آیا این واکسن ساده میتواند شما را از سکته قلبی و مغزی نجات دهد؟
مطالعهای گسترده از محققان کرهای نشان داده افرادی که واکسن زونا دریافت کردهاند، نه تنها در برابر این بیماری محافظت شدهاند، بلکه تا سالها بعد، خطر ابتلا به سکته قلبی و مغزی در آنها به طرز قابلتوجهی کاهش یافته است.

بیماری زونا هر ساله میلیونها فرد بالای ۵۰ سال را درگیر میکند؛ مشکلی ویروسی که با بثورات پوستی دردناک شناخته میشود و گاهی عوارض جدیتری مانند درگیریهای قلبی را به دنبال دارد. با این حال، پژوهش تازهای از کره جنوبی نشان میدهد واکسن زونا، علاوه بر پیشگیری از این بیماری، میتواند اثرات محافظتی مهمی در برابر بیماریهای قلبی عروقی نیز داشته باشد.
این تحقیق که توسط گروهی از متخصصان دانشگاه کیونگهی انجام شده و سرپرستی آن بر عهده پروفسور دونگ کیون یون بوده، ارتباط میان واکسیناسیون زونا و کاهش خطر بیماریهای قلبی را بررسی کرده است. محققان در این پروژه اطلاعات مربوط به سلامت بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بالای ۵۰ سال را مورد بررسی قرار دادند. این پایگاه داده شامل سوابق پزشکی از سال ۲۰۱۲ به بعد بود و در آن عواملی مانند سن، جنس، وضعیت اجتماعی اقتصادی و سبک زندگی افراد نیز لحاظ شده بود.
واکسن مورد استفاده در این پژوهش از نوع زنده تضعیفشده بود؛ واکسنی که با بهرهگیری از ویروس غیرفعالشده زونا، سیستم ایمنی بدن را بدون ایجاد بیماری واقعی تحریک میکند.
نتایج بهدستآمده از این بررسی گسترده، نکتهای جالب را نشان داد: افرادی که واکسن زونا را تزریق کرده بودند، نسبت به سایرین، ۲۳ درصد کمتر به بیماریهای قلبی دچار شدند. در مواردی مانند سکته مغزی، نارسایی قلبی یا بیماریهای عروق کرونری نیز، میزان خطر بین ۲۲ تا ۲۶ درصد کاهش یافته بود. این اثر محافظتی بیشتر در سالهای ابتدایی پس از تزریق (یعنی دو تا سه سال نخست) مشهود بود، اما اثر آن تا هشت سال بعد هم ادامه داشت.
بررسی عمیقتر دادهها حاکی از آن بود که برخی گروهها از این تأثیر مثبت بیش از دیگران بهرهمند شدهاند. مردان، افراد زیر ۶۰ سال و کسانی که سبک زندگی ناسالمی داشتهاند (مانند مصرف دخانیات، الکل یا بیتحرکی)، بیشترین سود را از تزریق واکسن بردهاند. محققان احتمال میدهند که این تفاوتها میتواند ناشی از پاسخ ایمنی قویتر در سنین پایینتر یا میزان اثربخشی متفاوت واکسن در گروههای مختلف باشد.
پروفسور یون در توضیح این نتایج میگوید: «با پیشگیری از زونا، ما عملاً از بروز التهابهای شدید، آسیب به دیواره عروق خونی و خطر لختهشدن خون جلوگیری میکنیم. این عوامل در نهایت میتوانند زمینهساز بروز مشکلات قلبی شوند.»
زونا بیماریای است که از فعال شدن دوباره ویروس «واریسلا زوستر» ایجاد میشود؛ ویروسی که عامل آبلهمرغان در دوران کودکی است و سالها بعد میتواند مجدداً فعال شود. بروز دوباره این ویروس در بدن، خصوصاً در افراد مسن یا کسانی با سیستم ایمنی ضعیف، میتواند عوارض دردناک و مزمنی به همراه داشته باشد.
پژوهش جدید که در ژورنال معتبر European Heart Journal منتشر شده، نهتنها اهمیت پیشگیری از زونا را یادآور میشود، بلکه دریچهای تازه به سوی مزایای غیرمستقیم واکسنها در حوزه سلامت عمومی میگشاید؛ مزایایی که میتواند از بار سنگین بیماریهای قلبی بر جامعه بکاهد.
آیا واکسن زونا فقط برای مقابله با یک بیماری پوستی است؟ یافتههای این پژوهش نشان میدهند که پاسخ منفی است و اثرات مثبت آن میتواند تا سالها، قلب و عروق شما را نیز از خطر حفظ کند.