ویتامینی که همه سرخود می‌خورند اما می‌تواند کلیه‌ها را از کار بیندازد!
ویتامین دی که بسیاری آن را برای تقویت استخوان‌ها مصرف می‌کنند، در صورت استفاده خودسرانه می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت باشد. جدیدترین دستورالعمل علمی آمریکا هشدار می‌دهد این مکمل تنها زمانی مجاز است که کمبود آن با آزمایش خون تأیید شده باشد.
ویتامین دی (Vitamin D) یکی از مهم‌ترین ریزمغذی‌هایی است که برای جذب کلسیم و استحکام استخوان‌ها ضروری شناخته می‌شود. تحقیقات متعدد نشان داده‌اند کمبود این ویتامین نه‌تنها عامل پوکی استخوان است، بلکه می‌تواند در بروز اختلالات خودایمنی و کاهش اثر درمانی در برخی سرطان‌ها از جمله ملانوما، سرطان روده و سرطان پستان نقش داشته باشد.
به همین دلیل مصرف مکمل‌های ویتامین دی در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری یافته است؛ اما کارشناسان هشدار می‌دهند استفاده بی‌رویه و بدون نسخه پزشک می‌تواند پیامدهای خطرناکی داشته باشد.
هشدار رسمی وزارت بهداشت اسپانیا
گزارش‌ها نشان می‌دهد وزارت بهداشت اسپانیا اخیراً هشدار جدی درباره مصرف خودسرانه مکمل‌های ویتامین دی منتشر کرده است. این اقدام پس از حادثه‌ای در جزایر بالئاری صورت گرفت که طی آن ۱۶ نفر به دلیل مصرف مکمل آلوده یا معیوب دچار مسمومیت شدید شدند. بیماران با علائمی مانند دل‌درد، حالت تهوع و استفراغ به بیمارستان مراجعه کردند و بررسی‌ها نشان داد سطح کلسیم خون (هایپرکلسمی) و میزان ویتامین دی سرم آن‌ها به شدت بالا رفته و حتی نارسایی حاد کلیوی در برخی از آن‌ها مشاهده شده است.
مقامات بهداشتی تصریح کردند تمام این افراد، سالم بودند اما مکمل‌های چندگانه را از طریق اینترنت و بدون مشورت پزشک خریداری کرده بودند.
سابقه هشدارها و روند صعودی مسمومیت
این نخستین بار نیست که مسئولان بهداشت نسبت به عوارض مصرف دوز بالای ویتامین دی هشدار می‌دهند. سازمان دارو و تجهیزات پزشکی اسپانیا در سال ۲۰۱۹ میلادی نیز پس از دریافت گزارش‌های متعدد درباره مسمومیت کودکان و بزرگسالان، نسبت به مصرف غیرمنطقی این مکمل هشدار داده بود.
اگرچه مسمومیت در کودکان نادر است، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد در سال‌های اخیر روند صعودی داشته و نگرانی‌ها را افزایش داده است.
دستورالعمل علمی جدید آمریکا درباره ویتامین دی
طبق تازه‌ترین دستورالعمل آکادمی ملی پزشکی ایالات متحده، مصرف ویتامین دی باید صرفاً پس از بررسی سطح خونی آن انجام شود. در این دستورالعمل آمده است:
-
سطح بالاتر از ۲۰ نانوگرم/میلی‌لیتر برای بیشتر بزرگسالان کافی است.
-
مقادیر زیر ۱۲ نانوگرم/میلی‌لیتر به‌عنوان کمبود ویتامین دی در نظر گرفته می‌شود.
بنابراین، حتی برای سالمندان، استفاده از مکمل ویتامین دی بدون آزمایش خون و تشخیص پزشک مجاز نیست.
برای افراد دچار کمبود (به‌ویژه سالمندان، بیماران مبتلا به پوکی استخوان یا ساکنان مراکز نگهداری)، پزشکان ممکن است مصرف روزانه ۴۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد بین‌المللی مکمل را تجویز کنند؛ اما این موضوع باید کاملاً تحت نظر متخصص انجام شود.
