعات بتوانند تستهای بویایی توسعه دهند که کمک به تشخیص زودهنگام آلزایمر کنند.
آیا کاهش حس بویایی همیشه به معنای آلزایمر است؟
با اینکه کاهش حس بویایی میتواند یکی از علائم آلزایمر باشد، مهم است که بدانیم این تغییرات بویایی تنها به این بیماری اختصاص ندارند. بویایی، مانند بسیاری از حواس دیگر، با افزایش سن کاهش مییابد. بنابراین، اگر متوجه کاهش رایحه شستشوی بدن خود یا سایر بوهای روزمره شدید، نمیتوان آن را به طور قطع به بیماری آلزایمر نسبت داد.
با این حال، محققان تأکید دارند که اگر این تغییرات در حس بویایی با سایر علائم شناختی مانند از دست دادن حافظه یا مشکل در حل مسائل همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و ارزیابیهای بیشتری انجام شود.
تشخیص زودهنگام و تأثیر آن بر کیفیت زندگی
تشخیص زودهنگام آلزایمر میتواند نه تنها در صرفهجویی در هزینههای درمانی مؤثر باشد بلکه به بیماران این امکان را میدهد که با آمادگی بیشتری به زندگی خود ادامه دهند. تشخیص به موقع همچنین میتواند فرصتهایی برای مدیریت بهتر بیماری و حتی افزایش طول عمر بیمار فراهم کند.
برخی از علائم اولیه آلزایمر شامل مشکلات حافظه، اختلالات زبان و دشواری در حل مسائل هستند. با این حال، برای تأیید این تشخیص، اسکن مغز ضروری است.
آلزایمر و تاثیرات آن بر مغز
آلزایمر یک بیماری پیشرونده است که در آن تجمع پروتئینهای غیرطبیعی در مغز باعث آسیب به سلولهای عصبی میشود. این آسیبها عملکرد مغز را مختل کرده و باعث کاهش حافظه، جهتیابی و تواناییهای فکری و استدلالی میشود. در حال حاضر، این بیماری ششمین علت مرگ در ایالات متحده است و بیش از ۵ میلیون نفر در این کشور از آن رنج میبرند.
در مجموع، پیشرفت این بیماری به تدریج رخ میدهد و افراد ممکن است ۵ تا ۷ سال پس از تشخیص زندگی کنند. در برخی موارد، بیماران حتی ممکن است ۱۰ تا ۱۵ سال دیگر نیز زندگی کنند.
یافتههای جدید محققان دانشگاه شیکاگو میتواند تحول بزرگی در نحوه شناسایی و مدیریت آلزایمر ایجاد کند. هرچند که کاهش حس بویایی نمیتواند به تنهایی به عنوان نشانه قطعی آلزایمر شناخته شود، اما این یافتهها به پزشکان و محققان کمک میکند تا روشهای جدیدی برای تشخیص زودهنگام این بیماری پیدا کنند. برای تشخیص قطعی، اسکن مغز بهترین راهکار است.