هشدار تابستانی؛ طب سنتی فاش کرد: چه بخوریم تا گرمازدگی و کم‌آبی سراغمان نیاید؟
با بالا رفتن دمای هوا، تهدیدی نامرئی سلامت شما را نشانه گرفته است: کم‌آبی بدن.
با شروع روزهای داغ تابستان، پیروی از الگوهای تغذیه‌ای هماهنگ با مزاج فصل می‌تواند در کاهش آسیب‌های ناشی از گرما نقشی کلیدی ایفا کند. دکتر معصومه رضاپور، متخصص طب ایرانی، با تاکید بر ماهیت گرم و خشک تابستان در آموزه‌های طب سنتی، یادآور شد که این شرایط موجب افزایش خطر کم‌آبی، خشکی پوست، بی‌حالی و تپش قلب در افراد می‌شود.
تغذیه مناسب، سپری مؤثر در برابر گرمازدگی
رضاپور تصریح کرد که یکی از مهم‌ترین تدابیر طب ایرانی در تابستان، مصرف غذاهای سبک و دوری از خوراکی‌های سنگین مانند کله‌پاچه، کباب و حلیم است. به گفته او، غذاهایی نظیر آش‌های سنتی، سوپ‌ها، خورشت‌هایی مانند آلو، و پلوهای گیاهی از جمله عدس‌پلو و کدوپلو، نه‌تنها مزاج معتدل‌تری دارند، بلکه به هضم آسان‌تر نیز کمک می‌کنند و بدن را در برابر گرما مقاوم‌تر می‌سازند.
وی همچنین پیشنهاد کرد: «به‌جای استفاده از ادویه‌های گرم مانند زنجبیل و دارچین، از زردچوبه و تخم گشنیز بهره بگیرید که با مزاج ملایم خود به آرامش معده کمک می‌کنند.»
آب‌دوغ‌خیار؛ غذای محبوب با طبع متعادل
این متخصص طب ایرانی از آب‌دوغ‌خیار به‌عنوان یکی از غذاهای مفید فصل تابستان یاد کرد و افزود: «ترکیبی از ماست، خیار، سبزیجات معطر، گردو، کشمش، مویز و نان برشته، نه‌تنها طبع معتدلی ایجاد می‌کند، بلکه با استفاده صحیح از مصلحات، از بروز نفخ نیز جلوگیری می‌شود.»
معده را با نوشیدنی‌های مناسب خنک نگه دارید
رضاپور هشدار داد: «در هوای گرم، دمای بالای بدن ممکن است موجب سردی معده شود و مشکلاتی مانند نفخ، آروغ و اختلالات گوارشی را در پی داشته باشد.» به گفته او، نوشیدن آب باید با آرامش و به‌صورت جرعه‌جرعه انجام شود و استفاده از یخ در نوشیدنی‌ها می‌تواند باعث شوک معده شود.
او همچنین توصیه کرد: «در تابستان از نوشیدنی‌هایی مانند شربت عناب، آب‌لیمو با لیموی تازه و سکنجبین نعنایی استفاده شود که با ایجاد تعادل در دمای بدن، از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کنند.»
ورزش صبحگاهی؛ راهی برای جلوگیری از تعریق بیش از حد
این متخصص تأکید کرد که فعالیت فیزیکی سنگین در هوای گرم می‌تواند باعث افزایش تعریق و کم‌آبی شود. از این رو طب سنتی توصیه می‌کند که ورزش‌ها در ساعات اولیه صبح، زمانی که هوا هنوز خنک است، انجام گیرد.
میوه‌هایی برای پاکسازی بدن و کنترل عطش
رضاپور مصرف میوه‌های فصلی را برای پاکسازی بدن در فصل گرما ضروری دانست. او اشاره کرد: «میوه‌هایی مانند انگور (با خاصیت ضد التهابی و مفید برای مفاصل)، طالبی و هویج (خنک‌کننده و آب‌رسان)، و عناب که می‌توان آن را به شکل شربت مصرف کرد، در رفع عطش و بهبود عملکرد بدن مؤثر هستند.» همچنین هشدار داد که مصرف هندوانه، به دلیل طبیعت نفاخ آن، باید با مصلحات انجام شود، مخصوصاً برای افراد حساس.
مراقبت ویژه برای مزاج‌های گرم و خشک
به گفته این متخصص، افرادی با مزاج گرم و خشک، در فصل تابستان که خود نیز گرم و خشک است، بیشتر در معرض کم‌آبی، گرمازدگی و علائمی چون خشکی پوست، عطش شدید و تپش قلب هستند. او تأکید کرد: «با رعایت تغذیه مناسب، استفاده از نوشیدنی‌های خنک‌کننده و انتخاب زمان مناسب برای فعالیت‌ها، می‌توان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد.»
برنامه غذایی متعادل برای گرم‌مزاج‌ها
رضاپور افزود: «مصرف غذاهای سرد مزاج مانند سوپ‌های سبزیجات، آش‌های سبک، خورشت آلو، میوه‌هایی چون خیار، عناب و انگور، برای افراد گرم‌مزاج بسیار مفید است.» وی همچنین هشدار داد که مصرف خوراکی‌های سنگین، چرب، پرادویه و سرخ‌کرده، ممکن است به تشدید علائم گرمازدگی در این افراد منجر شود.
نوشیدنی‌هایی برای تابستانی سالم‌تر
در پایان، این پزشک طب ایرانی توصیه کرد: «نوشیدنی‌هایی مانند شربت آب‌لیمو (ترکیبی از طعم‌های ملایم و ترش)، سکنجبین نعنایی و نوشیدنی‌های تهیه‌شده با تخم شربتی یا تخم بالنگو، می‌توانند جایگزین مناسبی برای نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا باشند.»
او خاطرنشان کرد: «انتخاب نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های متناسب با مزاج و فصل، نقش مهمی در حفظ سلامت خانواده‌ها دارد. با رعایت این نکات ساده می‌توان روزهای گرم تابستان را با نشاط و بدون عارضه پشت سر گذاشت.»
