شیر خشک خوردن بزرگسالان اختلال است؟
اگر تا به حال بزرگسالی را دیده‌اید که با علاقه خاصی سراغ شیر خشک یا بیسکویت‌های کودک می‌رود، تعجب نکنید.
در میان رفتارهای کمتر دیده‌شده در جامعه، یکی هم گرایش بزرگسالان به مصرف خوراکی‌ها و استفاده از محصولاتی است که به طور اختصاصی برای کودکان طراحی شده‌اند. افرادی را می‌توان یافت که علی‌رغم داشتن خانواده و فرزند، ترجیح می‌دهند شیر خشک مصرف کنند یا بیسکویت‌های کودک را در قفسه مواد غذایی خود داشته باشند. گروهی دیگر نیز شامپوهای بچه، کرم‌های محافظ پوست یا حتی بطری‌های آبخوری کودکانه را به گزینه‌های معمول بازار ترجیح می‌دهند.
به گزارش همشهری آنلاین، کارشناسان روانشناسی چنین گرایشی را پدیده‌ای نادر اما قابل توجه می‌دانند. طهورا جربان، روانشناس، در گفتگو با همشهری آنلاین توضیح می‌دهد که این تمایل، ترکیبی از عوامل روانی، عاطفی، فرهنگی و در برخی موارد فیزیولوژیکی است. او تاکید می‌کند:«اگر این رفتار جنبه افراطی پیدا کند، شاید لازم باشد از منظر روان‌شناختی مورد بررسی قرار گیرد، اما در بیشتر موارد، این فقط یک عادت یا ترجیح شخصی بی‌ضرر است.»
جربان معتقد است یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز چنین رفتاری، میل ناخودآگاه به بازگشت به دوره‌ای است که ذهن انسان آن را با آرامش، سادگی و حس حمایت پیوند داده است: یعنی دوران کودکی. بزرگسالانی که درگیر فشارهای روانی، تنهایی یا اضطراب هستند، ممکن است ناخودآگاه به محصولاتی گرایش پیدا کنند که یادآور آن دوران کم‌دغدغه باشد. از این منظر، مصرف شیر خشک یا خوراکی‌های کودکانه، برای برخی افراد کارکردی نمادین دارد؛ گویی از خلال آن تجربه‌ای عاطفی یا ذهنی از گذشته را زنده می‌کنند.
او در ادامه می‌گوید:«خیلی از بزرگسالان با استفاده از این محصولات، به دنبال احیای خاطرات شیرین دوران کودکی هستند یا حتی تجربه حس امنیتی که شاید در آن زمان نداشته‌اند اما حالا مشتاق‌اند آن را لمس کنند.»
البته برخی افراد نیز بنا به دلایل عملی و مرتبط با سبک زندگی به سراغ این محصولات می‌روند. برای مثال، تعدادی از بیسکویت‌های کودکانه فاقد افزودنی‌های شیمیایی، نمک و شکر اضافی هستند و در نتیجه به عنوان خوراکی‌هایی سالم‌تر شناخته می‌شوند. چنین محصولاتی برای افرادی که رژیم‌های غذایی خاص دارند یا از مصرف مواد نگهدارنده پرهیز می‌کنند، جذاب‌تر است.
این روانشناس همچنین اشاره می‌کند که برخی از ورزشکاران نیز از شیر خشک استفاده می‌کنند، زیرا آن را نوعی پودر پروتئینی مغذی می‌دانند. حتی در حوزه آشپزی نیز استفاده‌هایی برای این محصول وجود دارد. البته او تأکید دارد که این گروه هدف بحث او نیستند. منظور، بزرگسالانی است که به صورت دائمی یا با گرایش عاطفی از این محصولات استفاده می‌کنند.
جربان می‌افزاید:«محصولات کودک تحت نظارت‌های سخت‌گیرانه تولید می‌شوند و از مواد اولیه با کیفیت و بدون مواد مضر ساخته می‌شوند. این نکته برای افرادی که به سلامت خود اهمیت ویژه‌ای می‌دهند، یک عامل انگیزشی محسوب می‌شود.»
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که استفاده مداوم از برخی محصولات مخصوص کودکان، ممکن است برای بدن بزرگسالان مشکلاتی ایجاد کند. برای نمونه، شیر خشک کودکان به طور خاص برای نیازهای تغذیه‌ای نوزادان طراحی شده و نسبت پروتئین، چربی و مواد معدنی آن با بدن افراد بالغ همخوانی ندارد. در صورت مصرف طولانی‌مدت، ممکن است منجر به کمبود مواد مغذی یا اختلال در تعادل متابولیک شود.
در همین زمینه، جربان توضیح می‌دهد که گرایش شدید و مداوم به این محصولات می‌تواند نشانه‌ای از رگرسیون یا «بازگشت روانی به مراحل ابتدایی رشد» باشد.
«در روانشناسی، رگرسیون زمانی رخ می‌دهد که فرد در مواجهه با استرس یا فشار روانی، به رفتارهای دوران کودکی مثل گریه‌کردن، وابستگی شدید یا اشتیاق به اشیای کودکانه پناه می‌برد.»
البته او تأکید دارد که رگرسیون به خودی خود یک اختلال نیست، بلکه مکانیزمی دفاعی است که در بسیاری از افراد به صورت موقتی و بدون آسیب جدی دیده می‌شود. اما اگر این رفتار مزمن، افراطی و مانع از عملکرد طبیعی زندگی فرد شود، ممکن است نشانه‌ای از اختلالات روانی عمیق‌تری مانند اضطراب، افسردگی یا اختلال شخصیت باشد.
این روانشناس در پایان یادآور می‌شود:«وابستگی شدید به اشیای کودکانه می‌تواند ناشی از اضطراب‌های حل‌نشده‌ای باشد که حتی ریشه در سال‌های اولیه زندگی فرد دارند. اما اگر استفاده از این محصولات در حد عادت یا ترجیح شخصی باقی بماند، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و ممکن است صرفاً به خاطر احساس نوستالژی، لذت یا حتی انتخاب‌های تغذیه‌ای سالم‌تر باشد.»
