آلرژی بهاری؛ مهمان ناخوانده‌ای که سلامت شما را تهدید می‌کند!

دکتر محمد حسن بمانیان، فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درباره حساسیت‌های فصلی، به‌ویژه در فصل بهار، توضیح داد که این بیماری‌ها اغلب منشأ ژنتیکی دارند. افرادی که به این نوع حساسیت‌ها دچار می‌شوند، ژن‌های خاصی را از والدین خود به ارث برده‌اند که موجب تغییر در عملکرد سیستم ایمنی آن‌ها می‌شود.

او در این باره افزود:
"به‌طور طبیعی، سیستم ایمنی بدن وظیفه دارد که با عوامل بیماری‌زا مقابله کند. اما در افراد مبتلا به آلرژی، این سیستم به اشتباه نسبت به برخی از عوامل محیطی مانند گرده گیاهان، پرز حیوانات یا بعضی مواد غذایی واکنش نشان می‌دهد و در نتیجه، علائم بالینی مختلفی بروز پیدا می‌کند."

علائم آلرژی: از عطسه تا مشکلات تنفسی

این متخصص درباره علائم آلرژی توضیح داد که بسته به نوع و شدت آن، واکنش‌های متفاوتی در بدن ظاهر می‌شود. برخی افراد مشکلات پوستی مانند خارش، کهیر و اگزما را تجربه می‌کنند، در حالی که گروهی دیگر بیشتر درگیر مشکلات تنفسی هستند.

شایع‌ترین نشانه‌های آلرژی بهاری شامل موارد زیر است:

• مشکلات تنفسی: گرفتگی بینی، عطسه‌های مکرر، آبریزش بینی، سرفه‌های مداوم و در برخی موارد تنگی نفس

• واکنش‌های پوستی: خارش، قرمزی، اگزما و کهیر

• مشکلات چشمی: خارش، قرمزی، اشک‌ریزش و حساسیت به نور

دو نوع آلرژی تنفسی؛ از زکام بهاره تا آسم آلرژیک

دکتر بمانیان با اشاره به اینکه آلرژی‌های تنفسی معمولاً در دو دسته کلی قرار می‌گیرند، گفت:

1. آلرژی بینی (رینیت آلرژیک): این نوع شامل علائمی مانند عطسه، گرفتگی بینی، آبریزش و خارش است.

2. آسم آلرژیک: این حالت معمولاً با خس‌خس سینه، تنگی نفس و سرفه‌های مزمن همراه است و در برخی موارد ممکن است منجر به حملات شدید تنفسی شود.

نقش عوامل محیطی در بروز آلرژی

به گفته این فوق تخصص، اگرچه آلرژی ریشه ژنتیکی دارد، اما محیط نیز نقش مهمی در شدت و زمان بروز آن ایفا می‌کند. زندگی در مناطق با آلودگی بالا، تماس مداوم با آلاینده‌ها و قرار گرفتن در معرض نور خورشید از جمله عواملی هستند که می‌توانند شدت حساسیت‌های فصلی را افزایش دهند.

او در این زمینه افزود:
"کمبود ویتامین D و استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها نیز می‌توانند نقش مهمی در افزایش حساسیت‌های آلرژیک داشته باشند."

چگونه از شر آلرژی فصلی خلاص شویم؟

دکتر بمانیان توصیه کرد که افراد مبتلا به آلرژی فصلی با پرهیز از عوامل تحریک‌کننده و رعایت برخی نکات، می‌توانند شدت علائم را کاهش دهند. برخی از مهم‌ترین توصیه‌های او شامل موارد زیر است:

• اجتناب از تماس با گرده گیاهان، به‌ویژه در ساعات اولیه صبح که میزان گرده در هوا بالاتر است.

• بستن پنجره‌های خودرو و منزل برای جلوگیری از ورود گرده‌ها.

