صبحانه دیرهنگام، تهدیدی پنهان برای سلامت و طول عمر میانسالها؟
تحقیقات تازه نشان میدهد زمان صرف صبحانه در میانسالی و دوران سالمندی میتواند نشانگر وضعیت سلامت و حتی طول عمر باشد. آیا دیر بیدار شدن و دیر خوردن صبحانه خطرناک است؟

با افزایش سن، عادات غذایی ما تغییر میکند؛ بزرگسالان مسنتر معمولاً صبحانه را دیرتر میخورند، وعدههای غذاییشان در طول روز به تأخیر میافتد و در مجموع زمان کمتری به صرف غذا اختصاص میدهند. این تغییر الگوهای غذایی ممکن است فراتر از عادتهای روزمره، تأثیراتی جدی بر سلامت و طول عمر داشته باشد.
به گزارش ایسنا و به نقل از نیواطلس، با گذشت نسلها و اثرات یکی از مشهورترین کمپینهای بازاریابی قرن بیست و یکم، جمله «صبحانه مهمترین وعده روز است» در ذهن بسیاری تثبیت شده است. با این حال، شواهد علمی تاکنون بیشتر روی کودکان و بزرگسالان جوان تمرکز داشته و دادههای دقیق درباره افراد میانسال و سالمند محدود بوده است.
در مطالعهای تازه، پژوهشگران دانشگاه ماساچوست جنرال بریگام تمرکز خود را بر بزرگسالان میانسال و سالمند گذاشتند تا رابطه بین زمانبندی وعدههای غذایی و مشکلات سلامتی مرتبط با سن را بررسی کنند؛ جمعیتی که اغلب در تحقیقات تغذیه نادیده گرفته شده است.
دکتر حسن دشتی، نویسنده اصلی تحقیق و متخصص تغذیه و زیستشناس در بیمارستان عمومی ماساچوست، میگوید: «تاکنون درک ما از تغییرات زمانبندی وعدههای غذایی با افزایش سن و تأثیر آن بر سلامت و طول عمر محدود بوده است.»
در این بررسی، دادههای بیش از ۲۹۴۵ بزرگسال در سنین ۴۲ تا ۹۴ سال جمعآوری شد؛ هر شرکتکننده تا پنج ارزیابی در طول سالهای ۱۹۸۳ تا ۲۰۱۷ داشته که شامل زمانبندی وعدههای غذایی، وضعیت سلامت، سبک زندگی، وزن، کیفیت خواب و مدت زمان صرف شده برای تهیه غذا بود.
نتایج نشان داد که دلایل مختلفی از جمله ناتوانی جسمی و بهداشت دهان و دندان باعث میشود بزرگسالان مسنتر دیرتر صبحانه بخورند و وعدههای غذایی خود را به تأخیر بیندازند.
محققان میگویند: «دیر صبحانه خوردن با افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای جسمی و روانی، بیماریهای چندگانه و همچنین افزایش خطر مرگ زودرس مرتبط است.» این یافتهها حاکی از آن است که تغییر زمان وعدههای غذایی میتواند بازتابی از فرآیندهای اساسی سلامت و پیری در افراد سالمند باشد.
از طریق مدلسازی پیچیده که در مقاله منتشر شده در نیچر تشریح شده است، پژوهشگران دریافتند که افرادی که صبحانه را دیرتر مصرف میکنند، به لحاظ ژنتیکی تمایل به شببیداری دارند و این ویژگی با افزایش خطر مرگ در طول دورههای مطالعه همبستگی دارد. در مقابل، تغییر زمان ناهار و شام ارتباط قابل توجهی با سلامت نداشت.
دشتی توضیح میدهد: «تغییرات در زمان غذا خوردن سالمندان، بهویژه زمان صرف صبحانه، میتواند به عنوان یک نشانگر ساده و قابل کنترل از وضعیت کلی سلامت عمل کند. بیماران و پزشکان میتوانند این الگوها را به عنوان هشدار اولیه برای بررسی مشکلات جسمی و روانی به کار گیرند.»
او اضافه میکند: «تشویق سالمندان به برنامه غذایی منظم، میتواند بخشی از استراتژیهای گسترده برای ارتقای پیری سالم و طول عمر باشد.»
با این حال، محدودیتهایی در این مطالعه وجود دارد؛ پژوهشگران به تنوع روزانه، حذف وعدههای غذایی یا میان وعدهها توجه نکردند و بر جزئیات غذایی صبحانه، ناهار و شام تمرکز نکردند. همچنین، برخی دادهها بر اساس گزارشهای شخصی شرکتکنندگان جمعآوری شد که ممکن است با عدم دقت همراه باشد و عوامل مخدوشکننده دیگری مانند فعالیت بدنی در مدلها لحاظ نشدهاند.