خطر نوشیدن بیش از حد آب؛ وقتی هیدراته بودن تبدیل به تهدید میشود
هیدراته بودن بدن مهم است، اما زیادهروی در مصرف آب میتواند سلامت شما را به خطر بیندازد. مسمومیت با آب، هرچند نادر، میتواند عوارض جدی مانند سردرد، گیجی و حتی مشکلات قلبی و مغزی ایجاد کند. شناخت علائم هشداردهنده و رعایت تعادل بین آب و الکترولیتها کلید پیشگیری است.
بدن انسان برای حفظ عملکرد صحیح نیاز به آب و الکترولیتهایی مانند سدیم و پتاسیم دارد. این مواد معدنی نقش حیاتی در عملکرد قلب، مغز و عضلات ایفا میکنند. وقتی آب بیش از حد مصرف میشود، سلولهای بدن متورم میشوند و فشار در داخل سر افزایش مییابد که میتواند به گیجی، سردرد، خوابآلودگی و حالت تهوع منجر شود. حتی گرفتگی عضلات و استفراغ نیز ممکن است رخ دهد.
از عوامل رایج مسمومیت با آب میتوان به نوشیدن سریع آب پس از تمرین طولانی بدون جایگزینی الکترولیتها، شرایطی مانند پلیدیپسی روانی، مصرف برخی داروها، نارسایی کلیه، سطح بالای هورمون ضد ادراری (ADH) و شرکت در مسابقات نوشیدن آب اشاره کرد.
برای جلوگیری از خطرات، مهم است که به علائم بدن توجه کنید و فقط هنگام تشنگی آب بنوشید. مصرف مایعات روزانه بسته به سن، جنسیت، فعالیت بدنی و سلامت عمومی متفاوت است؛ به طور متوسط، حدود ۱۱.۵ فنجان برای زنان و ۱۵.۵ فنجان برای مردان توصیه میشود. نوشیدن مقادیر کم و مکرر آب بهتر از مصرف یکباره مقادیر زیاد است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) توصیه میکند بیش از ۴۸ اونس (۶ فنجان) آب در ساعت ننوشید.
نوشیدن بیش از حد آب میتواند باعث کاهش سطح سدیم خون یا هیپوناترمی شود، وضعیتی که در صورت ناگهانی رخ دادن، عوارض جدی ایجاد میکند و میتواند به تشنج، کما و حتی مرگ منجر شود. علائم هشداردهنده شامل سردرد، حالت تهوع، گیجی، خوابآلودگی و گرفتگی عضلات است و در صورت مشاهده، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
یک روش ساده برای بررسی وضعیت هیدراتاسیون بدن، مشاهده رنگ ادرار است؛ رنگ زرد روشن نشانه هیدراته بودن مناسب است و هر چه تیرهتر باشد، بدن به آب بیشتری نیاز دارد. افرادی که همیشه تشنه هستند یا احساس میکنند بیش از حد آب مینوشند، بهتر است با متخصص سلامت مشورت کنند.
ورزشکاران و افرادی که فعالیت بدنی شدید دارند، باید با مصرف نوشیدنیهای حاوی الکترولیت، سدیم و پتاسیم از دست رفته از طریق تعریق را جبران کنند تا از مسمومیت با آب جلوگیری شود. بدن انسان تعادل را ترجیح میدهد و رعایت این تعادل، هم سلامت شما را حفظ میکند و هم از عوارض خطرناک جلوگیری میکند.