• استفاده از ماسک در محیط‌های باز، به‌ویژه در فضاهای سبز و پارک‌ها.

• عدم نگهداری حیوانات خانگی که می‌توانند محرک آلرژی باشند.

• دوری از دود سیگار، قلیان و سایر مواد آلاینده که ممکن است وضعیت تنفسی را بدتر کنند.

خطرات آلرژی درمان‌نشده؛ از کاهش شنوایی تا بروز آسم

این متخصص هشدار داد که در صورت عدم درمان آلرژی، عوارض طولانی‌مدت آن می‌تواند شامل کاهش یا از دست دادن حس بویایی و چشایی، التهاب مزمن سینوس‌ها، اختلال در عملکرد گوش میانی و حتی افزایش احتمال ابتلا به آسم باشد.

او گفت:
"در برخی موارد، آلرژی‌های بینی که درمان نشوند، می‌توانند باعث اختلالات شنوایی شوند، به‌ویژه در کودکان که این مشکل می‌تواند روی یادگیری و توانایی گفتاری آن‌ها تأثیر بگذارد."

درمان آلرژی: از داروهای ضدحساسیت تا روش‌های حساسیت‌زدایی

برای کنترل و درمان آلرژی، روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به شدت علائم، پزشک یکی از آن‌ها را توصیه می‌کند. برخی از این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• مصرف داروهای آنتی‌هیستامین که می‌توانند علائم عطسه و خارش را کاهش دهند.

• استفاده از اسپری‌های بینی برای کنترل گرفتگی و التهاب.

• روش‌های حساسیت‌زدایی (ایمونوتراپی) که برای کاهش واکنش بدن نسبت به مواد حساسیت‌زا استفاده می‌شود.

با این حال، این متخصص اشاره کرد که متأسفانه روش‌های حساسیت‌زدایی در کشور ما به‌طور کامل در دسترس نیستند و نیاز است که وزارت بهداشت با واردات و گسترش این روش‌ها، دسترسی به درمان‌های مؤثر را فراهم کند.

هشدار درباره مصرف خودسرانه داروهای آلرژی

یکی از نکاتی که دکتر بمانیان به آن اشاره کرد، خطرات مصرف خودسرانه داروهای آلرژی، به‌ویژه در فصل سفر و رانندگی است.

او هشدار داد:
"برخی از داروهای آنتی‌هیستامین باعث خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز می‌شوند. بنابراین، افرادی که قصد رانندگی دارند، نباید از این داروها استفاده کنند، زیرا می‌تواند خطر تصادفات را افزایش دهد."

لزوم پوشش بیمه‌ای درمان‌های آلرژی

دکتر بمانیان با اشاره به اینکه بیماری‌های آلرژیک تأثیر قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی دارند، بر لزوم حمایت بیمه‌ای از بیماران مبتلا به آلرژی تأکید کرد.

او در این زمینه گفت:
"بیش از ۲۰ درصد مردم در جوامع مختلف از نوعی آلرژی رنج می‌برند، اما متأسفانه بسیاری از روش‌های درمانی پیشرفته در کشور ما تحت پوشش بیمه نیستند. وزارت بهداشت و شرکت‌های بیمه باید دسترسی بیماران به این درمان‌ها را تسهیل کنند."

جمع‌بندی: چگونه با آلرژی فصلی مقابله کنیم؟

با توجه به شیوع گسترده آلرژی‌های فصلی، رعایت نکات پیشگیرانه و مراجعه به پزشک در صورت شدت گرفتن علائم، بهترین راهکار برای مقابله با این مشکل است. در کنار پرهیز از عوامل حساسیت‌زا، مصرف داروهای مناسب و استفاده از روش‌های جدید درمانی، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مبتلایان کمک کند.

اگر شما هم از حساسیت‌های فصلی رنج می‌برید، چه راهکارهایی برای کاهش علائم خود پیدا کرده‌اید؟ تجربیات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید!