چرا با افزایش سن خواب کمتر و بی‌کیفیت‌تری دارید؟
اگر با بالا رفتن سن، بیشتر شب‌ها را در رختخواب غلت می‌زنید و خوابتان به اندازه گذشته عمیق نیست، تنها نیستید. تحقیقات نشان می‌دهند که بسیاری از افراد مسن با مشکلات مزمن خواب روبه‌رو هستند. اما علت این تغییرات چیست؟
خواب سبک و بیداری‌های شبانه؛ چالشی برای افراد مسن
دکتر شلبی هریس، روانشناس و متخصص خواب، توضیح می‌دهد که با افزایش سن، عوامل مختلفی مانند استرس، تغییر در ساختار خواب و نوسانات هورمونی می‌توانند بر کیفیت خواب تأثیر بگذارند. او در گفت‌وگو با شبکه CBS News بیان کرد:
«وقتی وارد دهه ۶۰ و ۷۰ زندگی خود می‌شوید، خواب شما سطحی‌تر می‌شود. در این دوره، مشکلات خواب مانند بی‌خوابی بیشتر رخ می‌دهند، و همچنین دفعات رفتن به دستشویی در طول شب افزایش می‌یابد.»
بر اساس تحقیقات انجام‌شده، تا ۷۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال از مشکلات مزمن خواب رنج می‌برند که یکی از دلایل اصلی آن، تغییرات هورمونی است. این مسئله به‌خصوص در زنان، تأثیر بیشتری دارد.
دکتر هریس در این زمینه توضیح می‌دهد:
«زنان در این سنین بیشتر دچار گرگرفتگی، تعریق شبانه و همچنین افزایش میزان آپنه خواب و بی‌خوابی می‌شوند.»
علاوه بر این، او اشاره می‌کند که ممکن است دلایل تکاملی نیز در کاهش خواب عمیق افراد مسن نقش داشته باشند.
«عمیق‌ترین مرحله خواب، زمانی است که عضلات شما ترمیم می‌شوند و بدن رشد می‌کند—و با افزایش سن، بدن دیگر به این مرحله به اندازه دوران جوانی نیاز ندارد.»
او همچنین تأکید کرد که برخلاف باور عمومی، کاهش نیاز به خواب با افزایش سن یک تصور غلط است.
«اگر پزشکی به شما بگوید که کاهش خواب با افزایش سن کاملاً طبیعی است، حتماً نظر پزشک دیگری را جویا شوید.»
چطور خواب بهتری داشته باشیم؟
برای بهبود کیفیت خواب در سنین بالا، متخصصان توصیه می‌کنند:
مدیتیشن روزانه:
«اگر ذهن پرمشغله‌ای دارید، مدیتیشن پنج‌دقیقه‌ای در روز می‌تواند به آرام‌تر شدن ذهن شما در شب کمک کند.»
محدود کردن چرت‌های روزانه:
خواب کوتاه در طول روز می‌تواند بر خواب شبانه تأثیر بگذارد. کاهش مدت‌زمان خواب روزانه به تنظیم بهتر چرخه خواب کمک می‌کند.
ثابت نگه‌داشتن زمان خواب و بیداری:
داشتن یک برنامه خواب منظم، بدن را به تنظیم ساعت زیستی کمک می‌کند و از بیداری‌های مکرر جلوگیری می‌کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مشکلات خواب برای چند هفته ادامه پیدا کند و تأثیر منفی بر زندگی روزمره داشته باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
دکتر هریس می‌گوید:
«ما روش‌های درمانی مختلفی مانند رفتاردرمانی شناختی برای بی‌خوابی داریم. در برخی موارد، ممکن است به انجام یک مطالعه خواب یا مصرف دارو نیاز باشد. گزینه‌های درمانی متعددی در دسترس هستند.»
با توجه به اینکه کیفیت خواب تأثیر مستقیمی بر سلامت جسمی و روانی دارد، توجه به علل و راهکارهای بهبود آن می‌تواند نقش مهمی در افزایش کیفیت زندگی در سنین بالاتر داشته باشد.
