سکته گوش؛ یک اورژانس خاموش که سلامت شما را تهدید می‌کند!
شناسایی به موقع و مراقبت‌های لازم درباره مشکلات شنوایی، به ویژه «سکته گوش» که اغلب نادیده گرفته می‌شود، می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
نگار عزیزی، کارشناس ارشد شنوایی‌شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک، با تاکید بر اهمیت شناسایی به موقع و پیشگیری از اختلالات شنوایی در سنین مختلف، به تشریح ابعاد مختلف این مسئله پرداخت. او با اشاره به حوزه‌های تخصصی رشته شنوایی‌شناسی، که به تشخیص و توانبخشی مشکلات شنوایی و تعادل می‌پردازد، یادآور شد این رشته در کنار تخصص گوش و حلق و بینی، نقش مهمی در درمان اختلالات مرتبط دارد.
عزیزی درباره عوامل متنوعی که می‌توانند موجب کم‌شنوایی در گروه‌های سنی مختلف شوند توضیح داد؛ از عفونت‌های گوش میانی در کودکان و نوجوانان گرفته تا استفاده نادرست از هدفون‌ها و ایرپادها در بزرگسالان و حتی سکته ناگهانی گوش، همه مواردی هستند که باید با حساسیت دنبال و جدی گرفته شوند.
این کارشناس شنوایی‌شناسی، ضرورت غربالگری شنوایی نوزادان را از اهمیت بالایی برخوردار دانست و تاکید کرد که شنوایی نوزاد از حدود چهار ماهگی در رحم مادر شکل می‌گیرد و کم‌شنوایی در این دوره، حتی برای یک روز نیز می‌تواند روند رشد و تکامل کودک را به تأخیر بیندازد. به همین دلیل، انجام غربالگری تا ۲۸ روزگی و پیگیری‌های منظم در سه و شش ماهگی ضروری است. عواملی مانند زردی، نارس بودن، کمبود اکسیژن هنگام زایمان و بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) می‌توانند زمینه‌ساز کاهش شنوایی در این سن باشند.
در مورد نوجوانان و بزرگسالان، استفاده مکرر و نادرست از وسایل صوتی همراه، به ویژه هدفون و ایرپاد، یکی از خطرات جدی کم‌شنوایی است که باید قانون ۶۰/۶۰ — یعنی گوش دادن کمتر از ۶۰ دقیقه با صدای کمتر از ۶۰ درصد حجم دستگاه — رعایت شود. همچنین، شرایط محیطی مانند کار در محیط‌های پرصدا و صنعتی، بیماری‌های ویروسی، مصرف داروهای آسیب‌زننده به شنوایی (اتو توکسیک) و ضربه‌های سر، دیگر عوامل مهم آسیب به شنوایی در سنین بالاتر هستند.
از نکات حیاتی که عزیزی به آن اشاره کرد، افزایش موارد ناشنوایی ناگهانی یا همان «سکته گوش» است؛ وضعیتی اورژانسی که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. به گفته او، این عارضه باید در بازه زمانی طلایی ۷۲ ساعت تحت درمان دارویی قرار گیرد و در هر مورد افت ناگهانی شنوایی، مراجعه فوری به پزشک ضروری است چرا که درمان سریع می‌تواند بازگشت شنوایی را امکان‌پذیر کند.
در کنار مشکلات شنوایی، اختلالات تعادلی ناشی از آسیب به ساختارهای داخلی گوش نیز مطرح است. عزیزی توضیح داد که سرگیجه‌هایی که با حرکت بدتر می‌شوند معمولاً به دلیل اختلال در کریستال‌های گوش داخلی (سیستم وستیبولار) ایجاد می‌شوند که با تمرین‌های توانبخشی و دارو قابل کنترل هستند.
در زمینه مراقبت‌های روزمره، وی نسبت به باورهای غلط درباره پاک‌کردن گوش هشدار داد و گفت: «استفاده از گوش‌پاک‌کن نه تنها گوش را تمیز نمی‌کند بلکه ممکن است به پرده گوش آسیب برساند.» برای نوزادان، پاک کردن اطراف گوش با دستمال نرم توصیه شده و خشک کردن گوش با باد سرد سشوار و در فاصله مناسب بهتر است.
در پایان، عزیزی درباره کاشت حلزون توضیح داد که این روش تنها برای افرادی است که افت شنوایی عمیق و دائمی دارند و پس از امتحان روش‌های دارویی و استفاده از سمعک، با تایید کمیسیون تخصصی انجام می‌شود و نباید به عنوان اولین گزینه درمانی در نظر گرفته شود.
